Κυριακή 28 Ιουνίου 2015

"Ψυχή βαθιά! Δική σας πάντα η Νίκη!"



To ιστορικό ποίημα του κορυφαίου ηθοποιού μας και ΕΑΜίτη αγωνιστή Αιμίλιου Βεάκη 
(για το σύνθημα "ΨΥΧΗ ΒΑΘΙΑ")*


"  Έσφιξ, ο κλοιός τριγύρω. 
Τα καπλάνια λυσσούνε τώρα κυκλωμένα.
Καμιά δεν καρτερούν βοήθεια απ’ όξω.
Πρέπει να σπάσει ο κλοιός! Πρέπει να σπάσει!
Σκληρό θαν’ το γιουρούσι, μα θα γίνει!
Αντρεία και Τόλμη
γνώριμες αρετές για τον Αντάρτη!
Μα χρειάζετ’ ένα σύνθημα, μια λέξη,
μια σπίθα στο μπαρούτι...
Να που άξαφνα τη βρήκε ο Παπαζήσης:
- «Ψυχή βαθιά!»
                                  
Τα γιαταγάνια αστράφτουν.
Οι μπαταριές τραντάζουν το ρουμάνι.
«Ψυχή βαθιά!» κι οι κάμποι αντιλαλούνε.
Ποτάμι τρέχει το αίμα των Ναζήδων·
κουφάρια φράζουν τα χαντάκια.
«Ψυχή βαθιά » Σπάζει από δώθε ο κύκλος.
Ως να τον κλείσουν πάλι αλλούθε σπάζει,
εδώθε - αλλούθε, σύγχιση και τρόμος,
ψυχές λυγούν, ψυχές θεριεύουν,
οι Ούννοι σκορπάνε. Δώθε- αλλούθε
σα σίφουνας περνούν οι Αντάρτες!

Στην πέρα την πλαγιά σύναξη. 
Ούτ’ ένας δεν έμεινε στου εχτρού τα χέρια. 
Τώρα καινούρια μάχη πάλι θ’ αρχινήσει.
-«Ψυχή βαθιά κι η νίκη είναι δική μας!»

Δική σας πάντα η Νίκη!
Ψυχή βαθιά το σύνθημα απομένει,
ψυχή βαθιά στο χιόνι, στο χαλάζι,
ψυχή βαθιά στην παγωνιά του λόγγου,
ψυχή βαθιά στο νυχτοστρατοκόπι,
ψυχή βαθιά στην άγρια πείνα,
ψυχή βαθιά στο φρούμασμα της δίψας,
ψυχή βαθιά στη μάνιτα της μάχης,
ψυχή βαθιά κι όταν σε βρει το βόλι!
Ψυχή βαθιά! Κανείς δεν πάει χαμένος!
Ψυχή βαθιά! Μυριάδες ακλουθάνε!

Τι φούντωνε τη θείαν ορμή σας
κορφές και ράχες και φαράγγια
να δρασκελάτε,
ξυπόλητοι και πεινασμένοι,
δίχως άχνα παράπονου στα χείλη,
φορτωμένοι τη βαριά αρματωσιά σας;
Την καρδιά σας ποιος έκανε ατσαλένια,
με το γέλιο, το χούγιασμα του θριάμβου
ν’ αντικρίζετ’ ακόμα και το Χάρο;

Ψυχή βαθιά το σύνθημα και τώρα.
Ξαρμάτωτοι και προδομένοι,
στ’ ανήλιαγα μπουντρούμια,
στης αισχρής αβανιάς το φαρμάκι,
στους δρόμους, στις βρισιές,
στα μαρτύρια, τη σιδερένια αντοχή ποιος σας τη δίνει;
- «Ψυχή βαθιά» ο ένας στον άλλον κράζει,
»ψυχή βαθιά, δική μας πάντα η Νίκη!»

Ναι, δική σας! Η ατράνταχτη Πίστη
για τον άγιο σκοπό σας θεριεύει
και πετρώνει τη θέλησή σας!
Ω δική σας η Νίκη, δική σας!
Γιατί κάθε σας πράξη τη διαφεντεύει
ο ηθικός της αυταπάρνησης νόμος:
για σας τίποτα, κι όλα για τους άλλους!
Πίστη κι ελπίδα σας θεμελιωμένες
στης Αλήθειας το ασάλευτο κάστρο
που λουσμένη προβαίνει
μέσ’ απ’ το φως που σκορπίζ’ η Ιστορία
για του Ανθρώπου την πάλη την αιώνια
για λευτεριά και δικαιοσύνη,
για τ’ αγαθά –  πανανθρώπινο χτήμα –
για  τη γη, το νερό, τον αγέρα,
Ψυχή βαθιά κι ευλογητός ο Αγώνας!
Ψυχή βαθιά! το πλήρωμα του χρόνου
κοντά σας πια για να χαρείτε
δίκια και λεύτερη Πατρίδα!
Ψυχή βαθιά! Δική σας πάντα η Νίκη! "


*Αφιερωμένο σε εκείνους που είχαν μάθει να μάχονται μέχρι τέλους!


blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Τετάρτη 24 Ιουνίου 2015

""Αριστερά"" μνημό(νια)συνα ;;;

«Φῶς ζητᾶνε τὰ χαϊβάνια
κι᾿ οἱ ραγιάδες ἀπ᾿ τὰ οὐράνια,
μὰ θεοὶ κι᾿ ὀξαποδῶ
κεῖ δὲν εἶναι παρὰ δῶ.

Ἂν τὸ δίκιο θές, καλέ μου,
μὲ τὸ δίκιο τοῦ πολέμου
θὰ τὸ βρῇς.  Ὅπου ποθεῖ
λευτεριά, παίρνει σπαθί.

Μὴ χτυπᾷς τὸν ἀδερφό σου-
τὸν ἀφέντη τὸν κουφό σου!
Καὶ στὸν ἵδρο τὸ δικὸ
γίνε σὺ τ᾿ ἀφεντικό.

Χάιντε θῦμα, χάιντε ψώνιο
χάιντε Σύμβολον αἰώνιο!
Ἂν ξυπνήσεις, μονομιᾶς
θά ῾ρτη ἀνάποδα ὁ ντουνιᾶς.

Κοίτα! Οἱ ἄλλοι ἔχουν κινήσει
κι᾿ ἔχ᾿ ἡ πλάση κοκκινήσει
κι᾿ ἄλλος ἥλιος ἔχει βγῇ
σ᾿ ἄλλη θάλασσ᾿, ἄλλη γῆς»

(Από τη "Μπαλάντα του κυρ Μέντιου" - του Κώστα Βάρναλη)


blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Παρασκευή 19 Ιουνίου 2015

Μπουρλοτιέρης και Άνθρωπος !



"Δυό διαφορετικές μορφές του Άρη περνούσαν μπρος στα μάτια μου..."

Μια σπουδαία προσωπική μαρτυρία για τον Άρη Βελουχιώτη - από το φωτογράφο της Αντίστασης Σπύρο Μελετζή ("Αντάρτες στα βουνά")

Ιδού:

============

" (….) Όταν ο Άρης πρόβαλε στον αξώστη μια απέραντη ζητωκραυγή σκέπασε τα πάντα και δεν εννοούσε να σταματήσει. Κι’ όσο ο Άρης τους έκανε νόημα με χειρονομίες να ησυχάσουν, τόσο ο λαός κουνούσε τα πανώ και τις σημαίες και ζητωκραύγαζε. Πέρασε αρκετή ώρα ως ότου μπορέσει ν’ αρχίσει την ομιλία του. Τέσσερις ολόκληρες ώρες κράτησε εκείνη η ομιλία του Άρη. Τέσσερις ώρες ο Άρης μιλούσε για τον αγώνα του Ελληνικού λαού στις πόλεις και στα βουνά, πως άρχισε, τι υπόφεραν και πως έφθασαν ως τη σημερινή μέρα της λευτεριάς. Ήρθαν στιγμές κατά την ομιλία του πού ο Άρης είχε συγκινηθεί τόσο πολύ που βούρκωναν τα μάτια του, έκλαιγε και δεν μπορούσε να αρθρώσει λέξη. Πρώτη φορά έβλεπα τέτοια συγκίνηση και ομολογώ πώς ποτέ μου δεν μπορούσα να φαντασθώ πως υπάρχουν τέτοιες στιγμές στον άνθρωπο Τιτάνα. Ως εκείνη τη στιγμή νόμιζα πως τέτοιες αδυναμίες τις έχουμε εμείς οι κοινοί άνθρωποι, αλλά να βλέπεις έναν Άρη να δακρύζει και να συγκινείται τόσο πολύ, αυτό δεν το χωρούσε ο νους μου.

Γιατί για μένα ως εκείνη τη στιγμή ο Άρης ήταν πιο πολύ θρύλος. Ο πρώτος που μου μίλησε για τον Άρη το 1942 ήταν ο αδερφός τού Ανδρέα Τζήμα, ο Σωτήρης, και μου τον περιέγραψε σαν κάτι το υπερφυσικό. Στο βουνό γνώρισα τον Άρη πιο πολύ όχι από τις φωτογραφίες που του έκανα, αλλά από την περιγραφή που μου έκανε ένα πατριωτάκι μου ο Γιώργος Καραδημήτρης από την Ίμβρο.

Ο Γιώργος ανέβηκε αντάρτης στο βουνό και ήταν από τα πρώτα παλληκάρια του Άρη. Και τι δεν μου διηγήθηκε για τη ζωή τους. Τι αφάνταστα σκληρές συνθήκες αντιμετώπισαν. Πολλές μέρες έμειναν νηστικοί, βρεγμένοι ως το κόκκαλο και να περπατάν συνέχεια, να κοιμούνται σαν τα αγρίμια στα βουνά και να υποφέρουν τα πάνδεινα. Κι’ όμως τα ξεπερνούσαν όλα γιατί πάντα τους εμψύχωνε και τους έδινε κουράγιο ο Άρης. «Μας αγαπούσε όλους σαν παιδιά του, μας ήθελε λεβέντες και υποδειγματικούς μέσα σ’ όλο το αντάρτικο. Μας έλεγε πάντα : εμείς οι μαυροσκούφηδες πρέπει να ξεχωρίζουμε, πρέπει να είμαστε πρώτοι στις κακουχίες και στις θυσίες και τελευταίοι στις απολαβές. Αλλά και μεις όλοι τον αγαπούσαμε σαν πατέρα μας και καλύτερα. Τι να σου πω, Σπύρο, τόσο σκληραγωγημένο άνθρωπο δεν θα ξανακάνει ο κόσμος. Στις πορείες εμείς παιδιά τώρα και κουραζόμαστε και κείνος άντεχε πιο πολύ απ’ όλους μας, στην πείνα τα ίδια, στη δίψα και στην κακοπέραση. Πολλές φορές έμεινε εκείνος νηστικός για να δώσει σε μάς. Κι’ ένα τσιγάρο ακόμα νάχε θα τόδινε σε μάς. Ήταν τόσο σκληρός με τον εαυτό του που πολλές φορές μας τρόμαζε. Ούτε ασκητής, ούτε φακίρης δεν θα μπορούσε ν’ αντέξει στη γεμάτη στερήσεις ζωή που έκανε ό Άρης και μάλιστα τότε στις αρχές που ξεκινήσαμε. Μαρτυρήσαμε όλοι μας, κι’ αν δεν ήταν ο Άρης να μας εμψυχώνει κάθε μέρα, θα τάχαμε παρατήσει. Τόσο δύσκολες μέρες περάσαμε τότε στις αρχές».

Αυτόν τον Άρη ήξερα από την περιγραφή του Γιώργου κι’ αυτόν τον ακαταπόνητο άντρα θαύμαζα. Και τώρα ξαφνικά έβλεπα έναν Άρη δακρυσμένο που τον έπνιγε η συγκίνηση και δεν μπορούσε να συνεχίσει την ομιλία του. Έβλεπα έναν Άρη γεμάτο καλωσύνη κι’ ανθρωπιά και προσπαθούσα να νοιώσω την ψυχική του κατάσταση. Να επικοινωνήσω ψυχικά μαζί του και να γίνω και γώ μέτοχος της χαράς και της συγκίνησης που πλημμύριζαν την ψυχή του. Ομολογώ πως εκείνη τη στιγμή ένοιωσα μια αναταραχή μέσα μου.

Δυό διαφορετικές μορφές του Άρη περνούσαν μπρος στα μάτια μου. Η μια ήταν η μορφή του Άρη όπως μου την περιέγραφε ο Γιώργος. Του λεβέντη, του αγωνιστή, του μπουρλοτιέρη που άναβε φωτιά μεσ’ τις ψυχές των σκλαβωμένων Ελλήνων κι’ ύστερα ορμητικός σαν σίφουνας τις παρέσερνε και τις έστρεφε ενάντια στους καταχτητές σ’ έναν αγώνα ζωής ή θανάτου για τη λευτεριά.

Η άλλη ήταν αυτή που είχα τούτη τη στιγμή μπροστά μου. Έναν Άρη με δακρυσμένα μάτια, γεμάτα καλωσύνη κι’ ανθρωπιά που τον έπνιγαν οι λυγμοί και οι συγκινήσεις. Ένα συνεχές ρεύμα ένοιωθα πως ξεκινούσε από τον Άρη, κατέβαινε κάτω στην ανθρωποθάλασσα, την διαπερνούσε, την ηλέκτριζε, την ενθουσίαζε και ξαναγυρνούσε πάλι πίσω.

Μέσα σ’ αυτή την συνεχή επαφή Άρη και λαού κλείνονταν όλες οι λαχτάρες και οι πόθοι του λαού που πίστευαν και στήριζαν την πραγμάτωσή τους στον Άρη, και την δύναμη που αντλούσε πάλι ο Άρης από την εμπιστοσύνη και την συμπαράσταση του λαού. Πως ήταν λοιπόν δυνατόν να μη συγκινηθεί τόσο πολύ όταν πριν από τρία χρόνια άφησε την πόλη που γεννήθηκε σκλάβα κι’ άρπαξε το ντουφέκι και βγήκε αντάρτης στα βουνά και πάλεψε και μόχθησε για το ξεσκλάβωμά της (….)  "



Δευτέρα 15 Ιουνίου 2015

Α Θ Α Ν Α Τ Ο Σ



«ΑΡΗ ΜΕΘΑΥΡΙΟ σα λουφάξουν τα τσακάλια με μια πέτρα σφηνωμένη
 στα δόντια τους
και μπει το φως μέσα στο δίκιο του έτσι που μπαίνει το σπαθί στη θήκη
 του
και τ' άρματά σου πάρουνε τη θέση τους πάνου στης ιστορίας το τζάκι

τότες θα πάρει κι ο λαός μας μες στα χέρια του την άγια κάρα σου
και θα κινήσει η λιτανεία στους φωτισμένους δρόμους
κάτου απ' τον άγιο φανοστάτη των Τρικάλων
δίπλα στου Γοργοπόταμου τις νιολουσμένες πικροδάφνες
κι έτσι θα φεύγουν με σημαίες μέσα στον ήλιο.

Κι έτσι θα τρέχουνε οι λαοί στους ματοποτισμένους αγρούς μας
κάθε που θα ζητάνε απ' το Θεό της Λευτεριάς
να στείλει τη βροχή αδερφή σου να ποτίσει
το σπόρο που κοιμάται στα χωράφια της ψυχής
κάθε που θα ζητάνε νάβγει ο ήλιος ο αδερφός σου τα χρυσά χαράματα
με τ' ολοκόκκινο φιλί του να μεστώσει τα ροδάκινα όνειρά μας.

Α τότες Άρη που θα στρέψει ο μόχτος του ντουνιά
χαρούμενο ποτάμι απάνου στης αγάπης τη μυλόπετρα
θα ξαναπούμε τ' όνομά Σου σα να λέμε ακέριο τον αγώνα
όπως μια κερασιά ανθισμένη λέει ολόκληρη την Άνοιξη
όπως το δάκρυ λέει ολάκερο τον πόνο
όπως το πρώτο αστέρι λέει ολάκερη τη νύχτα του καλοκαιριού
κι όπως η Λευτεριά λέει τον κόσμο ακέριο.»


(Απόσπασμα από το "Υστερόγραφο της δόξας - Άρης Βελουχιώτης" του Γιάννη Ρίτσου)



ΑΕΤΕ ΤΟΥ ΒΕΛΟΥΧΙΟΥ ΔΕΝ ΣΕ ΞΕΧΝΑΜΕ!!!



Τρίτη 9 Ιουνίου 2015

Το μεγαλείο της Ευρυτάνισσας γυναίκας! (με αφορμή μια ιστορική φωτογραφία)

Η περίφημη φωτογραφία του Σπύρου Μελετζή



“Αγώνας είναι αυτός συναγωνιστή, αγώνας. Αν τον κερδίσουμε τα κερδίσαμε όλα, κι όταν τον χάσουμε τα χάνουμε όλα”.

Μια συγκλονιστική μαρτυρία του αείμνηστου φωτογράφου της Αντίστασης Σπ. Μελετζή ("Αντάρτες στα βουνά") - από τη συνάντησή του με μία άγνωστη Ευρυτάνισσα γυναίκα στα χρόνια του Αγώνα…

Ιδού:

=============

" Μια μέρα είχα πάει σ’ ένα κοντινό χωριό που λέγεται Στένωμα. Σ’ αυτό το χωριό ήταν εγκατεστημένο το Πολιτικό Γραφείο του Κ.Κ.Ε. και τράβηξα κάτι φωτογραφίες. Όταν γύριζα πίσω στη Βίνιανη νωρίς το απόγευμα, βρήκα στο δρόμο μια ομάδα γυναικών που ξεκουράζονταν σε μια βρύση που βρίσκεται πριν από τη Βίνιανη. Να ένα ωραίο θέμα, είπα μέσα μου. Θα φωτογραφίσω αυτές τις γυναίκες με τις ζαλίγκες τους μόλις ετοιμασθούν να ξεκινήσουν. Τις πλησίασα και τις χαιρέτισα κατά τον συνηθισμένο τρόπο:

- «Γεια σας συναγωνίστριες».

-«Γεια σου συναγωνιστή».

-«Από πού έρχεσθε».

-«Από τη Νεράιδα, συναγωνιστή».

Κι’ όταν άκουσα πως ερχόταν από το χωριό Νεράιδα κι είχανε περπατήσει έτσι φορτωμένες πέντε ώρες, άρχισαν πάλι οι τύψεις να με βασανίζουν. Πέντε ώρες πορεία και φορτωμένες έτσι. Ε, αυτό πια πώς να το χωρέσει ο νους μου.

Ανάμεσά τους ξεχώριζε μια γριά (είναι αυτή που έχω στο λεύκωμά μου με την κασόνα ζαλίγκα). Αυτή τράβηξε πιο πολύ την προσοχή μου, οι άλλες ήταν νέες, και την ρώτησα τότε:

-«Καλά, εσύ συναγωνίστρια, δεν έχεις κανένα δικό σου, καμμιά κόρη, καμμιά αγγόνα, να ερχόταν εκείνη “αγγαρεία”, παρά φορτώθηκες εσύ γριά γυναίκα αυτή την κασόνα και περπάτησες τόσες ώρες.»

Να τι μ’ απάντησε εκείνη η Ευρυτάνα γυναίκα:

-«Έχω συναγωνιστή, και κόρες κι αγγόνες, αλλά όλες πήγανε σήμερα “αγγαρεία”. Αγώνας είναι αυτός συναγωνιστή, αγώνας. Αν τον κερδίσουμε τα κερδίσαμε όλα, κι όταν τον χάσουμε τα χάνουμε όλα».

Βούρκωσαν τα μάτια μου κι άθελα άρχισαν να κυλάν τα δάκρυα. Καμώθηκα πως ήθελα να πιω νερό και πήγα κοντά στη βρύση. Πλύθηκα για να κρύψω τα δάκρυα που κυλούσαν στο πρόσωπό μου και να πάρω λίγο κουράγιο. Και χίλια κανόνια να έπεφταν με μιάς ίσως θα μπορούσαν να τ’ αντέξουν τ’ αυτιά μου. Μα τούτα τα λόγια της Ευρυτάνας γριάς ήταν αδύνατο να τ’ αντέξω.

Την ίδια στιγμή σαν να βρισκόμουνα σε έκσταση ή έβλεπα ένα θάμα, άρχισε εκείνη η γυναίκα με την κασόνα ζαλίγκα να μεγαλώνει, να μεγαλώνει, να γίνεται στοιχειό και δράκαινα, να ξεπερνά τις κορφές του Βελουχιού και ν’ ανεβαίνει στα μεσούρανα. Μέσα στο νου μου αυτή η γυναίκα έλαμψε και φωτίστηκε και στάθηκε μπροστά μου επιβλητική, μεγαλόπρεπη, ακατάλυτη. Κι εγώ μπροστά της ένας νάνος, ένα τίποτε. Την έβλεπα και δεν τη χόρταινα. Να, έλεγα, αυτή είναι η Ελλάδα, βουνήσια Ελλάδα, που αγωνίζεται και μάχεται για τη λευτεριά.

Ήθελα να τρέξω κοντά της, να την αγγίξω, να πάρω κι εγώ δύναμη, να πάρω κουράγιο να γεμίσω την ψυχή μου με πίστη και θάρρος, με αυτοπεποίθηση για να μπορώ να πράξω κι εγώ κάτι. Μα δεν είχα ούτε μια στάλα δύναμη. Τα πόδια μου λες κι είχαν κολλήσει σε λάσπη ή είχαν ριζώσει μεσ’ στη γη, δεν μπορούσα να τα κουνήσω και έτσι καρφώθηκα στο ίδιο μέρος και την κοίταζα αμίλητος και σαν υπνωτισμένος. Και μόνο όταν σηκώθηκαν και οι άλλες κοπέλλες με τις ζαλίγκες τους και μούπαν «Γεια σου συναγωνιστή», τότε συνήλθα. Τότε τις φωτογράφισα κι έφυγα ντροπιασμένος.

Σκεπτόμουνα πάντα, κι ως τα σήμερα ακόμα, τι έδωσε ο λαός μας σ’ αυτό το διάστημα της κατοχής και τι αντάλλαγμα πήρε για τις τόσες και τόσες του θυσίες. Έρχονται στιγμές, ακόμα και σήμερα, που φέρνω μπρος στα μάτια μου όλο αυτό το μεγαλείο του λαού μας όπως το ζήσαμε όλοι όσοι είχαμε την τύχη, την ευλογία του θεού και βρεθήκαμε τότε στην Ελεύθερη Ελλάδα, και πονώ για τον λαό μας και για την κατάρα που τον δέρνει. Κι όταν μάλιστα ξέρεις ποια είναι αυτή η κατάρα τότε πονάς ακόμα πιο πολύ. "




Κυριακή 7 Ιουνίου 2015

Λευτεριά πανώρια κόρη!

Λεβέντες ΕΛΑΣίτες στο Βελούχι της Ευρυτανίας (φωτο: Σπ. Μελετζής)


7 Ιούνη 1942, Δομνίστα Ευρυτανίας:
Από εδώ ξεκίνησαν όλα! Ο πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ Άρης Βελουχιώτης, μαζί με λίγα διαλεχτά πρωτοπόρα παλικάρια, κηρύσσει -και επισήμως- την έναρξη του ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα (βλ. εδώ πλήρες αφιέρωμα)


«Λευτεριά πανώρια κόρη
κατεβαίνει από τα όρη
κι ο λαός την αγκαλιάζει
και χορεύει και γιορτάζει.

ΕΑΜ, ΕΑΜ, ΕΑΜ φωνή λαού
που φτάνει ως τ’ άστρα του ουρανού
ΕΑΜ, ΕΑΜ, ΕΑΜ αντιλαλεί
όλη η Ελλάδα μια φωνή.

Πέστε το πουλιά κι ανέμοι
τώρα ο τύραννος ας τρέμει
θέλουμε λαοκρατία
του λαού δημοκρατία.

ΕΑΜ, ΕΑΜ, ΕΑΜ, φωνή λαού
που φτάνει ως τ’ άστρα του ουρανού
ΕΑΜ, ΕΑΜ, ΕΑΜ αντιλαλεί
όλη η Ελλάδα μια φωνή.

Αεϊ χαρείτε να χαρούμε
κι όλοι λευτεριά να ιδούμε
και να ζούμε αδελφωμένοι
πα’ στη γη στην οικουμένη.

ΕΑΜ, ΕΑΜ, ΕΑΜ φωνή λαού
που φτάνει ως τ’ άστρα του ουρανού
ΕΑΜ, ΕΑΜ, ΕΑΜ αντιλαλεί
όλη η Ελλάδα μια φωνή.»

(Τραγούδι του ΕΑΜ – του Βασίλη Ρώτα)