Παρασκευή 23 Δεκεμβρίου 2011

Χωριάτικα Χριστούγεννα


Αφηγείται η κυρά-Λένη…

Παιδιά μου να ξέρετε ότι όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος τόσο ο νους του γυρίζει στα παλιά σαν τ’ αλαργινό πουλάκι που ψάχνει ξανά για την πρώτη του φωλιά. Εκείνα τα Χριστούγεννα που έχουν χαραχτεί πολύ βαθιά στη δική μου μνήμη ήταν αυτά που έζησα σαν παιδί, και λίγο πιο μετά σα νέα, τα πρώτα χρόνια μετά το 1950. Το '50 με τον «επαναπατρισμό» γυρίσαμε ξανά στα χωριά μας. Από το '47 μας είχε διώξει κακήν κακώς ο στρατός γιατί πολλά χωριά της Ευρυτανίας ήτανε ανταρτοχώρια και το κράτος δεν ήθελε να βρίσκουν οι αντάρτες μας αποκούμπι και ψωμί από τους χωρικούς. Σκορπίσαμε, τότε, στους πέντε ανέμους, άλλοι στην Αθήνα, άλλοι στ’ Αγρίνιο, άλλοι μέσα στο Καρπενήσι και όπου βάζει ο νους. Όταν επιστρέψαμε -όχι όλοι- κοιτάγαμε να ξαναστήσουμε νοικοκυριό απ’ το τίποτα! Εμείς ήμασταν ορφανά, αφού ο πατέρας μας χάθηκε άδικα στα δίσεκτα εκείνα χρόνια και η μάνα μας η ηρωίδα άνοιξε τις φτερούγες της σαν περιστέρα και μας προστάτεψε και μας ανάστησε τίμια. Ξέρω, ξέρω, θέλετε να μάθετε κι’ άλλα για τότε, όμως τούτα θα σας τα πω άλλη φορά, σας το υπόσχομαι. Σήμερα θα σας μιλήσω για τα Χριστούγεννα και πως τα ζούσαμε εκείνα τα χρόνια.
Από το φθινόπωρο τα προσμέναμε πως και πως και περισσότερο εμείς τα παιδιά. Πώς να μην τα περιμένουμε, αφού τα Χριστούγεννα ήταν η γιορτή της ξεγνοιασιάς και μικροί μεγάλοι ξέραμε ότι τις μέρες εκείνες θα παίρναμε χαρά που τόσο την είχαμε ανάγκη εκείνα τα δύσκολα τα χρόνια. Θυμάμαι, λοιπόν, που το φθινόπωρο βγάζαμε, από κάτι ψευτοααμπελάκια στις πατωσιές και από κάτι κληματαριές, το μούστο που τον βάζαμε μέσα σε ξύλινα βαρελάκια. Η μητέρα μας έβγαζε λίγο κρασάκι και έφτιαχνε και μουστοκούλουρα. Οι άντρες του χωριού βγάζανε το τσίπουρο κι εκεί να δείτε γλέντι και τραγούδι και ας είχαμε μαύρη φτώχεια. Πιο πολύ όμως θυμάμαι τα φθινοπωρινά νυχτέρια με τα «ξεφλουδίσματα»! Αραδιάζαμε σωρό τα καλαμπόκια σε ένα δωμάτιο, εκεί μέσα στα φτωχόσπιτά μας, μαζεύονταν και οι γειτόνοι τα βράδια και καθόμασταν όλοι μαζί ολόγυρα και τα ξεφλουδίζαμε ως αργά. Πολλές φορές πιάναμε και το τραγούδι, φτιάχναμε και κανένα γλυκό, χαλβά ας πούμε, μερικοί βράζανε μέχρι και τραχανά! Οι άντρες σιάχνανε τα τσιγάρα τους στο φύλλο του καλαμποκιού, αυτό το μέσα-μέσα που ήτανε λεπτούλι και ψιλό. Έτσι τα κάνανε τότε τα τσιγάρα τα στριφτά, με λίγο καπνό που βάζανε στην άκρη στο χωραφάκι τους. Τα «ξεφλουδίσματα» κρατούσανε πέρα ως το Νοέμβρη. Είχαμε και τη σπορά, για να βγάζουμε και λίγο σιτάρι στα ορεινά μέρη μας!

Σαράντα μέρες πριν από τα Χριστούγεννα ξεκίναγε και η νηστεία. Εδώ που τα λέμε αναγκαστική πιο πολύ ήτανε, μπας κι είχαμε τότε κρέατα κάθε μέρα; Που και που τρώγαμε κρέας. Κάθε οικογένεια μεγάλωνε, τότε, κι ένα γουρουνάκι για τα Χριστούγεννα. Το ταΐζαμε καλαμπόκι, τριφύλλι, διάφορα χορτάρια του βουνού, όλο υγιεινές τροφές. Μια φορά με ρώτησαν κάποιοι νέοι σαν εσάς, αν του δίναμε και αποφάγια. Και τους είπα: «που να βρεθούν βρε παιδιά μου για να δώσουμε και στο γουρουνάκι, πείνα υπήρχε τότε, όχι περίσσευμα»!!! (γέλια).
Την προπαραμονή της μεγάλης γιορτής κάποιοι έμπειροι χωριανοί ετοίμαζαν το γουρουνάκι και το άφηναν λίγο να σιτέψει. Μετά φτιάχνανε από τα έντερα τα λουκάνικα με λίγο πράσo μέσα, αλατάκι, πιπεράκι, και τα κρεμάγανε στο κατώι. Εμείς πηγαίναμε στη βρύση και πλέναμε καλά-καλά το κρέας με το καθαρό τρεχούμενο νερό. Το κόβαμε σε λωρίδες, το αλατίζαμε με χοντρό αλάτι, το παστώναμε δηλαδή, μέσα σε ξύλινα δοχεία, τις καρδάρες, για να διατηρείται. Όταν θέλαμε να μαγειρέψουμε, βγάζαμε μια λωρίδα, την ξαλατίζαμε και τη μαγειρεύαμε. Το λίπος το βάζαμε μέσα σε ένα καζάνι σε φωτιά δυνατή και το ανακατεύαμε καλά-καλά με ξύλινες κουτάλες. Αυτό έλιωνε και κατόπιν το αδειάζαμε σε κάποιο καθαρό δοχείο και το χρησιμοποιούσαμε για βούτυρο. «Γλίνα» το λέγαμε. Μερικά μικρά κομματάκια κρέας που απέμεναν μαζί με λίπος, αυτά ήτανε οι «τσιγαρίδες». Ωραίες γινότανε, λουκούμι, μακάρι να είχαμε καμία τώρα δα που μιλάμε! Τίποτε δεν πήγαινε χαμένο εκείνα τα δύσκολα χρόνια, όλα τα αξιοποιούσε ο κόσμος. Αφού να φανταστείτε την κύστη του ζώου, την «κατρίτσα» που λέγαμε, την παίρναμε για «δώρο» εμείς τα παιδιά, τη φουσκώναμε και παίζαμε μπάλα. Τέτοιες μπάλες είχαμε τότε και κάτι άλλες φτιαγμένες από τυλιχτά κουρέλια. Για τα κοριτσάκια σκαρώνανε κάποιες πάνινες κούκλες, από κουρελάκια κι’ αυτές!
Θυμάμαι και το Χριστουγεννιάτικο τοπίο στην Ευρυτανία. Τι να σας πω παιδιά μου! Όσοι μεγαλώνετε στις πόλεις τέτοια ομορφιά δεν έχουν δει τα μάτια σας. Τότε, εκείνα τα χρόνια, έκανε και χιόνια πολλά, μπόια ολόκληρα. Να πέφτουν αργά- αργά οι άσπρες πεταλουδίτσες και να ντύνουν τον τόπο όλο. Έβλεπες τα έλατα, χιλιάδες δέντρα, στολισμένα στα ολόλευκα, τις βελανιδιές να καμαρώνουν σα νυφούλες μέσα στα άσπρα πέπλα τους και τα ψηλά βουνά ολόγυρα βαρυφορτωμένα από το χιονιά. Και η παγωμένη αστροφεγγιά να σου γαληνεύει την ψυχή. Σαν παραμύθι, ήτανε! Και τα τζάκια μας να καπνίζουν και να σκορπάνε τη μοσχοβολιά από το καμένο ξύλο. «Ο καλός ο νοικοκύρης το χειμώνα χαίρεται», έτσι λέγαμε οι παλιοί.
Παίρναμε και κάποιο ελατάκι από το πυκνό δάσος του χωριού και φτιάχναμε το χριστουγεννιάτικο δέντρο μας. Μη φανταστείτε λαμπιόνια και πολύχρωμες μπάλες και φανταχτερά στολίδια. Δεν είχαμε τότε τέτοια, ούτε ρεύμα δεν υπήρχε στα χωριά της Ευρυτανίας. Στήναμε στον οντά το ελατάκι και το γεμίζαμε τούφες-τούφες βαμβάκι. Αυτό ήταν, αλλά η ομορφιά του δεν συγκρίνονταν με τίποτε!
Την παραμονή βγαίναμε τα παιδιά για τα κάλαντα των Χριστουγέννων. Ξεκινάγαμε παρεούλες- παρεούλες, με κάτι πηρουνάκια και ντενεκάκια αντί για τρίγωνα, και από την κορφή του χωριού φτάναμε μέχρι κάτω στα τελευταία σπίτια, τραγουδώντας: «Καλήν ημέρα άρχοντες κι αν είναι ορισμός σας, Χριστού τη θεία γέννηση να μπω στ’ αρχοντικό σας…». Και στο τέλος «σ’ αυτό το σπίτι που ’ρθαμε πέτρα να μη ραγίσει κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνια πολλά να ζήσει»! Όλοι μας καλοδέχονταν και τα χεράκια μας γέμιζαν κουραμπιέδες, καρύδια, ρόδια, μήλα και καμιά δεκαρούλα.
Το προηγούμενο βράδυ των Χριστουγέννων ετοιμάζαμε όλοι μαζί και τα φαγητά μας. Φτιάχναμε και το «Χριστόψωμο» που ήτανε μια ζυμωτή κουλούρα με ένα ολόκληρο καρύδι στη μέση. Επάνω κάναμε σχεδιάκια χρησιμοποιώντας τις «κουπίτσες» από το βελανίδι. Κάποιες άλλες φορές, η μητέρα μας το ομόρφαινε πατώντας το με μια ξύλινη σφραγίδα που την έχω ακόμη για ενθύμιο.
Τη μέρα των Χριστουγέννων, στις 5 το πρωί, ανηφορίζαμε για την εκκλησία με τα φαναράκια, αυτά με το λαδάκι και το φυτίλι, στα χέρια. Σαν πυγολαμπίδες έφεγγαν μέσα στα χιόνια τούτα τα φαναράκια. Η μεγάλη λειτουργία των Χριστουγέννων ήταν σημαντικό γεγονός, γιατί είχαμε και την ευκαιρία να ανταμώσουμε όλοι οι χωριανοί ακόμη κι από τους πιο μακρινούς μαχαλάδες, για να πούμε τα νέα μας και να χαρούμε με αυτή την επικοινωνία.
Ύστερα κατεβαίναμε στα σπίτια μας, για το γιορτινό τραπέζι! Με τις πίτες, τις πρασόπιτες, τις τυρόπιτες και το χοιρινό με το καρμπολάχανο ή τις πατατούλες, με το κρασάκι μας και την καλή παρέα μας. Οι νοικοκυραίοι καψάλιζαν και ένα κλαδάκι από πουρνάρι στο τζάκι λέγοντας κάποια ευχή, το ίδιο έκαναν και οι μουσαφιραίοι, για το καλό! Πολύ όμορφα ήτανε εκείνη τη μέρα! Τα απογεύματα πηγαίναμε επισκέψεις στους Χρηστάδες και τις Χριστίνες. Εκεί γίνονταν τα καλύτερα ανταμώματα με ευχές, τραγούδια και πολύ κέφι.
Χαρά μεγάλη ήτανε τα Χριστούγεννα με οικογενειακή ατμόσφαιρα, αλλά να ξέρετε ότι  πάντα στις χαρές υπάρχει και μια μελαγχολία. Για όσους δεν ήτανε κοντά μας, αυτούς που είχαν χαθεί στον πόλεμο που ήτανε πρόσφατος ή λίγο αργότερα με τους ξενιτεμένους που μας λείπανε πολύ. Κι εμένα τα αδέρφια μου τα αγαπημένα, τράβηξαν στην άλλη άκρη της γης, στην ξενιτιά, για να βοηθήσουν την οικογένειά μας. Αχ, και να ξέρατε πως περιμέναμε στις γιορτές εκείνη την καρτούλα με τις ευχές από τους δικούς μας στα ξένα, και που πάντα υπήρχαν μέσα και κάποια δολάρια για τη μάνα και τα αδέρφια. Χαρά που κάναμε!
Πηγαίναμε τότε, μόλις λαβαίναμε το γράμμα, τις μέρες των Χριστουγέννων, στα μαγαζιά στο Καρπενήσι και πιο πολύ εμείς τα κορίτσια για να αγοράσουμε κανένα φορεματάκι, παπουτσάκια, κάτι τέλος πάντων, να δείξουμε κι εμείς «τα κάλλη μας» στην εκκλησία, να μας δει κάποιος νεαρός να σκιρτήσει η καρδούλα του. Έτσι είναι οι νέοι πάντα, παιδιά μου, όση φτώχεια και να υπάρχει η αισιοδοξία τους συντροφεύει. Και έτσι να είστε κι εσείς, να μην φοβάστε τίποτε, να πολεμάτε για τη ζωή και να κοιτάτε πάντα μπροστά, να μη σας λυγάνε οι δυσκολίες.
Μεγάλο γούστο είχε με τους καλικάντζαρους. Εμείς τα παιδάκια τους μεγαλοποιούσαμε στη φαντασία μας και οι γεροντότεροι φρόντιζαν ακόμη πιο πολύ γι’ αυτό! Επειδή ήμασταν μες στη ζαβολιά μας λέγαν να καθόμαστε ήσυχα γιατί θα κατεβούν τα «καλικαντζούρια» απ’ το τζάκι και θα ‘χουμε… κακά ξεμπερδέματα. Θυμάμαι μια φορά που ήμασταν πιο μικρά και είχαμε αναστατώσει τον τόπο. Τότε η μητέρα κατάβρεξε κρυφά το τζάκι κι ύστερα μας το 'δειχνε λέγοντάς μας ότι ήρθαν οι καλικάντζαροι… προς νερού τους κι έσβησαν τη φωτιά! Για πότε χωθήκαμε στα κρεβατάκια μας και κουκουλωθήκαμε, που να σας τα λέω!

Όλη η βδομάδα μέχρι την Πρωτοχρονιά κύλαγε με ετοιμασίες για την αλλαγή του χρόνου. Οι μεγάλοι φρόντιζαν τα ζώα με τροφές, πιο πολύ με τριφύλλια από τα δεμάτια που είχαν μαζεμένα από το καλοκαίρι για τις δύσκολες μέρες του χειμώνα. Το χειμώνα, εδώ που τα λέμε, δεν είχαμε και πολλές αγροτικές δουλειές. Κάναμε και τα ωραία νυχτέρια μας μέσα στα σπίτια, αφού συνήθως είχε κρύο και χιόνια.
Ώσπου την παραμονή της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά βγαίναμε πάλι για τα κάλαντα, τα πρωτοχρονιάτικα αυτή τη φορά: «Αρχιμηνιά κι Αρχιχρονιά, ψηλή μου δεντρολιβανιά κι αρχή  καλός μας χρόνος, εκκλησιά με τ’ άγιο θρόνος. Αρχή που βγήκε ο Χριστός, Άγιος και Πνευματικός, στη γη να περπατήσει και να μας καλοκαρδίσει. Άγιος Βασίλης έρχεται, και δεν μας καταδέχεται, από την Καισαρεία, συ 'σαι αρχόντισσα κυρία…»
Νωρίς το βραδάκι της παραμονής, πηγαίναμε στη βρύση του χωριού και εκεί ρίχναμε ένα κερματάκι, ή σπόρους, κάνοντας ευχές. Λέγαμε: «όπως τρέχει το νεράκι σου βρύση μου να τρέχει η υγεία, η χαρά και η τύχη».
Το βράδυ οι άντρες διασκέδαζαν με κανένα χαρτάκι για το καλό, οι γυναίκες έφτιαχναν γλυκά και εμείς τα παιδιά, παίζαμε με την ψυχή μας. Το τζάκι ήτανε γεμάτο με ξύλα, τα μεζεδάκια σιγοψήνονταν στη θράκα, το τσίπουρο και το κρασάκι συνοδιά και όλοι μαζί λέγανε ιστορίες και τραγουδούσαν για να μπει χαρούμενα ο νέος χρόνος. Στις 12 τα μεσάνυχτα πατάγαμε κι ένα ρόδι για το γούρι. Ήταν έθιμο!
Το πρωί της πρωτομηνιάς πρώτα πηγαίναμε στην εκκλησία, όπου αλλάζαμε ευχές και τα κεράσματα: κανένα λουκούμι ή κάνα τσιπουράκι. Μετά γυρνούσαμε στα σπίτια μας για το πρωτοχρονιάτικο τραπέζι, όπου είχαμε πάλι χαρές και γλέντια. Κόβαμε και τη «βασιλόπιτα». Δεν είχαμε βέβαια τις σημερινές πολυτελείς βασιλόπιτες, αλλά τη δική μας την «αγιοβασιλιάτικη»! Τότε κάναμε την πίτα τη ζυμαρόπιτα, με καλαμποκάλευρο, βούτυρο, αυγά, πράσο και τυράκι. Βάζαμε μέσα για «τυχερά», ένα αχυράκι για να πάει καλά το νέο χρόνο η σοδειά, ένα φυλλαράκι πουρνάρι για να ‘χουν προκοπή τα ζώα και μια δεκαρούλα για την οικονομία του σπιτιού! Καλότυχος εκείνος που θα το ’βρισκε! Το βραδάκι πηγαίναμε για τις ευχές στους Βασίληδες και τις Βασιλικές. Οι άντρες χωριστά πρώτοι και αργότερα ακολουθούσαν οι γυναίκες μόλις τέλειωναν τις δουλειές του σπιτιού! Καρυδόπιτες, μπακλαβάδες, βραστά κάστανα πάνω στο τραπέζι, τσίπουρο και κρασί ήτανε τα κεράσματα για τις ονομαστικές εορτές.
Των Φώτων πάλι, ήτανε γιορτή μεγάλη. Την παραμονή των Θεοφανίων λέγαμε ξανά τα κάλαντα! Αυτό είναι ένα παλιό έθιμο που δεν το ξέρουν σήμερα τα παιδιά της πόλης. Τότε «τα λέγαμε» όμως με κάθε επισημότητα: «Σήμερα είναι τα Φώτα και ο Φωτισμός και χαρά μεγάλη και ο Αγιασμός.. Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό, κάθεται η Παναγία η Δέσποινα, με τα θυμιατούρια στα δάχτυλα. Και τον Αϊ Γιάννη παρακαλεί: Άγιε μου Γιάννη και Πρόδρομε, δύνασαι βαφτίσεις Θεού Παιδί, δύναμαι και θέλω και προσκυνώ και τον Κύριό μου παρακαλώ….» και παίρναμε πάλι το κατιτίς μας εμείς τα παιδιά.
Στις 12 το βράδυ είχαμε ένα έθιμο ότι «ανοίγουν οι ουρανοί» και οι ευχές μας θα γίνουν πραγματικότητα. Δεν κοιμόμασταν, περιμέναμε με λαχτάρα αυτή τη στιγμή. Βγαίναμε έξω να βλέπουμε τα αστέρια τ’ ουρανού και κάναμε την ευχή ή γράφαμε σε χαρτάκια ευχούλες και τα κρεμάγαμε από μια κλωστούλα στα κλαράκια στις αυλές μας, ώσπου να ξημερώσει. Ακόμη και σήμερα κρατάει αυτό το παλιό μας έθιμο.
Ανήμερα των Θεοφανίων οι νοικοκυρές άδειαζαν το παλιό νερό από τη βαρέλα και τη γέμιζαν με καινούργιο, της μέρας! Ο παπάς του χωριού στη λειτουργία άγιαζε με ένα κλωνί ξερό βασιλικό τον κόσμο. Ύστερα πέρναγε και ράντιζε τα σπίτια, τα μαντριά, τα ζωντανά και τα χωραφάκια.
                                      
Βέβαια των Φώτων είχαμε  πάλι γιορτές, τους Φώτηδες, τις Φανίτσες και τους Φάνηδες κι έτσι κάναμε το γύρο σε όλους τους εορταζούμενους, για τα χρόνια πολλά. Του Αϊ Γιαννιού τα ίδια, αλλά έλα που άνοιγαν και τα σχολεία μας κι έτσι τέλειωναν και οι γιορτές της ξεγνοιασιάς!
  
Χάρηκα, παιδιά μου, που με κάνατε να θυμηθώ εκείνα τα χρόνια στο αγαπημένο μου χωριό. Οι νέοι πρέπει να ξέρουν για τις ρίζες των προγόνων τους και για τα παλιά τα έθιμα. Με συγκινήσατε που ψάχνετε να τα μάθετε και να τα μεταδώσετε για να μην χαθούν. Για το τέλος, θέλω να σας πω ότι τότε ήμασταν όλοι σχεδόν το ίδιο, τι είχες εσύ θα μου ‘δινες, τι είχα εγώ θα σου ‘δινα, όλοι παλεύαμε για τα ίδια πράγματα, πώς να τα φέρουμε βόλτα μέσα σε τόσες δυσκολίες. Ανταμώναμε τα βράδια, δεν υπήρχανε τότε τηλεοράσεις για να κάθεται ο καθένας μόνος του ξεκομμένος να κοιτάζει στο γυαλί!  Έρχονταν οι γειτόνοι, πηγαίναμε κι εμείς σ’ αυτούς, κουβεντιάζαμε, πίναμε το κρασάκι μας και τραγουδάγαμε όλοι μαζί παρέα παλιά τραγούδια. Τέτοια πράγματα, όμορφα κι απλά. Είχαμε όμως πολύ μεγάλη αλληλεγγύη και αυτό είναι που μας βάστηξε! Γι’ αυτό παιδιά μου να θυμάστε ότι όταν κρατάτε το χέρι του συγχωριανού, του γείτονα, του φίλου, παίρνετε κουράγιο και δύναμη, για να αγωνιστείτε αντάμα για τη ζωή! Εύχομαι η Ελπίδα να σας συντροφεύει.

Χρόνια πολλά, καλή χρονιά σε όλους σας και πολλά χαιρετίσματα στους ξενιτεμένους μας που ποτέ δεν τους λησμονάμε.  

Ήταν μία νοσταλγική αφήγηση της κυρά Λένης  -  για το blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

52 σχόλια:

  1. Ευχαριστούμε ολόψυχα την κυρά-Λένη για την όμορφη και γεμάτη αναμνήσεις διήγησή της. Χρόνια πολλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλημέρα, πόσο μου αρέσουν αυτές οι αφηγήσεις.. με συγκινούν έστω και ας μην έχω περάσει όσα πέρασαν αυτοί οι άνθρωποι και τα θυμούνται με τόση νοσταλγία.. Καλά Χριστούγεννα!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Δεν προλαβαίνω να το διαβάσω γιατί βρίσκομαι με το ένα πόδι στο δρόμο , αλλά φαίνεται πανέμορφο.

    Καλές γιορτές φίλε μου , αγνές, παραδοσιακές, χωριάτικες (αν γίνεται).

    Υγεία , χαρά και ελπίδα σε σένα , τους αγαπημένους σου και όλον τον κόσμο .

    Να ξαναβρεθούμε όλοι εδώ τον καινούριο χρόνο πιο ώριμοι, πιο δυνατοί πιο ανθρώπινοι !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Η καταπληκτική αφήγηση της κυρίας Ελένης.... παρουσιάζει με ζωντάνια μπροστά ατα μάτια μας.... έναν αγνό κόσμο του χωριού....που χάθηκε.... Χρόνια πολλά, ευχαριστούμε!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ευρυτάνα,
    ευχαριστούμε την κυρά-Λένη για την όμορφη διήγησή της και εσένα που μας την μετέφερες.
    Χρόνια σας πολλά και..
    «όπως τρέχει το νεράκι της βρύσης, να τρέχει η υγεία, η χαρά και η τύχη σας».

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Kυρά Λένη σου φιλώ τα χέρια!
    Αυτές είναι οι παραδόσεις του λαού μας. Που κάποτε ζούσε φτωχά μα περήφανα κι από το τίποτα έφτιαχνε γλέντια χαρές και πανηγύρια. Με τα πατροπαράδοτα έθιμα για κάθε μια από τις γιορτινές μέρες. Και πάντα την ελπίδα ζωντανή. Τον παππού μου θυμήθηκα και τη γιαγιά, και σκηνές σαν αυτές που αρκετές τις έζησα σαν "τουρίστας" στο χωριό. Να σαι καλά αδερφέ μου, λεβέντη και καμάρι της Ευρυτανίας, για όσα μας προσφέρεις στο σπίτι σου. Να περάσεις καλά τις γιορτινές μέρες με τα αγαπημένα σου πρόσωπα.
    Καλή δύναμη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ευρυτάνα,
    Γλυκιά αφήγηση από χρόνια δύσκολα, που όμως δεν έλειπαν οι γιορτές γιατί ο άνθρωπος τις είχε και τις έχει ανάγκη, όσο φτωχά κι αν ζει.
    Καλές γιορτές σε όλους με υγεία, δύναμη και αισιοδοξία

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. οικοδομε εμεις ειχαμε την μανια ζωινα της εδινες το απογευμα ενα κουβαρι μαλλι και το πρωι ειχε τα γαντια σου ετοιμα τι ωραια χρονια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Η κυραΛενη μας πηγε ταξιδι σε σκληρα χρονια , αλλα που ο λαος μας ειχε ατσαλωθει απο τους αγωνες του και τις δυσκολιες. Για αυτο ειχε αποκτησει και υπερανθρωπες αντοχες, μα και κωδικες αξιοπρεπειας και αλληλεγγυης. Καλες γιορτες φιλε ιχνηλατη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Τι ωραία περιγραφή από την παλιά Χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα με τα ήθη και τα έθιμα του χωριού, την απλότητα αλλά και την αίσθηση της νοσταλγίας. Η διήγηση της κυρίας Ελένης με συγκίνησε πολύ και μου έφερε στο νου βιώματα και από τα δικά μου παιδικά χρόνια που τα έζησα κι εγώ έντονα. Ο κόσμος μπορεί να πέρναγε δύσκολα αλλά ήτανε πολύ ενωμένος και στήριζε ο ένας τον άλλον. Τελικά αυτό που μένει και αυτό που είναι πιο ισχυρό από όλα είναι οι αξίες που έχουμε διδαχτεί από αυτούς τους ανθρώπους και που καλούμαστε να τις αξιοποιήσουμε και τώρα για να αντιμετωπίσουμε με σθένος και υπερηφάνεια τις δύσκολες μέρες που περνάμε. Ας κρατήσουμε ο ένας το χέρι του άλλου όπως λέει και η κυρία Ελένη και να μην αφήσουμε να μας πάρει αυτή η κατάσταση από κάτω. Εύχομαι και εγώ καλές γιορτές σε σένα Ευρυτάνα ιχνηλάτη και σε όλους τους φίλους που ανταμώνουμε στο ωραίο blog σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Ευρυτανα ιχνηλατη καλημερα, να ειναι καλα η κυρα-Λενη, με την ωραια διηγηση της, απο τα πετρινα χρονια, που ομως οι ανθρωποι τοτε δεν ειχαν χασει τον εαυτο τους και ευρισκαν χαρα με λιγο βαμβακι πανω σε ενα κλαρι.

    Τι να σου ματαγραψω, για τις παρα πολυ ομορφες αναρτησεις σου!

    Να περασεις καλα τις ημερες των αργιων, σου ευχομαι, υγεια, χαρα και δυναμη...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. χρόνια πολλά υγεία και χαρά...καλά χριστούγεννα...και στην κυρα λένη να ναι καλά....πολύ όμορφο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Χρόνια πολλά και καλά , με δύναμη και αισιοδοξία γιατί έρχονται μέρες δύσκολες.
    Υ.Γ Το μέρος της αφήγησης που αναφέρεται στο "ξεφλούδισμα" του καλαμποκιού και στο σφάξιμο του γουρουνιού , μού έφερε στο νου σκηνές από την αριστουργηματική ταινία " Το δέντρο με τα τσόκαρα"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΕΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΤΤΑ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ, ΟΙ ΛΑΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΖΟΥΣΑΝ ΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΣΤΕΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΝΔΕΙΑ. ΕΙΔΙΚΑ ΣΤΑ ΟΡΕΙΝΑ ΜΕΡΗ ΟΠΩΣ ΗΤΑΝ Π.Χ. Η ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ. ΑΥΤΗ ΤΗ "ΖΩΗ" ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΕΦΕΡΕ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΩΝ ΝΙΚΗΤΩΝ! Η ΑΦΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΚΥΡΑ ΛΕΝΗΣ ΕΙΝΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑΝ. ΟΜΩΣ ΑΥΤΟΣ Ο ΛΑΟΣ ΓΕΝΝΑΙΟΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΗΦΑΝΟΣ, ΕΝΤΥΣΕ ΤΗ ΦΤΩΧΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ, ΕΣΦΙΞΕ ΤΑ ΔΟΝΤΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΧΩΡΗΣΕ ΜΠΡΟΣΤΑ. ΜΕ ΤΗΝ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ, ΜΕ ΤΑ ΕΘΙΜΑ, ΜΕ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΤΟΥ. ΣΗΜΕΡΑ ΟΙ ΚΡΑΤΟΥΝΤΕΣ ΓΥΡΝΑΝΕ ΤΟ ΧΡΟΝΟ ΠΑΛΙ ΠΙΣΩ ΚΑΙ ΕΞΑΘΛΙΩΝΟΥΝ ΜΕ ΤΙΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΤΟΥΣ ΤΟ ΛΑΟ. ΠΙΣΤΕΥΩ ΟΤΙ ΔΕΝ ΘΑ ΤΟΥΣ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΝΑ ΜΑΣ ΣΥΝΘΛΙΨΟΥΝ.
    ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. ΚΑΛΗΝ ΕΣΠΕΡΑΝ ΑΡΧΟΝΤΕΣ.....
    Η ΚΥΡΑ ΛΕΝΗ...ΤΙ ΟΜΟΡΦΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΤΑ ΔΙΗΓΗΘΗΚΕ...ΕΧΩ ΣΥΓΚΙΝΗΘΕΙ ΠΟΛΥ...ΠΩΣ ΓΙΝΑΜΕ ΕΤΣΙ...ΠΩΣ ΚΑΤΑΝΤΗΣΑΜΕ...ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2000 ΝΑ ΠΩ ΕΤΣΙ ΑΝΤΑΜΑ ΓΛΕΝΤΟΥΣΑΜΕ ΟΛΟΙ ΣΤΙΣ ΓΙΟΡΤΕΣ...ΜΕΤΑ ΤΙ ΕΓΙΝΕ ΒΡΕ ΠΑΙΔΙΑ; ΠΩΣ ΨΥΧΟΠΛΑΚΩΘΗΚΑΜΕ ΟΛΟΙ ΜΑΣ;
    ΟΜΩΣ ΑΣ ΜΗΝ ΧΑΝΟΥΜΕ ΤΟ ΚΟΥΡΑΓΙΟ ΜΑΣ...ΕΧΕΙ Ο ΘΕΟΣ...ΠΟΥ ΕΛΕΓΑΝ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΛΙΟΙ!
    ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ!
    ΕΥΧΟΜΑΙ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΧΑΡΕΣ!!!!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Απολαυστική διήγηση και Πολύτιμες οι Μνήμες!
    Καλά Χριστούγεννα Αυθεντικά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Χρόνια πολλά ,καλά Χριστούγεννα να έχουμε Ευρυτάνα Ιχνηλάτη! Χαρούμενο και δημιουργικό το 2012 ! Υγεία να έχεις και , δύναμη για να μας ταξιδεύεις σε όλες τις υπέροχες γωνιές της Ευρυτανίας με την ΄΄ οξύτατη όσφρησή σου ΄΄

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Καλες γιορτές φίλοι μου!
    Αληθινές γιορτές μακριά από την χρυσόσκονη και τον καταναλωτισμό,με όλα αυτά που μας κράτησαν...να είστε καλά που μας τα θυμίσατε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Τι να πω καλέ μου φίλε...
    Με συγκίνηση λέω "αυτή είναι η Ελλάδα μας"!
    Έχεις πολύ δυνατή αφηγηματική ικανότητα!!!
    Ακόμα και οι ευχές σου, είναι μικρά λογοτεχνικά αριστουργήματα!
    Σου εύχομαι ολόψυχα, να ζήσεις ευτυχισμένα Χριστούγεννα με τους ανθρώπους που αγαπάς και ο Άγιος Βασίλης, να σου φέρει τα καλύτερα του δώρα!
    Χρόνια πολλά και ΚΑΛΑ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Τα βουνα μας κρυβουν θησαυρους. σαν αυτους που μας αφηγηθηκε η κυρα λενη. Χρονια πολλα και ναι ας μην ξεχναμε και τους ξενητεμενους μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Καλές γιορτές σε όλους τους αναγνώστες του blog.
    Ευχές για ένα ανατρεπτικό 2012, με συλλογική και συστηματική δουλειά, για να γίνει πραγματικότητα.
    Ο Γράμμος και τα Οντρια χαιρετούν τα Ευριτανικά όρη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Θυμήθηκα το αρμάθιασμα του καπνού .Καθισμένοι γύρω απ το σορό του καπνού με τις βελόνες στο χέρι και τη μάννα να μας λέει ιστορίες για τα ξεφλουδίσια ,τις βερβέρες,το ψωμί από σίκαλη ,τη φτώχεια,τα γουρνοτσά'ρχα αλλά και την αλληλεγγύη των ανθρώπων .Όλοι βράζαμε στο ίδιο καζάνι,μας έλεγε ,πλάτη με πλάτη για να τα βγάλουμε πέρα .δεν γινόταν αλλιώς...

    Οι καταγραφές είναι πολύ σημαντική υπόθεση και ο κάθε τόπος χρειάζεται ανθρώπους με όρεξη και μεράκι να διασώσουν από τη λήθη του χρόνου τα διαμάντια της παράδοσης και του λαϊκού μας πολιτισμού .

    Συνέχισε Ευρυτάνα

    Χρόνια πολλά σε όλους σας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Χρόνια Πολλά!
    Καλές γιορτές και με το καλό να έρθει ο καινούργιος, ελπίζοντας πάντα να είναι καλύτερος απ' αυτόν που φεύγει σε λίγο!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. ΑΠΟ ΟΤΙ ΑΝΤΙΛΗΦΘΗΚΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ Η ΚΥΡΑ ΛΕΝΗ ΗΤΑΝ ΟΡΦΑΝΟ ΠΑΙΔΙ ΚΑΠΟΙΟΥ ΕΥΡΥΤΑΝΑ ΑΓΩΝΙΣΤΗ ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΕ ΣΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ. ΜΕ ΚΑΘΗΛΩΣΕ Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΒΓΑΖΟΥΝ ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΒΑΘΙΑ ΝΟΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΠΟΥ ΜΑΣ ΣΤΕΛΝΕΙ ΠΟΤΕ ΜΕ ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΜΕ ΧΙΟΥΜΟΡ.

    ΣΕ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΚΥΡΑ ΛΕΝΗ ΚΑΙ ΠΙΟ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΜΠΟΛΙΑΖΕΙΣ. ΣΟΥ ΕΥΧΟΜΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ. ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Και στην ορεινή Ήπειρο τα δίσεκτα αυτά χρόνια ('45-'50) οι κάτοικοι ζούσαν στη φτώχεια και την ένδεια που τους "πρόσφερε" το κράτος των νικητών (όπως πολύ σωστά επισήμανε ο doctor). Προς επιβεβαίωση τούτου θα σας πω ένα χαρακτηριστικό περιστατικό που μου διηγήθηκε ο πατέρας μου από τη ζωή και τις συνθήκες που επικρατούσαν στο χωριό: Ο μακαρίτης ο παππούς μου κάθε Χριστούγεννα καβάλαγε το γαϊδουράκι του και πήγαινε στα Γιάννενα για να πουλήσει τη φτωχική πραμάτεια του (λίγο καλαμπόκι & στάρι), έτσι για να ενισχύσει κάπως τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Εκεί βρήκε έναν έμπορο πορτοκαλιών από την Άρτα και αποφάσισε να αγοράσει ΕΝΑ και μοναδικό πορτοκάλι για να το κάνει δώρο στα παιδιά γυρίζοντας πίσω στο χωριό. Τόσο έφταναν τα οικονομικά του... Γυρίζοντας στο χωριό επικράτησε "πανηγύρι" με το δώρο του πατέρα!!! Κάθισαν λοιπόν τα 5 παιδιά γύρω από το τραπέζι και περίμεναν με λαχτάρα τη μάνα να δώσει το σύνθημα για να απολαύσουν το αναπάντεχο αυτό "δώρο"! Άνοιξαν λοιπόν το πορτοκάλι και έφαγαν όλα από ΜΙΑ φέτα!.. Έλα όμως που το πορτοκάλι είχε συνολικά έξι φέτες και περίσσεψε μια... Η περίσσεια φέτα παρέμενε μόνη της πάνω στο τραπέζι και κανένας δεν τόλμαγε να απλώσει χέρι... Τελικά δεν κρατήθηκαν και έπεσαν όλοι μαζί στην περισσευούμενη φέτα και όπως είναι φυσικό ακολούθησε Ομηρικός καυγάς μεταξύ των παιδιών για το ποιός θα τη φάει. Όπως είναι φυσικό η φετούλα του πορτοκαλιού διαλύθηκε και στο τέλος τα παιδιά έφαγαν και ένα χέρι ξύλο από τον πατέρα γιατί "χαράμισαν" το πολύτιμο αυτό φαγώσιμο...

    Αυτά για να καταλάβετε σε τι συνθήκες ζούσαν τότε οι χωριανοί.
    Και εμείς σήμερα υποφέρουμε από "κατάθλιψη" λόγω της κρίσης που δεν μας επιτρέπει να ζούμε με το τελευταίας τεχνολογίας αυτοκίνητο, τηλεόραση, κινητό κλπ...

    Καλά Χριστούγεννα φίλε Ευρυτάνα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. Ευρυτάνα Ιχνηλάτη σου ευχόμαστε Χρόνια πολλά καλές γιορτές !!!
    Φιλικά zouzounews !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. «Να μην φοβάστε τίποτε, να πολεμάτε για τη ζωή και να κοιτάτε πάντα μπροστά, να μη σας λυγάνε οι δυσκολίες.»

    Χρόνια πολλά σε όλη την παρέα, με υγεία πάνω και πρώτα απ'όλα. Εύχομαι τα λόγια της κυρα Λένης να μας συντροφεύουν για τα πολύ δύσκολα επόμενα έτη.


    Καλή δύναμη, κι αν δεν τα πούμε στους μπαξέδες, ραντεβού στα γουναράδικα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  28. Βάλσαμο αυτή σου η ανάρτηση...

    Χρόνια σου πολλά
    με μια καρδιά ζεστή
    και το χαμόγελο πάντα έτοιμο να ξεμυτίσει :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  29. Με τις ευχές της κυρα Λένης που είναι μοναδικές:
    "Γι’ αυτό παιδιά μου να θυμάστε ότι όταν κρατάτε το χέρι του συγχωριανού, του γείτονα, του φίλου, παίρνετε κουράγιο και δύναμη, για να αγωνιστείτε αντάμα για τη ζωή! Εύχομαι η Ελπίδα να σας συντροφεύει."
    Χρόνια σας Πολλα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  30. Είθε να είσαι πάντα καλά ...
    και χνάρια όμορφα σαν αυτά να συνεχίσεις ν΄αφήνεις ...

    2012 ευχές στην κυρά-Λένη και σε σένα ...
    και 2012 φιλιά επίσης...
    μοιραστείτε τα ...

    κι είθε ακόμα, μόνο χνάρια χαράς, να βρίσκεις μπροστά σου ...

    Ε.-
    Με αγάπη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  31. Τα μονοπάτια της λαογραφίας είναι πάντα μαγικά.

    Καλή χρονιά.

    Απίστευτο και το διπλανό σας κείμενο "ΛΕΥΚΗ ΣΥΝΦΩΝΙΑ"!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  32. Πολύ καλό Ιχνηλάτη
    Χρόνια πολλά και καλή πρωτοχρονιά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  33. Υπέροχη αφήγηση φίλε μου Ιχνηλάτη.
    Καταπληκτική η Κυρά-Λένη Με τα λόγια της μας δίνει εικόνες ζωντανές από τη ζωή του χωριού εκείνης της αλησμόνητης εποχής.
    Νάσαι καλά φίλε μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  34. Ονειρική η όλη εξιστόρηση των Χριστουγεννιάτικων εκδηλώσεων από την κυρά Λένη, κατά τη δεκαετία του 50 στα χωριά της Ευρυτανίας. Οι αυθεντικές λαϊκές, παραδόσεις και οι κατά το πλείστον αμόλυντες ανθρώπινες σχέσεις δημιουργούσαν το ιδανικό περιβάλλον για να αισθανόταν κάποιος ότι ζούσε ανάμεσα σε ίσους κι’ όμοιους. Οι όποιες δυσκολίες δεν πτοούσαν, αντίθετα έδεναν τον κόσμο.
    Εύχομαι σε όλους Καλή ΠρωτοΧρονιά, με υγεία και ευτυχία!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  35. Υπέροχες μνήμες! Χρόνια καλά σε όλους τους αναγνώστες του blog!
    Σε σένα προσωπικά εύχομαι πολλές αποδράσεις στην πανέμορφη Ευρυτανία.....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  36. Υπέροχες οι θύμησες τις κυρα Λένης.
    Μας ταξίδεψαν ίσως στο μέλλον;
    Σου εύχομαι για την νέα χρονιά υγεία,
    αγάπη, χαρά και ευτυχία!!!
    Εκπλήρωση των προσδοκιών και πραγματοποίηση των επιθυμιών σου!!!
    Χρόνια Πολλά και Καλή Χρονιά σε όλους!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  37. Με πολύ ενδιαφέρον διάβασα την εξαιρετική αφήγηση της κυρα-Λένης για τα Χριστούγεννα μιας άλλης εποχής και την ευχαριστούμε γι΄αυτό.
    Γι΄άλλη μια φορά σε συγχαίρω για τις επιλογές των θεμάτων σου!
    Εύχομαι Καλό Χρόνο και ΥΓΕΙΑ, τόσο σε σένα όσο και σ΄όλους τους αναγνώστες σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  38. Ευρυτάνα Στάλκερ Καλήν Εσπέραν.
    Από τις ομορφότερες για τα Χριστούγεννα αναρτήσεις που έχω δεί. Μάλλον η ομορφότερη.

    Νάσαι καλά να μας θυμίζεις
    αυτά που απεμπολίσαμε χάριν της Αμερικανιάς.

    Καλή Χρονιά φίλε μου
    Θανάσης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  39. Ευρυτανα ιχνηλάτη ευχομαι το 2012 να ταρακουνήσει συνειδησεις και να σηματοδοτήσει την ελπιδα. Ευχαριστούμε για οσα μας προσφερες τη χρονιά που περασε και να συνεχισεις απτόητος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  40. Ευρυτανα ιχνηλατη χαιρεται, το '12 να βρει εσενα και την οικογενεια σου, με ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ.

    Πολλους αγωνες για να διωξουμε τον φοβο και την ανασφαλεια, που τρωει τις καρδιες των συνανθρωπων μας.

    ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  41. Αγαπητοί φίλοι και φίλες,
    σας ευχαριστούμε όλους, αλλά και καθέναν σας ξεχωριστά, για τη συμμετοχή, τα σχόλια και τις ευχές σας.

    Με τη σειρά μας, και ενόψει και της έλευσης του νέου χρόνου, σας ευχόμαστε ολόψυχα Καλή Χρονιά με Υγεία και Πίστη στις Δυνάμεις μας για ένα καλύτερο αύριο...

    "Eυρυτάνας ιχνηλάτης"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  42. Καλή χρονιά αδελφέ μου. Υγεία στο σώμα και στο νου. Λεβέντικα το μέτωπο ψηλά. Δε θα πεθάνουμε κουφάλα νεκροθάφτηηη! Χρόνια πολλά, αγωνιστικά, περήφανα, νικηφόρα!
    Καλή δύναμη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  43. ΠΟΛΥ ΚΑΛΗ ΔΟΥΛΕΙΑ.ΚΑΛΗ ΚΑΙ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  44. Το ξαναδιάβαζα σήμερα.....
    Τι ωραία η διήγηση της κυρίας Ελένης!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  45. Υπέροχο το κείμενο της κυρά Λένης!Χρόνια Πολλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  46. Χριστούγεννα στο λιόλουστο Καρπενήσι, στο 2022.
    Ορφανεμένος ο τόπος απ’ τις Χιονοκυράς τα στολίσματα.
    Διαβάζω και χάνομαι στα εικονοκαλούδια της γιαγιάς Λένης.
    Κλειδώνω τα 70 μου τα χρόνια της Λησμονιάς το κελάρι και γίνομαι πέντε χρονών.
    Να τρέχω πίσω απ’ τον πατέρα μου, να τον βλέπω ν’ ανακατεύει στο καζάνι κρέας απ’ το γουρούνι για να φτιάξει το παστό, λιχουδιά ανεκτίμητη στα λαίνια, απ’ όπου το παιδικό μας χέρι τη βούταγε κρυφά κι έστρωναν τα δάχτυλά μας πάλι τη γλίνα, νομίζοντας ότι δε θα καταλάβει κανείς τη σκανδαλιά μας. Ακόμα αποζητάω εκείνη τη γεύση που θρονιάστηκε για πάντα στους γευστικοκάλυκες του ουρανίσκου μου.
    Εμείς, που περπατήσαμε τα μικράτα μας στην ξυπολισιά και στη φτώχεια, που βάζαμε τα ρούχα των μεγαλύτερων αδερφών μας στραβοκουμπώνοντας πάντα το πρώτο κουμπί, που μας μεγάλωσαν οι αγράμματοι γονείς μας με αξιοπρέπεια κι αγώνα, διαβάζουμε και ξαναδιαβάζουμε τούτη την αφήγηση, που την αφήνει χνάρι πολύτιμο ο Ευρυτάνας Ιχνηλάτης, και πορευόμαστε ελπίζοντας…..
    Ακευσώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  47. Μνήμες γεμάτες χαρά, γεμάτες από τοπικά έθιμα, γεμάτες ανθρωπιά!!!
    Καιρός να επανέλθουμε και να ζήσουμε ξανά τέτοιες εμπειρίες!!
    Χρόνια πολλά και με το καλό ο νέος χρόνος!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Τα σχόλια-γνώμες εκφράζουν αποκλειστικά τους συντάκτες τους.