«Καλή πρόοδο στο Κράτος σας»!!!

Σκίτσο του Δ. Μεγαλίδη από το Λεύκωμα του Αγώνα

Εκατοντάδες λαϊκοί αγωνιστές έβαψαν με το αίμα τους τη «μάντρα της Ξηριώτισσας» στη Λαμία μετά από καταδικαστικές αποφάσεις θανάτου των στρατοδικείων του μοναρχοφασιστικού κράτους της εποχής του εμφυλίου. Ανάμεσα τους πάρα πολλοί Ευρυτάνες και Ευρυτάνισσες που αγωνίστηκαν για ανεξαρτησία-λευτεριά-λαοκρατία! Μεγάλη η εκατόμβη και των δικών μας συμπατριωτών… (βλ. σχετικά και εδώ!)

Στα βουνά, τα παιδιά του λαού μάχονταν με το τουφέκι στο χέρι μέσα από τις τάξεις του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας κόντρα στο ελεεινό αμερικανόδουλο καθεστώς.

Αλλά δεν ήταν μόνο εκείνοι... Ξοπίσω, σε πόλεις και χωριά, πολλοί ακόμη έδιναν τη δική τους συμβολή στον αγώνα. Απλοί καθημερινοί άνθρωποι, άντρες και γυναίκες, γονείς και συγγενείς ανταρτών, διώχθηκαν, βασανίστηκαν, δολοφονήθηκαν σ' εκείνα τα πέτρινα χρόνια! Άνθρωποι σπουδαίοι-ξεχωριστοί που δεν λύγισαν αλλά αντιθέτως στάθηκαν με απαράμιλλο ηρωισμό σε φυλακές, εξορίες και εκτελεστικά αποσπάσματα. Πόσοι απ’ αυτούς δεν αντίκριζαν κατάματα το θάνατο στους τόπους του μαρτυρίου τραγουδώντας και ζητωκραυγάζοντας για το δίκιο του αγώνα μπροστά στις κάννες των όπλων (βλ. εδώ!) !!!

Έργο του Δημήτρη Κατσικογιάννη

Μικρές και μεγάλες ιστορίες αξιοπρέπειας και ανθρώπινου μεγαλείου γράφτηκαν όχι μόνο στις μάντρες των εκτελέσεων, αλλά και στις ίδιες τις αίθουσες των στρατοδικείων. Εκεί όπου το «ηθικό πλεονέκτημα» των αγωνιστών είχε τη συντριπτική υπεροχή! Εκεί όπου τόσοι λεβέντες και λεβέντισσες συνεπαρμένοι από τα ιδανικά τους «ξεπερνούσαν το μπόι τους», γιγαντώνονταν και υπερέβαιναν όχι μόνο τον ανθρώπινο φόβο, αλλά επιπλέον κατατρόπωναν κι αυτούς ακόμα τους δικαστές τους, όταν με τη θαρραλέα και ανυποχώρητη στάση τους περιφρονούσαν και εξευτέλιζαν ποικιλοτρόπως την αιματοβαμμένη εξουσία των διωκτών τους (βλ και εδώ ) !

Θα αναφερθούμε σε μία τέτοια άγνωστη ιστορία:

Ο Κώστας Τσιουγκρής κατάγονταν από το Καλεσμένο Ευρυτανίας. Γέροντας, ογδοντάχρονος και βάλε, αλλά παλικάρι ζηλευτό! Το γιο του το Χρήστο τον είχαν εκτελέσει οι Ιταλοί φασίστες κατακτητές τον Οχτώβρη του 1942. Σε λιγότερο από 6 χρόνια, από τη θυσία του παιδιού του, ο γέρο-Τσιουγκρής θα οδηγηθεί στο στρατοδικείο με τη συνήθη κατηγορία: «συμμετοχή εις αναρχικάς ομάδας»! Αυτό ήταν προφανώς… «το ευχαριστώ» από την «Ελλάδα των δωσίλογων εθνικοφρόνων» για όσα είχε προσφέρει ο ίδιος και η οικογένειά του στην πατρίδα. 

Ο Κώστας Τσιουγκρής είχε κι άλλο ένα «κακό»: ήταν συγγενής του ξακουστού «καπετάν Ζούκωφ» (Δημήτρη Τσιουγκρή) στελέχους του λαϊκού επαναστατικού κινήματος της Ευρυτανίας, τον οποίο δολοφόνησαν ύπουλα παρακρατικοί φασίστες κεφαλοκυνηγοί τον Ιούνη του 1948 και κατόπιν σκύλευσαν τη σωρό του εκθέτοντας το κομμένο κεφάλι του με ένα τσιγάρο στο στόμα στην πλατεία του Καρπενησίου (σ.σ. υποσχόμαστε, μελλοντικά, ένα ξεχωριστό αφιέρωμα στον αλησμόνητο «Ζούκωφ»).

Στις 26 Ιουλίου 1948 το στρατοδικείο καταδίκασε σε θάνατο (και δύο μέρες μετά οδήγησε στο εκτελεστικό απόσπασμα στην Ξηριώτισσα) και τους γέρους γονείς του «Ζούκωφ», το Χρήστο και τη Μαρία Τσιουγκρή. Δύο αγνούς, ήσυχους και αξιαγάπητους ανθρώπους που δεν δέχονταν να φύγουν από το χωριό τους αφού σύμφωνα με το άθλιο κατηγορητήριο-σκευωρία της εξουσίας…. «εγκλημάτησαν κατά του κράτους διότι ως αυτοαμυνίται του χωρίου προσέφεραν την αρωγήν των εις τους αντάρτας»!

Την ημέρα εκείνη δικάζονταν ταυτόχρονα και ο άλλος Τσιουγκρής που προαναφέραμε, ο υπέργηρος Κώστας… ως «αναρχοκομμουνιστής» βεβαίως κι αυτός! Τo αποτέλεσμα της «δίκης» ήταν φυσικά καταδικαστικό για το γεροντάκι: ΙΣΟΒΙΑ!

Την ώρα που ο πρόεδρος του στρατοδικείου εκφωνούσε με την εκδικητική επισημότητα του ρόλου του την βαριά ποινή, παρατήρησε ότι ο Τσιουγκρής δεν καταδέχτηκε καν να σηκωθεί απ’ τη θέση του!

Εκνευρισμένος ο στρατοδίκης απευθύνθηκε στον γέρο-Τσιουγκρή:

-Άκουσες γέροντα, την απόφαση;;; Ισόβια καταδικάστηκες. Σήκω αμέσως επάνω.»

Ατάραχος ο  λεβεντόγερος, και χωρίς βέβαια να κουνηθεί, απάντησε:

-«Άκουσα…»

-«Και τι έχεις να πεις;;;»

-«Καλή πρόοδο στο Κράτος σας»!!!

Ξυλογραφία της Βάσως Κατράκη

"Ευρυτάνας ιχνηλάτης"