Τα "ξεφλουδίσματα"!

Μια ξεχωριστή γιορτή!

Από τον φίλο και συμπατριώτη μας Σεραφείμ Τσιουγκρή 

για το blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Πολύ πριν πέσει η νύχτα, οι ετοιμασίες για τη βραδιά που θα ακολουθούσε είχαν ξεκινήσει. Η νοικοκυρά του σπιτιού έστρωνε καταγής τις κουρελούδες, τα ξύλα ήταν στοιβαγμένα δίπλα στο τζάκι, ενώ τα τσουβάλια με το καλαμπόκι απιθωμένα κι αυτά στη γωνια, έτοιμα να αφεθούν στα έμπειρα χέρια των συγχωριανών. 

Ήταν η σειρά τους απόψε για "τα ξεφλουδίσματα"! Όπως γίνονταν τις προηγούμενες μέρες σε άλλα σπίτια, έτσι θα γίνει κι απόψε στο δικό τους σπιτικό.

Τα αλησμόνητα ξεφλουδίσματα ήταν μια παραδοσιακή ''τελετή'' που κάθε χρόνο αποτελούσε ένα ξεχωριστό γεγονός για τα χωριά της Ευρυτανίας. Το καλαμπόκι, που με κόπο και μεράκι καλλιεργούσε ο κάθε μεροκαματιάρης στο μικρό συνήθως χωράφι του, το μάζευαν και το αποθήκευαν για τη βραδιά που όλοι οι γείτονες θα μαζεύονταν για να το ξεφλουδίσουν παρέα, ώσπου να μείνει μόνο ο καρπός, έτοιμος να πάει για άλεσμα στο νερόμυλο του χωριού και να δώσει ένα γευστικότατο αλεύρι.

Η νοικοκυρά λοιπόν του σπιτιού αφού έσιαχνε το σπίτι κι άναβε το τζάκι (έχει πάντα κρύο στο χωριό τα βράδια του Οκτώβρη) ετοίμαζε και τα κάστανα, βραστά και ψητά. Μ' αυτά, μαζί με καμιά πίτα ή κάνα μεζεδάκι αν υπήρχε, και συνάμα με το δικό τους φετινό κρασί, θα πέρναγε η νύχτα για τους επισκέπτες. Μικρά παιδιά εμείς, ανάμεσά τους και εγώ, θυμάμαι σαν τώρα αυτές τις ετοιμασίες.... Ήταν μια ξεχωριστή βραδιά όχι μόνο για τους μεγάλους αλλά και για εμάς, αφού θα έρχονταν και άλλα παιδιά για παρέα. Γιορτή κανονική δηλαδή. Ο άντρας του σπιτιού έφερνε τα τσουβάλια με το καλαμπόκι και τ' άφηνε σε μια γωνιά, σε θέση τέτοια που να μπορούν όλοι να τα φτάνουν.

Έχοντας νυχτώσει για τα καλά άρχιζαν να καταφθάνουν οι γείτονες. Χωρίς πολλές κουβέντες στην αρχή, ξεκινούσε ο καθένας να παίρνει το καλαμπόκι και με μοναδική μαεστρία να το ξεφλουδίζει και να το τοποθετεί στα διπλανά άδεια τσουβάλια. Τις φλούδες τις συγκέντρωναν παραδίπλα, καθώς αυτές προορίζονταν ως τροφή για τα ζώα. Πολύ παλιότερα οι άντρες ξεδιάλεγαν και το πολύ λεπτό εσωτερικό μέρος του φύλλου που το χρησιμοποιούσαν για τσιγαρόχαρτο! Τίποτε δεν πήγαινε χαμένο εκείνες τις εποχές! 

Όλα τούτα γινόντουσαν γρήγορα, μιας και οι συγχωριανοί ήθελαν να βγάλουν την πολλή δουλειά πριν... η γλυκιά ζάλη του κρασιού αρχίσει να βαραίνει τα μέλη και το μυαλό. Εμείς τα παιδιά παρακολουθούσαμε τους μεγάλους και περιμέναμε με ανυπομονησία πότε θα άρχιζαν το τραγούδι ή τις ιστορίες.... για φαντάσματα!!! Πράγματι, τα βρασμένα κάστανα και τα άλλα τα ψημένα στο τζάκι, μαζί φυσικά με το κρασάκι, "βοηθούσαν" το γεροντότερο της παρέας να αρχίσει να σιγοτραγουδάει. Το τι επακολουθούσε μετά, μπορεί να το φανταστείτε: πρόσωπα φωτεινά, αγέρωχα, ρυτιδιασμένα από την σκληρή δουλειά, άρχιζαν το τραγούδι. Στιγμές μοναδικές, ένας από τους λίγους τρόπους διασκέδασης για τους ανθρώπους των χωριών εκείνα τα χρόνια.

Κι όσο περνούσε η βραδιά τόσο το κέφι ανέβαινε. Τα ξεφλουδίσματα των καλαμποκιών προχωρούσαν κανονικά, τα τσουβάλια άδειαζαν και με το τραγούδι αγαλλίαζαν οι φτωχές καρδιές. Σε κάποια στιγμή σε εμάς τα πιτσιρίκια τα βλέφαρα βάραιναν και τότε οι μανάδες μάς πήγαιναν για ύπνο. Μας έστρωναν στο πάτωμα για να μας σηκώσουν αργότερα όταν θα τελείωνε η δουλειά και το γλεντάκι. Γλυκές εποχές που δυστυχώς πέρασαν ανεπιστρεπτί. 

Σήμερα τα χωριά της Ευρυτανίας ερήμωσαν κι απέμειναν μονάχα λίγα γεροντάκια να θυμούνται με νοσταλγία τα χρόνια εκείνα. Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που έζησα, τότε σαν παιδί, αυτές τις στιγμές. "Τα ξεφλουδίσματα", όπως είπα και στην αρχή, ήταν μια ιδιόμορφη τελετή που ξεκινούσε από τα μέσα Οκτώβρη και έφθανε ως τα μέσα Νοέμβρη περίπου. Αυτό γινόταν κάθε χρονιά και μετά το ξεφλούδισμα του καλαμποκιού και την απαραίτητη αποξήρανση, ακολουθούσε το άλεσμα. Απ' αυτό το αλεύρι με το χαρακτηριστικό κίτρινο χρώμα οι νοικοκυρές παρασκεύαζαν το ψωμί (μπομπότα το λέγανε) και πίτες με γίδινο βούτυρο (ζυμαρόπιτες). Μοναδικές γεύσεις που  όταν τις γευθεί κάποιος δύσκολα τις ξεχνάει!

Καλά ξεφλουδίσματα συγχωριανοί έστω (πια) και στην φαντασία μας...

Ήταν μία νοσταλγική διήγηση από τον Σεραφείμ Τσιουγκρή - για το blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"