Το περικαλλές Βελουχιώτικο Τοπίο!

"Βελούχι μου περήφανο..."

Το πυκνό σύμπλεγμα των παραφυάδων του Τυμφρηστού προς την Ευρυτανία συνθέτει ένα από τα πιο ορεινά κι απομονωμένα σημεία της Ελλάδας. Οι όγκοι αυτών των βουνών, ορθόστητοι, στριμωγμένοι ο ένας πλάι στον άλλο, με απότομες ή κακοτράχαλες βουνοπλαγιές, με τρεχούμενα νερά και ποτάμια, με στενά, ψηλά από το έδαφος, τα σύνορα του ουρανού, μ' έναν ήλιο να κρύβεται από τη μια κορφή και να προβάλλει από την άλλη, σφραγίζουν από χιλιάδες χρόνια τη ζωή των ανθρώπων, που προστατευμένοι ή γοητευμένοι από τούτα τα φυσικά στοιχεία ρίζωσαν εδώ. Λιγοστό πάντα ήταν το ψωμί τους, δύσκολη η διαβίωσή τους με τα πλατιά τους όμως στήθια ανάσαιναν λευτεριά και με τη μεγάλη τους καρδιά είχαν συμφιλιωθεί, είχαν ταυτισθεί με τούτη τη γη.

Η διείσδυση στον Τυμφρήστιο χώρο της Ευρυτανίας, το ταξίδι ανάμεσα στις βουνοκορφές, στις λαγκαδιές και στα στενά περάσματα, η γνωριμία με τα τοπία είναι μια ατέλειωτη ταινία αποκαλυπτικών εικονογραφήσεων, που γοητεύουν και συγκινούν βαθιά. Σοβαρός, συνοφρυωμένος μοιάζει ο ορίζοντας εκεί που τελειώνουν οι ελατιάδες. Πότε γελαστός πότε αγριεμένος ο ουρανός. Κι οι βουνοκορφές οι γυμνές προβάλλουν σαν τεφρή ή πάλλευκη κεφαλή παγανιστικής θεότητας, μέσα στην απεραντοσύνη του καταπράσινου φόντου.

Χαμηλά, στην πανέμορφη αγκαλιά του καρπενησιώτικου τοπίου που λέγεται Ποταμιά -όνομα και πράγμα- θ' αποθαυμάσεις σε μια ατέλειωτη διαβάθμιση τις ποικιλίες των χρωμάτων της χλωρής γης.

Η άνοιξη μεταβάλλει αυτό το τοπίο σε χάρμα ομορφιάς καθώς ανθίζουν οι μηλιές κι οι κερασιές, φουντώνουν τ' αγριολούλουδα στους όχτους και χύνεται μεθυστική γύρω η μοσκοβολιά τους. Το χινόπωρο βυθίζει την Ποταμιά σε μια μυριόχρωμη διαφορετική ομορφιά καθώς τα φύλλα των δέντρων αφήνουν την πράσινη θωριά τους για να πάρουν τις αμέτρητες αποχρώσεις του κίτρινου, του κόκκινου, του καφέ, των λογής-λογής σκούρων χρωμάτων. Ώσπου ν' αφήσουν γυμνά τα κλαδιά και ν' αφανιστούν όπου τα πάει ο άνεμος.

Στα ανατολικά, το φθιωτικό Τυμφρηστό, όπου κυριαρχεί η ποικιλία των δασικών δέντρων σ' όλη σχεδόν την έκταση -έλατα, δρυς, καστανιές, πλατάνια κ.λπ. - η κάθε εποχή του χρόνου με τον ερχομό της σημαίνει το δικό της συναγερμό στο αισθητήριο της όρασης. Η άνοιξη φτάνει εδώ σαν μια χρωματική επανάσταση. Το γνώριμο βαθύ πράσινο ή πρασινόμαυρο δασικό τοπίο αρχίζει να ξανοίγει εδώ κι εκεί με τις χρυσοπράσινες πινελιές, τη μεταμόρφωση των φυλλοβόλων δέντρων σε μια πυκνή έκσταση μπουμπουκιών. Σε λίγο τα μπουμπούκια θα δώσουν ένα πυκνό φύλλωμα που θα γλυκαίνει με την πράσινη αχνάδα του τη σοβαροφάνεια του σκούρου ελατιά. 

Σαν πατήσει ο Ιούνιος οι πράσινες καστανιές στα "ζάβατα" θα τυλιχτούν σύγκορμες απ' το εκρηκτικά κίτρινο χρώμα των πυκνών ανθών τους. Έτσι η άνοιξη έρχεται εδώ με το τραγούδι των χρωμάτων και των αρωμάτων, που κυριαρχούν παντού, από τις πλαγιές του ολάνθιστου Βελουχιού σ' όλες τις ευρυτανικές ή φθιωτικές αναδιπλώσεις ως τους κήπους και τις αυλές των χωριών.

Το χινόπωρο πάλι θάρθει σε τούτα τα σύμμικτα δάση με τη δική του χρωματική επανάσταση. Για να κάμει κίτρινα, κόκκινα, καφετιά σε αφάνταστη ποικιλία αποχρώσεων τα φυλλοβόλα δέντρα, ώσπου να τα ραντίσει το πρώτο χιόνι και να τα μαδήσει ο παγερός βοριάς.

Τούτη η απάρθενη, η αμίαντη ομορφιά του Βελουχιώτικου τοπίου είναι ακόμα ένας άγνωστος τόπος για τον ξένο. Μακάρι να τον ανακαλύψουν γρήγορα όσοι ψάχνουν για την περικαλλή φύση σε μακρινούς τόπους.

[Από το σπάνιο εξαιρετικό βιβλίο του αείμνηστου Χαρίλαου Μηχιώτη με τίτλο: "Τυμφρηστός και Τυμφρήστιοι", εκδ. Κασταλία, που κοσμεί και την προσωπική μας βιβλιοθήκη! Ο Χαρίλαος Μηχιώτης (1914-2012) ήταν εκπαιδευτικός, δημοσιογράφος, συγγραφέας, ενώ διετέλεσε και γραμματέας του ΕΑΜ ανατολικού Τυμφρηστού στα χρόνια της αντιστασιακής εποποιίας.]

blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"