Σάββατο 6 Μαΐου 2023

Πως το ΕΑΜ προστάτευσε τα Δάση της Ευρυτανίας...



"Το ΕΑΜ τούς έδινε τα δάση, που από καταβολής ρωμαίικου ήτανε δημόσια, βιός όχι του χωριού, μα του κουβέρνου."


Ένα πολύτιμο ιστορικό ντοκουμέντο σάς παρουσιάζουμε σήμερα μέσα από τις ηλεκτρονικές σελίδες του "Ευρυτάνα ιχνηλάτη" . Πρόκειται για μία πρωτοποριακή Διακήρυξη του - πάντα ριζοσπαστικού - ΕΑΜ Ευρυτανίας, που αφορούσε την προστασία των Δασών μας επί κατοχής. Εμπνευστής και συγγραφέας της ήταν ο πρωτοπόρος αντιστασιακός αγωνιστής  Γεωργούλας Μπέικος ο οποίος υπήρξε και ο συντάκτης του περίφημου "Κώδικα Ποσειδώνα" αυτής της εμβληματικής χάρτας της Λαϊκής Αυτοδιοίκησης!

Και ποιος ήταν ο σωστός τρόπος, η καλύτερη μέθοδος για την προστασία των δασών μας; 

Να παραχωρηθούν αυτά στις Κοινότητες των Αγροτών οι οποίες θα είχαν και την ευθύνη της διαχείρισης, της περιφρούρησης και της μελλοντικής προσεκτικής και μετρημένης αξιοποίησής τους προς όφελος όλων των ανθρώπων.

Όπερ σημαίνει Συλλογική Λαϊκή Περιουσία όλης της Κοινότητας και ΟΧΙ απλά κτήμα του εκμεταλλευτικού αστικού κράτους και των κυβερνήσεών του. Ένα τρανταχτό παράδειγμα για το τι σημαίνει αληθινή κοινωνικοποίηση των δημοσίων αγαθών, με πολύτιμα διαχρονικά συμπεράσματα χρήσιμα και για το σήμερα και για το αύριο!

Παραθέτουμε, στη συνέχεια, το σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο του αλησμόνητου Γεωργούλα Μπέικου, υπό τον τίτλο: "Η λαϊκή εξουσία στην Ελεύθερη Ελλάδα, εκδ. Θεμέλιο, 1977). Κατά τη μεταφορά διατηρήσαμε την ορθογραφία του πρωτοτύπου.

Ιδού:

*****

Εν' απόβραδο το Δεκέμβρη του 42 βλέπω να περνάει στην πλατεΐτσα του χωριού μου ένανε Κοριτσιώτη με φορτωμένο το μουλάρι του κορμιά ξεφλουδισμένα νεαρών ελατόδεντρων, για πασάλους. Για όσους δεν ξέρουνε: η φασουλιά είναι αναρριχητικό φυτό. Της μπήχνουμε στη φωλιά της ένανε πάσαλο, το λεγόμενο φασουλόκλαρο, ανεβαίνει κι ανθίζει και καρπίζει. 

Μα είναι σωστό έγκλημα να πετσοκόψεις εκατοντάδες νεαρά έλατα για το σκοπό αυτό, όταν μπορείς να χρησιμοποιήσεις κλαδιά από πλάτανο.

Σαν είδα το μουλαροφόρτι, βγήκ' από τα ρούχα μου. Και του έψαλα τον αναβαλλόμενο εκείνου του ελαφρόμυαλου.

Στο σπίτι φιλοξενούσα τότε, μισοπαράνομους, τον πρόεδρο και το γραμματέα της Επαρχιακής Επιτροπής ΕΑΜ Ευρυτανίας. Τον πρώην διοικητή της Υποδιοίκησης Χωροφυλακής Ευρυτανίας ταγματάρχη Σταύρο Ξανθάκη και τον εν ενεργεία εισαγγελέα πλημμελειοδικών Ευρυτανίας Χρ. Αρχιμανδρίτη. Σαν ανέβηκα και με είδανε αναστατωμένο, ρωτήσανε την αιτία. Τους είπα το λόγο. 

Και πάνω στην κουβέντα μού ήρθε και  διατύπωσα τη γνώμη να κάνουμε μια Διακήρυξη τώρα δα στον Ευρυτανικό λαό να του παραχωρούμε εξ ονόματος του ΕΑΜ τα δάση και να του ζητάμε να τα προστατέψει ο ίδιος μ' όλη την αυστηρότητα που χρειάζεται.

-Γράψε την, είπε ο Ξανθάκης, και να την υπογράψουμε. Αμ' έπος, αμ' έργον! Τι λες, Χρήστο;

-Και με τα τσαρούχια, που λένε στο χωριό μου το Κομπότι, συμφώνησε κι ο γραμματέας.

Βάλιας Σεμερτζίδης- Συνεδρίαση Αυτοδιοίκησης στα Άγραφα


Έκατσα και την έγραψα.

Έλεε, πως, τα δάση, ανεχτίμητος πλούτος και το αυριανό βασικό εισόδημα του Ευρυτανικού λαού, πρέπει να διαφυλαχτούνε σαν κόρη οφθαλμού. Ότι μέχρι σήμερα ο Ευρυτάνας δεν είχε κανένα ή ελάχιστο διάφορο από τα δάση, γιατί του τα είχε απαλλοτριώσει το κράτος. Ότι τα δάση δικαιωματικά ανήκουνε στις κοινότητες, στις οποίες υπάγεται η περιοχή του κάθε δάσους. Το ΕΑΜ, αποκαθιστώντας δικαιοσύνη σ' αυτόν τον τομέα, παραχωρεί από σήμερα τα δάση στο φυσικό δικαιούχο τους, τις Κοινότητες. Οι Κοινότητες από σήμερα πρέπει να θεωρούνε ιδιοκτησία τους και περιουσία τους τα δάση της περιοχής τους και να τα περιφρουρήσουνε από κάθε απειλή, από το τσεκούρι, τη φωτιά, την αλόγιστη υλοτόμηση. Κι ως την ημέρα που θα γίνει δυνατή η αξιοποίησή τους κι εκμετάλλευσή τους από τις ίδιες τις Κοινότητες, που οι κάτοικοί τους θα καρπώνονται στο εξής το εισόδημα από τα δάση.

Αυτά έλεγε περίπου η Διακήρυξη. Την υπογράψανε ο Πρόεδρος Γιωργάκης Ολύμπιος κι ο γραμματέας της Ε.Ε. ΕΑΜ Ευρυτανίας Ν. Σκουφάς.

Την άλλη μέρα την τοιχοκολλήσαμε στο μαγαζί, τη διάβασε ο κόσμος, έκανε δυνατή εντύπωση. Το ΕΑΜ τους έδινε τα δάση, που από καταβολής ρωμαίικου ήτανε δημόσια, βιός όχι του χωριού, μα του κουβέρνου.

Τη στείλαμε και στ' άλλα χωριά, διαβάστηκε στις εκκλησιές. Παντού τη δεχτήκανε τουλάχιστο με ικανοποίηση. Και θέλω να πιστεύω, πως εκείνη η Διακήρυξη έπαιξε τον ευεργετικό της ρόλο στο να μη γίνουνε ζημιές στα δάση της Ευρυτανία τον καιρό της κατοχής. Ο λαός τα θεωρούσε δικό του βιός και σαν τέτοιο τα διαφύλαξε, τα προστάτεψε.

Απ' ότι ξέρω εκείνη η Διακήρυξη ήτανε και το πρώτο ντοκουμέντο στον καιρό της Αντίστασης αναφορικά με τα δάση*

(* Στο "Πρόγραμμα της Φιλοπροόδου Ενώσεως Καροπλεσίου, 1933, περιλαμβάνεται ότι "τα δάση πρέπει να παραχωρηθούν στις Κοινότητες και η εκμετάλλευση αυτών να γίνεται με σύστημα από συνεταιρισμούς εκάστης κοινότητας...")

blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

21 σχόλια:

  1. Συγχαρητήρια Ευρυτάνα για τη σπάνια ιχνηλασία................... πιστεύω ότι αποτελεί ένα πολύτιμο κοινωνικό και οικολογικό ντοκουμέντο...........με πάρα πολλές διδαχές!!!!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Όλα τα παραπάνω έγιναν με τους νέους επιστήμονες που αγκάλιασαν το ΕΑΜ και βοήθησαν στην διαμόρφωση μιας καινούριας κουλτούρας για το Λαό μας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. ΦΙΛΤΑΤΕ ΕΥΡΥΤΑΝΑ ΙΧΝΗΛΑΤΗ Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΔΕΝΕΙ ΠΟΛΥ ΩΡΑΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΓΙΑ ΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ.
    ΦΑΝΕΡΩΝΕΙ ΤΙ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΤΙ ΕΠΙΔΙΩΚΕ ΤΟ ΛΑΟΓΕΝΝΗΤΟ ΕΑΜ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΕΞΑΦΑΝΙΣΟΥΝ Η ΝΑ ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΣΟΥΝ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΑΣ. ΕΥΓΕ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Τεράστια μορφή ο Γ. Μπέικος. Πραγματικά πρωτοπόρος!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ιχνηλασία στην ιστορία, στις μνήμες, στους αγώνες και στις παρακαταθήκες.
    Ευχαριστούμε Ευρυτάνα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Όταν ο κόσμος καταλάβει τι εστί λαϊκή περιουσία θα κάνει τα πάντα για να την διαφυλάξει. Σήμερα θεωρούν ότι μόνο η ιδιωτική πρωτοβουλία και το λεγόμενο επιχειρηματικό κεφάλαιο μπορεί να αποδώσει καρπούς. Το ερώτημα είναι: για τους λίγους ή για τους πολλούς;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Κάποιες σκέψεις μετά την πολύτιμη ανάρτηση του Ευρυτάνα Ιχνηλάτη,ανλαρτηση που μας πλουτίζει όλους.
    Από τη μία πώς το ΕΑΜ τότε προστάτευσε τα Δάση ,δίνοντας στο λαό την εξουσία αυτών, και πώς σήμερα στην Ευρυτανία όλες «φιλολαικες κυβερνήσεις» παραδίσουν τον ενεργειακό πλούτο της Ευρατανίας σε Ιδιωτικά Μεγαθήρια,από Κοινότητα σε Κοινότητα.Ας βγάλει λοιπόν ο καθένας τα συμπεράσματά του ποιος είναι με ποιόν και τι υπηρετούν οι σημερινές κυβερνήσεις και τι υπηρέτησε το Ε.Α.Μ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. "Το ΕΑΜ τούς έδινε τα δάση, που από καταβολής ρωμαίικου ήτανε δημόσια, βιός όχι του χωριού, μα του κουβέρνου."

    Να διαβάσουν μερικοί αυτά τα λόγια μήπως και ξεγκαβωθούν που πέφτουν θύματα της φασιστικής προπαγάνδας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Δεν ξέρω το καθεστώς, Ιχνηλάτη μας, που ίσχυε όταν ο Μπέϊκος πήρε ...ανάποδες βλέποντας κάποιον να κουβαλάει κορφές δηλαδή ελατάκια για κλάρες στα φασόλια. Σήμερα πάντως οι συνεταιρισμοί στα χωριά της Ευρυτνίας, παρόλη την μετανάστευση των νέων ανθρώπων, λειτουργούν ως "κύριοι" για την εκμετάλλευση των δασών με φειδώ και προγραμματισμό που γίνεται από το Δασαρχείο. Για όσα χωριά έχουν ενεργό συνεταιρισμό αυτό δίνει πράγματι ένα καλό μεροκάματο κάθε χρόνο! Το πρόβλημα που βλέπω είναι αφενός η έλλειψη ανθρώπων νέων να δουλέψουν στους συνεταιρισμούς και αφετέρου η συνεχής υποβάθμιση των Υπηρεσιών των Δασαρχείων που προβλέπω σύντομα να σβήνουν όπως η αγροφυλακή!!! Πάντως το πρόβλημα των δασών δεν είναι το κόψιμο ελάτων για κλάρες...αλλά οι φωτιές και φυσικά η επέλαστη των Βιομηχανιών που λεγονται όμορφα "Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας"! που δεν θα αφήσουν τίποτα όρθιο στα βουνά της ΖΩΗΣ όλων μας!!! Σήμερα αν ζούσε ο Μπέϊκος σίγουρα θα άφηνε όποιον κόβει κλάρες για τα φασόλια και θα έπαιρνε το τουφέκι γι' αυτές τις ΒΑΠΕ που παλεύουμε κι εμείς εδώ και 20 χρόνια!!!
    Μάκης
    Κρίκελλο Ευρυτανίας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Φιλε ιχνηλατη με το σημερινο σου θεμα ανοιγεις πολλους και σοβαρους προβληματισμους. Εχεις δικιο οταν χαρακτηριζεις 'παντα ριζοσπαστικο" το ΕΑΜ της ευρυτανιας. Η εξαιρετικη διακηρυξη για την παραχωρηση των δασων στις κοινοτητες ηταν οντως πολυ μπροστα και αυτο οφειλεται σε μεγαλο βαθμο και στα στελεχη που αποτελουσαν το ΚΚ της Ευρυτανιας εκεινης της εποχης, Μπεικο, Μπακολα και αλλους που προς τιμην τους κιολας ειχαν πολυ προωθημενες και ξεκαθαρες ταξικες αποψεις που ομως σε καποιες περιπτωσεις χαρακτηριστηκαν υπερεπαναστατικες και ενα παραδειγμα για αυτο ηταν η αποπειρα της απαλλοτριωσης των τσιφλικιων ,καπου στη Μαυροματα νομιζω, που κριτικαριστηκε
    σαν μια πολυ προωθημενη επαναστατικη κινηση σε σχεση με την πιο ευρυτερη κοινωνικη συμμαχια που προωθουσε το ΕΑΜ πανελλαδικα. Καταλαβαινω οτι αυτο ειναι ενα ιδιαιτερο ζητημα με πολλες προεκτασεις που δεν ειναι της στιγμης, αλλα οσο ερευνουμε την ιστορια τοσο διδασκομαστε και συτο εσυ το ξερεις πολυ καλυτερα με το ερευνητικο ιστορικο σου εργο. Για το ιδιο το γεγονος εχω να προσθεσω απλα ΕΑΜ ΕΛΑΣ ΕΠΟΝ ο δρομος των λαων.!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Οι Κοινότητες από σήμερα πρέπει να θεωρούνε ιδιοκτησία τους και περιουσία τους τα δάση της περιοχής τους και να τα περιφρουρήσουνε από κάθε απειλή, από το τσεκούρι, τη φωτιά, την αλόγιστη υλοτόμηση.
    ΕΑΜ φωνή λαού.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Ακριβώς αγαπητέ ιχνηλάτη της Ευρυτανίας. Εδώ σε αυτό το καταπληκτικό ντοκουμέντο και με αφορμή την προστασία των δασών της ελάτης βλέπουμε πόσο σαφής και ξεκάθαρη μπορεί να γίνει η εξουσία του λαού και πόσο διαφέρει τελικά η κοινωνική ιδιοκτησία των πολλών από την κυβερνητική των ελάχιστων. Μας τα λέει όλα με απόλυτη καθαρότητα ο Γεωργ. Μπεϊκος. Σε ευχαριστούμε Ευρυτάνα για αυτή την υπέροχη ανάρτηση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Δεν άφησαν όμως το Εαμ να κυβερνήσει. Μας κυβέρνησαν οι δοσίλογοι.
    Σ.Μ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Μία από τις καίριες παρεμβάσεις τού ΕΑΜ, που ενίσχυε την αίσθηση των ανθρώπων πως μπορούν να είναι κύριοι της γης τους. Αλλά και μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης να τη σέβονται.
    Σήμερα οι πολίτες, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, βλέπουν παθητικά την παραχώρηση της γης τους στους «επενδυτές», οι οποίοι αδίστακτα στήνουν τις σιδεριές τους στα ηρωικά βουνά μας.
    Πολύ σημαντικό και αυτό το ντοκουμέντο, αγαπητέ μου Ευρυτάνα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. ΚαλεσμενιώτηςΚυριακή, 07 Μαΐου, 2023

    Πολύ μπροστά για την εποχή του ο αγωνιστής Γεωργούλας Μπέικος ,που δυστυχώς στις μέρες μας αγνοούμε την σημασία των δασών στη ζωή μας.Επιδερμικά και μόνο όταν έχουμε μια ολοκληρωτική καταστροφή ασχολούμαστε. με αφορμή την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου από 1η Μαΐ, όλοι μας πρέπει να προστατεψουμε τα δάση μας...καμία υποχώρηση στα σχέδια όλων αυτών που στο ονομα της "πράσινης "ανάπτυξης επεξεργαζονται σχέδια που μόνο καταστροφές θα φέρουν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. "Μα είναι σωστό έγκλημα να πετσοκόψεις εκατοντάδες νεαρά έλατα για το σκοπό αυτό, όταν μπορείς να χρησιμοποιήσεις κλαδιά από πλάτανο..."
    Απ' αυτό και μόνο, φαίνεται η γνώση και ο σεβασμός των ανθρώπων εκείνων προς τη μάνα-γη. Δεν ξέρω τι θα έγραφε σήμερα ένας σύγχρονος Μπέικος, αν έβλεπε τα αποδεκατισμένα μας δάση. Ξέρω όμως τι γράφουν οι ρυπαρες φυλλάδες, για όλους εσάς που υπερασπίζεστε το ιερό βουνό. "Δυναμιτίζετε την ανάπτυξη και καταδικάζετε στην ανεργία τους ντόπιους" και άλλα φληναφήματα.
    Το έγκλημα στη Χαλκιδική δεν μας έγινε μάθημα. Αν τους αφήσουμε να υλοποιήσουν τα σχέδιά τους, δεν θα μείνει ούτε πευκοβελόνα σ' αυτή την έρμη χώρα...
    Ευχαριστούμε για το πολύτιμο ντοκουμέντο που δικαιώνει τους αγωνιστές του ΕΑΜ αλλά τροφοδοτεί και την ελπίδα πως τίποτα δεν πήγε χαμένο. Θα δικαιωθούν οι αγώνες σας, είναι βέβαιο αυτό.
    Τα σέβη μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

  17. Ευχαριστούμε για τις επισκέψεις και τα σχόλια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Το ενδιαφέρον που έδειξαν άνθρωποι σαν τον Μπέικο, αλλά και οι αγωνιστές τού ΕΑΜ-ΕΛΑΣ είναι πραγματικά αξιοζήλευτο. Στις μέρες μας μετράει μόνο το επιχειρηματικό κέρδος και αυτό τελικά θα είναι και η καταστροφή τού περιβάλλοντος. Τα φυσικά πλούτη ανοίκουν στο λαό και με σωστή εκπαίδευση - καθοδήγηση το φυσικό περιβάλλον θα διατηρηθεί και θα δώσει μέρος από τον πλούτο του πίσω στους ανθρώπους!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Έτσι είναι. Το ΕΑΜ στις κοινότητες κ το λαό και οι αστικές κυβερνήσεις στους επιχειρηματικούς ομίλους...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Τα σχόλια-γνώμες εκφράζουν αποκλειστικά τους συντάκτες τους.