Αντίληψη... καρδιάς!

"Μερικά πράγματα αιχμαλωτίζουν το μάτι σου, αλλά επέμενε να κυνηγάς μόνο αυτά που αιχμαλωτίζουν την καρδιά σου".

(Ινδιάνικη ρήση)

ΥΓ. Η φωτογραφία είναι του "Ευρυτάνα ιχνηλάτη"  (στη Νιάλα Αγράφων)

ΚΟΛΥΜΠΙ ΣΤΟΝ ΜΕΓΔΟΒΑ!

"Η παραλία των... Νεράιδων"!

Ακόμη και εμείς που έχουμε γυρίσει από άκρη σε άκρη σχεδόν ολόκληρη την Ευρυτανία δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε πόσες -ακόμη- απόκρυφες γωνιές, πόσους αφανείς παραδείσους κρύβει τούτη η πανέμορφη νεραϊδογέννητη γη!

Ένα ζεστό καλοκαιρινό πρωινό βρίσκει την παρέα μας να ραχατεύει στο όμορφο χάνι του ποταμού Μέγδοβα ("Ο Ταυρωπός των Αγράφων") μπροστά ακριβώς από την παλιά, τύπου Μπέλεϋ, γέφυρα. Βρισκόμαστε στα ριζά του χωριού Καλεσμένο, στα "σύνορα" με το συνοικισμό Παρκιό του Μαραθιά (24 χλμ από το Καρπενήσι ----> με κατεύθυνση προς Αγρίνιο). Να θυμίσουμε ότι ο ποταμός Μέγδοβας ή Ταυρωπός γεννιέται στα αγραφιώτικα θεσσαλικά κορφοβούνια κι αφού πραγματοποιήσει μια μακρά όσο και εντυπωσιακή υδάτινη πορεία 78 χιλιομέτρων, διατρέχοντας κάθετα και τον κορμό της Ευρυτανίας, καταλήγει στην τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών.

Απολαμβάνουμε το καφεδάκι μας συνοδεία ήχων παλιών δημοτικών τραγουδιών που ο ιδιοκτήτης Σωτήρης Ντόκας φροντίζει πάντα να συνοδεύουν τις ενδιαφέρουσες ιστορίες του για τον Κατσαντώνη, καθώς και τα πεντανόστιμα καλούδια της ταβέρνας του. Τριγύρω χήνες, κότες, κατσικάκια, μια αυτοσχέδια στέρνα με πέστροφες και βέβαια το άλογο ο "Αρίμπα", μάς φτιάχνουν την εικόνα και τη διάθεση. Ο Σωτήρης, παλιός χοροδιδάσκαλος, δημιούργησε μαζί με τη γυναίκα του και τα παιδιά του αυτό το ωραίο στέκι που δίνει ζωή σε όλη την περιοχή και αποτελεί μια καλή ευκαιρία γι' αντάμωμα τόσο για τους κατοίκους των γύρω χωριών όσο και για τους περαστικούς ταξιδιώτες...

*Αποφασίσαμε να ακολουθήσουμε τον κάπως δυσδιάκριτο χωματόδρομο που ξεκινάει δίπλα από το Χάνι, αριστερά του κεντρικού δρόμου και παράπλευρα του ποταμού Μέγδοβα.

Προσπερνάμε ένα ολόδροσο πυκνό πλατανόδασος αντικρίζοντας μέσα από τις φυλλωσιές του τη γέφυρα του ποταμού να ξεμακραίνει από το βλέμμα μας...

Σε ενάμιση περίπου χιλιόμετρο, κόβουμε δεξιά -στη δεύτερη χαρακτηριστική διχάλα του χωματόδρομου, αυτή που οριοθετεί μια... κορίνα- και συνεχίζουμε διασχίζοντας αργά-αργά ένα κομμάτι σχετικά δύσβατου δρόμου, μέσα από ένα τοπίο ήπιο, για τα ευρυτανικά δεδομένα, με ελιές (!), μικρά χωραφάκια και που και που και κανένα μισοεγκαταλειμμένο παλιό αγροτόσπιτο.

Δεκαπέντε λεπτά αργότερα, αντικρίζουμε, από λίγο πιο ψηλά, τον ποταμό Μέγδοβα, σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια, να φιδογυρνάει λαμπερός και χρυσαφένιος από τον ήλιο, μέσα από ένα απέραντο εντυπωσιακό δάσος από πλατάνια, ιτιές και άλλα υδροχαρή δέντρα. Το θέαμα είναι μοναδικό! Χωρίς υπερβολή, μένουμε άναυδοι από την προκλητική ομορφιά του ευρυτανικού τοπίου. Αμέσως μας δημιουργείται η επιθυμία να ανακαλύψουμε το "μυστικό μονοπάτι", εκείνο το "κρυφό διάβα" που θα μας οδηγήσει στις όχθες του ποταμού.

Το βρίσκουμε! Γυρνώντας περίπου διακόσια μέτρα πιο πριν, παρατηρούμε μία μικρή- κάπως αθέατη παράκαμψη, που ορίζει ένα σχετικά κατηφορικό μονοπατάκι. Δεν το συζητάμε... Σχεδόν αμέσως βρισκόμαστε στα πλατάνια και...

...και να σου...!!!!!!!!!!!! Είμαστε ήδη μπροστά στο ποτάμι, σε ένα πολύ όμορφο σημείο του! Ο αιώνιος Μέγδοβας κυλάει τα πλούσια βαθυπράσινα νερά του, αδιαφορώντας για την ανθρώπινη παρουσία. Παραπέρα, μικροί παραπόταμοι που έχουν ξεστρατίσει από τον κυρίως ρου, αφού παιχνιδίσουν ανάμεσα στα πλατάνια, ξαναχύνονται στο ποτάμι, πειθαρχώντας πλέον στις προσταγές του Μέγδοβα!

  

Πέντε-έξι λιλιπούτειες... παραλίες, απομονωμένες από την κοινή θέα, συνιστούν μικρά πριβέ καταφύγια - πάνδροσα και σκιερά από τα πυκνόφυλλα πλατάνια που τα στεφανώνουν!

Παραδίπλα απλώνεται μια μεγαλύτερη "παραλία", στρωμένη με ολοστρόγγυλες κατάλευκες ποταμίσιες πέτρες, μπροστά ακριβώς στο Μέγδοβα και με θέα αντίκρυ τα δασόφυτα ευρυτανικά βουνά.

Καλούμεθα απλά... να διαλέξουμε! 

Κατασκηνώνουμε βέβαια αμέσως!

Κατόπιν, εξερευνούμε λίγο καλύτερα το πανέμορφο μέρος που μας φιλοξενεί... 

Βαδίζοντας λίγο πιο αριστερά, εκεί που καταλήγει η παραλία, ανακαλύπτουμε ένα φαντασμαγορικό σημείο... Ναι!!! Εδώ ακριβώς αντικρίζουμε την πιο μαγευτική, την πιο παραμυθένια εικόνα! Εκεί που το ποτάμι σχεδόν ηρεμεί, εκεί που αναπαύεται για λίγο, προτού συνεχίσει τον περιπετειώδη δρόμο του, τα ημερωμένα νερά του σχηματίζουν μια μεγάλη φυσική λίμνη! Δίπλα ορθώνονται κατάφυτα βράχια με χρωματιστές πτυχώσεις, που ανάμεσά τους δημιουργούν μικρούς κολπίσκους, ενώ από την άλλη φύονται αναρίθμητα πλατάνια και ιτιές!

Δεν αργούμε να βουτήξουμε στα σμαραγδένια και δροσερά (πολύ δροσερά, μα πάρα πολύ δροσερά!!!) νερά του Μέγδοβα. Η ζεστή μέρα συνηγορεί βέβαια στην απόφασή μας. 

Έχουμε ξαναπεί, σε παρόμοια αφιερώματα, ότι η αίσθηση της κολύμβησης στα ποτάμια είναι μοναδική, η αναζωογόνηση που νιώθει κανείς είναι απερίγραπτη και σίγουρα δεν αποτυπώνεται με λέξεις. Το σώμα και η ψυχή συμφιλιώνονται, αναπτερώνονται! 

Βουτιές, χαρούμενες φωνές, πλατσουρίσματα, γέλια και ατέλειωτο κέφι συνθέτουν το σκηνικό της παρέας. Και ύστερα...; ξανά βουτιές, ξανά κολύμπι μέχρι εξαντλήσεως! Το πιο εκπληκτικό είναι όταν είδαμε, έστω και φευγαλέα, την καλύτερη κολυμβήτρια, την βίδρα του ποταμού! να βουτάει και αυτή από απέναντι στα πεντακάθαρα νερά του Μέγδοβα!!!

Κάποιοι αποφασίζουν και να ψαρέψουν με το αποτέλεσμα να... τους δικαιώνει!

Αργά το απόγευμα, σουρουπώνοντας, κι ενώ ο ήλιος αρχίζει να αποσύρεται βάφοντας στο φευγιό του με τα πιο όμορφα χρώματα την παλέτα της ξελογιάστρας ευρυτανικής φύσης, εμείς καθισμένοι ολόγυρα σε έναν κύκλο, ετοιμαζόμαστε να υποδεχθούμε τη φεγγαρόλουστη νυχτιά!

Πέραααα.... στο βάθος του ορίζοντα, ξεχνιόμαστε να ατενίζουμε το Μέγδοβα να συνεχίζει την πορεία του ώσπου να εισβάλλει στη λίμνη των Κρεμαστών. Να γνωρίζετε ότι και στη συνέχεια της διαδρομής υπάρχουν και άλλα εξαιρετικού κάλλους τοπία, καθώς και παλιοί μικροοικισμοί, π.χ. Μηλιώτικα, ενώ μπορείτε να προσεγγίσετε και τις όχθες της λίμνης (πρόκειται για άγνωστες διαδρομές που θα σας παρουσιάσουμε μελλοντικά σε ανάλογο αφιέρωμα-οδοιπορικό).

Η βραδιά κυλάει όμορφα με κουβέντα σιγανή και το γλυκό κελάρυσμα του ποταμού να μας συντροφεύει. Οι παγωμένες στο ποτάμι μπύρες ανεβάζουν τη διάθεση και μαζί το κέφι για τραγούδι με τις νότες της κιθάρας να μας ταξιδεύουν σε μια ονειρεμένη βραδιά που το φεγγάρι λούζει τις όχθες και τα νερά του Μέγδοβα. Κάποια στιγμή σιωπούμε... τα αηδόνια, τα τριζόνια και τα απόμακρα κουδούνια των κοπαδιών είναι το πιο γλυκό νανούρισμα! Κάπου εκεί παραφύλαγαν σίγουρα και οι νεράιδες του ποταμού που περίμεναν να αποκοιμηθούμε για να ξεγλιστρήσουν από τα φυλλώματα και να λουστούν στον ποταμό κάτω από το φεγγαρόφωτο!

Την επόμενη μέρα και αφού πρώτα κολυμπήσουμε και πάλι στο Μέγδοβα, στη συνέχεια ελέγχουμε προσεκτικά το χώρο, να μην έχει παραπέσει το παραμικρό σκουπιδάκι, έτσι ώστε ετούτος ο ευλογημένος, από τη μάνα φύση, τόπος να παραμείνει και πάλι αλώβητος από την ανθρώπινη παρουσία. 

Προτού φύγουμε, σε μια σύντομη "σύσκεψη" της παρέας αποφασίζουμε να ονοματοδοτήσουμε την παραλία του Μέγδοβα που ανακαλύψαμε. Η απόφαση ήταν ομόφωνη: "Η παραλία των Νεράιδων"! Μας συμπαθάτε για το... αυθαίρετον της αποφάσεως αλλά σάμπως κάπως έτσι δεν βγαίνουν και οι ονομασίες των τόπων; Από εκείνους που ανακαλύπτουν, μαγεύονται, επιστρέφουν...

Εις το επανιδείν!!!

"Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Η σαπίλα του ντουνιά (μαρτυρία-ντοκουμέντο για μια αποκαλυπτική εντολή ναζιστικής εγκληματικότητας)

Πριν από 75 χρόνια, τον Αύγουστο του 1944, οι γερμανοί ναζί εγκληματίες σε συνεργασία με δωσίλογους έλληνες προδότες εισβάλλουν στην ανταρτομάνα Ευρυτανία για δεύτερη φορά (η πρώτη ήταν το Νοέμβρη του '43). Ισοπεδώνουν στην κυριολεξία το αδούλωτο Καρπενήσι, κέντρο του αντιστασιακού/απελευθερωτικού αγώνα όλης της χώρας! Επί πολλές μέρες, τα χιτλερικά στίφη πυρπολούν, ανατινάζουν, καταστρέφουν την πόλη απ' άκρη σ' άκρη (χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι από τα 1000 σχεδόν σπίτια του Καρπενησίου απέμειναν όρθια μονάχα 8 !!!) ενώ την ίδια τύχη επιφυλάσσουν και στα περισσότερα χωριά του νομού μας. Το πιο φρικιαστικό όμως είναι ότι, στο διπλό βάρβαρο πέρασμά τους από τον τόπο μας, τα ανθρωπόμορφα κτήνη έσφαξαν και έκαψαν ζωντανούς δεκάδες συμπατριώτες μας, κυρίως υπερήλικες μα και μικρά παιδιά (βλ. κατάλογο θυμάτων). 

Βέβαια, τα άνανδρα ναζιστικά καθάρματα πλήρωσαν βαρύ τίμημα για τα αποτρόπαια εγκλήματά τους έχοντας εκατοντάδες νεκρούς, αγνοούμενους και τραυματίες από τα απανωτά χτυπήματα των ανταρτών του ΕΛΑΣ που τελικά ανάγκασαν τους γερμανούς να αποχωρήσουν.

Το blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης" έχει πραγματοποιήσει σειρά αφιερωμάτων για το "ολοκαύτωμα της Ευρυτανίας" από τη ναζιστική πανούκλα (βλ. σχετικά άρθρα:  1 - 2 - 3 - 4 - 5)

Στα πλαίσια όλης αυτής της προσπάθειας -με σκοπό την ανάδειξη και τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης της μικρής ορεινής πατρίδας με τη μεγάλη ιστορία- φέρνουμε στην επιφάνεια ένα ακόμη σημαντικό ιστορικό ντοκουμέντο και συγκεκριμένα μία ανεκτίμητη γραπτή μαρτυρία που προέρχεται από έναν μεγάλο Ευρυτάνα λόγιο και αντιστασιακό, τον αείμνηστο Μιχάλη Σταφυλά (βλ. εδώ).

Το ντοκουμέντο που ιχνηλατήσαμε και σας παρουσιάζουμε είναι λίαν αποκαλυπτικό για τη βαρβαρότητα και τα κτηνώδη εγκληματικά ένστικτα των ναζήδων που βύθισαν και το δικό μας τόπο στο πένθος και τη θλίψη. 

Γράφει-αποκαλύπτει επί λέξει ο Μιχάλης Σταφυλάς (το εν λόγω απόσπασμα εμπεριέχεται στην εξαιρετική έρευνά του για τον συμπατριώτη μας Γιώργο Κρικέλη, ήρωα της Αντίστασης) :

"Στο ατομικό βιβλιάριο ενός Γερμανού στρατιώτη που σκοτώθηκε σε μάχη, κοντά στο Καρπενήσι, διαβάσαμε την έντυπη εντολή που είναι παράλληλα κι ένα ντοκουμέντο ασύλληπτης εγκληματικότητας-επιστημονικά προμελετημένης:

«Στρατιώτη: Δεν έχεις καρδιά, ούτε νεύρα, δε χρειάζονται στον πόλεμο.  Πνίξε μέσα σου κάθε ευσπλαχνία και συμπόνοια. Σκότωνε κάθε εχθρό. Μη διστάζεις και αν έχεις μπροστά σου γέρο ή γυναίκα, κορίτσι ή αγόρι - σκότωνε γιατί έτσι θα γλυτώσεις από το θάνατο, θα εξασφαλίσεις το μέλλον της οικογένειάς σου και θα δοξαστείς στον αιώνα τον άπαντα».  

Εμείς από την πλευρά μας να σημειώσουμε ότι ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα, ανάμεσα βέβαια σε τόσα άλλα, που επιβεβαιώνει το προαναφερθέν ντοκουμέντο ήταν η τραγική τύχη της οικογένειας Ψιλοπούλου από το Καρπενήσι, όπου ο πατέρας Γιάννης, η μητέρα και η μικρή κορούλα τους η 11χρονη Ντία (Κωνσταντίνα) κάηκαν ζωντανοί από τους γερμανούς ναζί μέσα στο ίδιο τους το σπίτι! 

Και όμως...

για όλα τούτα, άκρα του τάφου σιωπή επικρατεί στην Ευρυτανία! Οι λεγόμενες "επίσημες αρχές του τόπου" δεν μπήκαν στη διαδικασία, τόσα χρόνια τώρα, να θεσμοθετήσουν την αναγκαία «Ημέρα Μνήμης και Τιμής για τα Θύματα του Ναζιστικού Ολοκαυτώματος στην Ευρυτανία», όχι απλά σαν μια τυπική αναφορά, αλλά καθιερώνοντας σε μόνιμη ετήσια βάση μια σειρά ιστορικών εκδηλώσεων αναφορικά με όσα βίωσε το πολύπαθο Καρπενήσι από τη γερμανική ναζιστική θηριωδία - μαζί με ένα παράλληλο διεκδικητικό πλαίσιο αποζημιώσεων απέναντι στο γερμανικό κράτος (βλ. σχετικά) όπως συμβαίνει σε άλλες μαρτυρικές πόλεις της Ελλάδας. Στην Ευρυτανία της Αντίστασης και των μεγάλων Ιστορικών Παρακαταθηκών υπάρχει άραγε έστω ένα μνημείο, στο κέντρο του Καρπενησίου, με όλα τα ονόματα εκείνων των αλησμόνητων συμπατριωτών μας που σφαγιάστηκαν από τους εγκληματίες του Χίτλερ ή μήπως η πόλη βιώνει... ένα ακόμη κενό μνήμης;

Ας ελπίσουμε ότι κάποια στιγμή, εκείνοι που δεν συμφιλιώνονται με τη λήθη και την ιστορική ανυπαρξία θα πράξουν ότι η Ιστορία του τόπου μας προστάζει...

Το πυρπολημένο Καρπενήσι - φωτο: Σπ. Μελετζής

blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Όλως τυχαίως...

Ένα ευφυολόγημα που λέγονταν παλιότερα στα μέρη μας -μάλλον ως γλυκόπικρο ανέκδοτο- ήταν το παρακάτω: 

"Δυο λαοί σ' ολόκληρο τον κόσμο τρώνε τόσο πολύ στην ομιλία τους τα φωνήεντα και τις συλλαβές: οι Βρετανοί της Μεγάλης Βρετανίας και οι Ευρυτάνες της Ευρυτανίας. Οι πρώτοι από λαιμαργία και οι δεύτεροι από πείνα"!!!

Μάθαμε κάποια στιγμή, από έναν ηλικιωμένο συμπατριώτη μας, ότι αυτό το δηκτικό καλαμπούρι κυκλοφορούσε πολύ έντονα τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση και στις αρχές του εμφυλίου. Να φανταστούμε ότι η συγκεκριμένη χρονική περίοδος αποτελούσε απλά μια τυχαία σύμπτωση... ;

Εεε;;; 

"Ευρυτάνας ιχνηλάτης"