Με χίλια ονόματα μια χάρη...

Οι αειθαλείς χτύποι της Καρδιάς των Επαναστατών συνεχίζουν να ακούγονται... Μαζί με τις θαρρετές δρασκελιές τους στα διάβα της Ιστορίας: 1821, 1944, 1949... βήματα από το σκοτάδι προς το φως, από την καταχνιά στην ξαστεριά!!! 

Αυτοί που τόλμησαν να σηκώσουν τα τιμημένα άρματα ζουν και θα ζουν όχι σε κάλπικες παρελάσεις υποκρισίας ούτε στα ένοχα σαλόνια της εξουσίας ή στα λαγούμια της σύγχρονης υποτέλειας και της εξάρτησης, αλλά στο Φως, εκεί όπου ο Λαός αγωνίζεται και μάχεται για το Δίκιο του σε έναν αέναο πόλεμο μέχρι να σπάσουν τα πολύχρονα δεσμά κάθε σκλαβιάς και να χαράξει η ελπιδοφόρα ημέρα της Λευτεριάς και της Ανεξαρτησίας σε μια νέα καλλίμορφη Ελλάδα, σε μια καινούργια δίκαιη κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση και καταπίεση, χωρίς τους σύγχρονους άρπαγες, τους ντόπιους "κοτζαμπάσηδες" και την ξένη "ακρίδα".  

Από τα Αδούλωτα-Απάτητα Άγραφα, από την Κλέφτικη, Κλαρίτικη και Ανταρτογέννα Ευρυτανία του Κατσαντώνη, του Καραϊσκάκη, του Τσιάκα, του Μπότσαρη, του Άρη, των ΕΛΑΣιτών και των Ανταρτών του ΔΣΕ, ένας αετός που σκίζει τους αιθέρες χωρίς να τον σκιάζει φοβέρα καμιά, φέρνει "το μήνυμα" μέσα από τους αιώνες...

"Αντάρτης-Κλέφτης-Παλικάρι, πάντα είν' ο ίδιος ο Λαός"!!! 

ΥΓ1. Η τελευταία φωτογραφία αφορά την Ευρυτανία μας και συγκεκριμένα το Λεύτερο Καρπενήσι εν έτει 1944. Πάρθηκε σχεδόν ένα χρόνο μετά την απελευθέρωσή του από τον ΕΛΑΣ και το διώξιμο των Ιταλών κατακτητών. Αναφέρεται στον εορτασμό της 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 1944 (!), στον πλάτανο της πλατείας του Καρπενησιού, τη στιγμή που βγάζει λόγο ο Κώστας Γαβριηλίδης. Εμπεριέχεται στο βιβλίο του αείμνηστου Ευρυτάνα αγωνιστή Γεωργούλα Μπέικου ("Η λαϊκή εξουσία στην Ελεύθερη Ελλάδα", Θεμέλιο 1979) που κοσμεί την προσωπική μας βιβλιοθήκη.

Στο κέντρο της φωτογραφίας ο Γιώργος Παπαδογούλας από τον Πλάτανο Κλειτσού, δικηγόρος στο Πρωτοδικείο Ευρυτανίας, μέλος της Επαρχιακής Επιτροπής ΕΑΜ Ευρυτανίας, εκλεγμένος -το 1943- δήμαρχος Καρπενησιού. Στα δεξιά του (από αριστερά στη φωτογραφία), ο διοικητής της ΧΙΙΙ Μεραρχίας του ΕΛΑΣ στρατηγός (με τη στολή) Δ. Ματσούκας-Οπούντιος. Στα αριστερά του δημάρχου, ο αντιστράτηγος ε.α. Γ. Καραμήτρος (με το ρεπούμπλικο), Πρόεδρος της Επιτροπής ΕΑΜ Στερεάς. Στο άκρο δεξιά της φωτογραφίας, ο παλαίμαχος αγωνιστής της Ρούμελης Τάκης Φίτσος, Γραμματέας της Επιτροπής ΕΑΜ Στερεάς.  

ΥΓ2. Δυο χρόνια νωρίτερα και συγκεκριμένα στις 24 Μαρτίου 1942, μια χούφτα λιανόπαιδα εκεί στο Καρπενήσι αποφάσισαν να γιορτάσουν υπό συνθήκες κατοχής την επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821. Κάτω λοιπόν από τη μύτη των κατακτητών πήραν ένα σύρμα από αυτά που οι Ιταλοί είχαν αποκλείσει την πόλη του Καρπενησίου κι αφού έπλεξαν επάνω έναν κισσό που πήραν από το γυμνάσιο, μετατρέποντάς το σε στεφάνι, έσπευσαν με επικεφαλή το Δημοσθένη Τσακνιά να το καταθέσουν στην προτομή του Μάρκου Μπότσαρη στην κεντρική πλατεία μπροστά στα έκπληκτα μάτια των καραμπινιέρων. Ακολούθησαν βέβαια έρευνες και διώξεις...  

Αυτά τα Παιδιά της Αντίστασης και του Αγώνα ήταν τα εγγόνια του Κατσαντώνη και του Καραϊσκάκη, ήταν αυτά που τίμησαν το ηρωϊκό παρελθόν κάνοντας με αρετή και τόλμη πράξη στην εποχή τους το ευγενές όραμα : Λευτεριά- Ανεξαρτησία-Λαϊκή Κυριαρχία!

ΥΓ3. Δυο κόσμοι μια τιμή!

Προσκυνώ το αίμα σου Λαέ μου από το 1821 έως... 

"Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Του Μάρτη... (με την ευκαιρία της Εαρινής Ισημερίας)

Μια ανοιξιάτικη νότα από την Ευρυτάνισσα κυρά Λένη 

για τους αναγνώστες του blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Γειά σας αγαπητά μου παιδιά. Πρώτα απ΄ όλα θέλω να σας ευχηθώ υγεία, σωματική και ψυχική, σε αυτές τις δύσκολες μέρες που ζει όλη η ανθρωπότητα. Θα περάσει όμως κι αυτό, ας έχουμε θετική σκέψη.

Σιγά-σιγά αρχίζει να μας κλείνει το μάτι και η Άνοιξη και να μας φέρνει χαμόγελα αισιοδοξίας.

Θα σας μιλήσω λοιπόν για τον Μάρτη, τον πρώτο μήνα της Άνοιξης. 

Αργά-αργά αρχίζει το χορταράκι να φυτρώνει στην υγρή ακόμη γη και να παίρνει να πρασινίζει. Τα αγριολούλουδα στα μισά του Μάρτη δειλά και ντροπαλά αρχίζουν να φοράνε τα πολύχρωμα φορεματάκια τους. Πολλές φορές - κι αναλόγως βέβαια τον καιρό εδώ στα βουνά μας - αρχίζει και ο κούκος να λαλάει προετοιμάζοντας τον ερχομό της πιο όμορφης εποχής!

Έχει πολλά καλά αυτός ο μήνας. Έχει όμως και κάτι παραξενιές! Χωρίς λόγο τον βλέπεις να θυμώνει. Κι αρχίζει να αστράφτει και να μπουμπουνίζει (κάμποσες φορές χιονίζει κιόλας εδώ στην Ευρυτανία). Βρε τον Μάρτη, λες και τον... προσβάλαμε σε κάτι!!! Όμως αφού του περάσει και σα να θέλει να μας ζητήσει συγνώμη αρχίζει τις πονηριές του. Βγάζει ένα λαμπρό ήλιο! Και φέρνει κι ένα χλιαρό αεράκι. Κι έτσι μας κάνει να ξεχνάμε τις τρέλες του και εκεί που λέγαμε θυμωμένοι... "Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκάφτης" να που του δίνουμε και συγχωροχάρτι!!!

Βέβαια η Φύση ξέρει πολύ καλύτερα! Γι΄ αυτό "αν ρίξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε κείνο τον ζευγά που ΄χει πολλά σπαρμένα"!  

Μας φέρνει κι άλλα διαφορετικά καλούδια ο κυρ Μάρτης! Να, όπως οι Απόκριες, όταν αυτές πέφτουν μέσα στον Μάρτιο (όπως τυχαίνει πολύ συχνά)! Η χαρά των μικρών αλλά και των μεγάλων παιδιών με την Καθαρά Δευτέρα με τα μασκαρέματα, τα καρναβάλια και τους χαρταετούς!

Απ' την άλλη όμως ο Μάρτης... "σοβαρεύει"! Είναι, βλέπετε, και η μεγάλη νηστεία για τα Άγια Πάθη. Από εκεί βγήκε κι η παροιμία : "Λείπει ο Μάρτης από τη Σαρακοστή;"

Χέρι-χέρι με τον πρώτο μήνα της Άνοιξης πάνε και πολλές σημαντικές γιορτές και επέτειοι. Όπως για παράδειγμα η γιορτή της Γυναίκας, καθώς και η επέτειος του Κιλελέρ που ξεσηκώθηκε η αγροτιά για να μη ζει στη σκλαβιά των τσιφλικάδων.

Και φυσικά η 25η Μαρτίου με τον εορτασμό της Επανάστασης του 1821. Φέτος κλείνουν 200  χρόνια από τον ξεσηκωμό των ραγιάδων που κατάφεραν να πετάξουν τις αλυσίδες τους και έτσι να διδάξουν και εμάς να μην ανεχόμαστε το ραγιαδιλίκι.      

Σαν τώρα θυμάμαι, όταν ήμουν κι εγώ παιδί στο χωριό, το ποιηματάκι που με έβαλε ο δάσκαλος να πω : "Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη..."

Ταυτόχρονα ο Μάρτης φέρνει και την πολύ μεγάλη εορτή της Παναγίας, του Ευαγγελισμού. Μια κρυφή ταπεινή προσευχή στη Μητέρα όλων μας για την ειρήνη και για την υγεία όλου του κόσμου. Για όλους τους ανθρώπους του πλανήτη, χωρίς χρώμα, φυλή και θρησκεία. Και τελευταία για εμάς τους ίδιους.

Αξέχαστη θα μου μείνει και η αγαπημένη μου μητέρα που μας έπλεκε βραχιολάκια με άσπρη και κόκκινη κλωστή την Πρωτομηνιά του Μάρτη για να μην μας καίει ο ανοιξιάτικος ήλιος.

Αυτός είναι ο Μάρτης. Ας ευχηθούμε να μας φτιάχνει τη διάθεση και να μας κάνει χαρούμενους.

Καλή Άνοιξη λοιπόν σε όλους! 

Από την Ευρυτάνισσα κυρά Λένη 

για τους αναγνώστες του blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Διάλειμμα (επίκαιρον)

ΥΓ. Σας χαρίζουμε τις παραπάνω... ομιλούσες εικόνες, μιας και στον "καιρό των μασκαράδων" εμείς επιμένουμε να χαμογελάμε, έστω και πικρά.

blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Η πλάνη της «εθνικής ενότητας» στην ΠΕΕΑ - μια αξιοσημείωτη κριτική από τον Γραμματέα του ΕΑΜ!

ΠΕΕΑ, Βίνιανη Ευρυτανίας 1944 - φωτο: Σπύρος Μελετζής

Στις 10 Μαρτίου 1944 συγκροτείται στη Βίνιανη της ανταρτομάνας Ευρυτανίας η ΠΕΕΑ, η περίφημη «Κυβέρνηση του Βουνού» (βλ. αφιέρωμα "Ευρυτάνα ιχνηλάτη"). Είναι το πρώτο λαϊκό κυβερνητικό σχήμα που έχει σαν στόχο αφενός να κατευθυνθεί περαιτέρω ο ένοπλος αγώνας προς την τελική νίκη και αφετέρου να συγκροτηθούν διοικητικά, με βάση την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας, οι απελευθερωμένες από τον ΕΛΑΣ περιοχές. 

Έτσι έχουμε την πρώτη 5μελή προσωρινή σύνθεση της ΠΕΕΑ η οποία υφίσταται έως τις 18 Απριλίου του ίδιου έτους όπου και θα ανασχηματιστεί, με μια πολύ πιο πλατιά σύνθεση με την επιπλέον συμμετοχή αρκετών διαπρεπών προσωπικοτήτων της χώρας οι οποίοι στη συνέχεια θα διατελέσουν «γραμματείς» (υπουργοί) της  Κυβέρνησης του Βουνού.

Ο  αείμνηστος Θανάσης Χατζής, Γραμματέας του ΕΑΜ, μέσα από το σπάνιο εμβληματικό βιβλίο του με τίτλο: "Η νικηφόρα επανάσταση που χάθηκε" (Δωρικός) στέκεται έντονα κριτικά απέναντι στη μεταγενέστερη -τη δεύτερη και διευρυμένη- ΠΕΕΑ, η οποία εξαιτίας της συμμετοχής και του καθοδηγητικού ρόλου πολλών "αστικών στοιχείων" που την πλαισίωναν, ξεστράτιζε από τον αρχικό ιδρυτικό της σκοπό, έχανε, όπως τονίζει, τον επαναστατικό της προσανατολισμό και αναιρούσε τον λαϊκό-ταξικό χαρακτήρα της Κυβέρνησης του Βουνού μέσω της υιοθέτησης της λανθασμένης γραμμής της λεγόμενης Πανεθνικής Ενότητας που υπονόμευε την νικηφόρα προοπτική της Λαϊκής Επανάστασης!

Τα συμπεράσματα πλούσια, συνιστούν τροφή για σκέψη και βαθείς πολιτικούς προβληματισμούς για μία σημαντική περίοδο της νεότερης ιστορίας μας.

Η Ευρυτανία μας, πρώτη στον Αντιστασιακό Αγώνα, μάς προσφέρει για μια ακόμη φορά την... αφορμή!

Ιδού λοιπόν το επίμαχο απόσπασμα από το γραπτό του Θανάση Χατζή με λιτό, περιεκτικό και στοχευμένο λόγο:

=======================

"Μια σύγκριση: Δυνάμωσε άραγε το κίνημα με τη διεύρυνση της ΠΕΕΑ ; 

Μια απλή σύγκριση των Διαγγελμάτων της πρώτης και δεύτερης ΠΕΕΑ πείθει πως το εθνικολαϊκό κίνημα δεν δυνάμωσε με τη διεύρυνση του πολιτικού οργάνου της Ελεύθερης Ελλάδας αλλά αδυνάτισε.

Έχανε τον επαναστατικό του προσανατολισμό, παραιτούνταν από την επαναστατική κατάληψη της εξουσίας με απελευθέρωση της χώρας βασικά και αποκλειστικά από τις συσπειρωμένες γύρω από την ΠΕΕΑ εσωτερικές δυνάμεις, ενώ ταυτόχρονα έκανε ασταθή και αβέβαια την ίδια την ύπαρξη της Πολιτικής Επιτροπής.

Η πρώτη ΠΕΕΑ ήταν αγωνιστική, στηριγμένη στο λαό από τον οποίο αντλούσε την εξουσία και αναλάμβανε το χρέος να οδηγήσει τον αγώνα ως την τελική νίκη. Ήταν στη σύνθεση και το πρόγραμμά της καθαρά ε α μ ι κ ή  Κ υ β έ ρ ν η σ η της Ελεύθερης Ελλάδας, απόλυτα σύμφωνη με τους σκοπούς και την αποστολή που προβλεπόταν από το Ιδρυτικό του ΕΑΜ.

Η δεύτερη ΠΕΕΑ, ουσιαστικά δεν έβλεπε τον ευατό της σαν υπεύθυνο όργανο καθοδήγησης του αγώνα και άσκησης της εξουσίας, αλλά θεωρούσε πως συγκροτήθηκε αποκλειστικά και μόνο για να πραγματοποιήσει τη γενική ενότητα σε μια Πανεθνική Κυβέρνηση που θα λειτουργούσε με το Σύνταγμα του καθεστώτος της "Βασιλευομένης Δημοκρατίας"!

Τό ΚΚΕ καί τό ΕΑΜ έκαναν το σοβαρότατο λάθος νά δεχτούν την παραβίαση βασικών αρχών πού στάθηκαν κίνητρα συγκέντρωσης στις γραμμές τους και σκληρής και πολυαίμακτης πάλης του ελληνικού λαού. 

Οι σοβαρότερες και αποφασιστικότερες θέσεις στην ΠΕΕΑ είχαν δοθεί σε πρόσωπα που μέχρι τότε παρακολουθούσαν, ίσως με συμπάθεια αλλά χωρίς νά συμμετέχουν, τον εθνικολαϊκό αγώνα. Η καθοδήγηση του εθνικολαϊκού κινήματος είχε κάνει αυτοσκοπό την ενότητα. Πίστευε στην «εν­ότητα για την ενότητα». Τό πλέγμα αυτό είχε θαμπώσει τον πολιτικό της ορίζοντα. 

Δεν έβλεπε πως με την παραχώρηση καθοδηγητικών θέσεων σε αστικά, έστω και προοδευτικά στοιχεία, υπονομευόταν η πάλη του λαού και τορπιλίζονταν όλες οι προσπάθειες για το άνοιγμα του δρόμου προς τη πρόοδο και την αναγέννηση της χώρας, που μόνο με τη νίκη της λαϊκής Επανάστασης, κάτω από την ηγεσία της εργατικής τάξης και του ταξικού κόμματός της, μπορούσε να πραγματοποιηθεί.

Δεν είναι άσχετο το γεγονός ότι, ενώ η πρώτη ΠΕΕΑ δημιούργησε σάλο και κατακραυγή στους πλουτοκρατικούς κύκλους και την ντόπια και ξένη αντίδραση, η υποδοχή της δεύτερης ΠΕΕΑ έγινε με κάποια ανακούφιση και αισιοδοξία, τόσο από τις ηγεσίες των αστικών κομμάτων όσο και από τους Άγγλους και την Κυβέρνηση του Καΐρου. Υπολόγιζαν πως μ’ αυ­τούς πιο εύκολα θα εύρισκαν κοινή γλώσσα. Και δεν έπεφταν έξω στους υπολογισμούς τους."

blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Άνθος αρούρης

φωτο: προσωπική εργασία στο Κρίκελλο Ευρυτανίας, δεκαετία ΄50-΄60

Ένα αφιέρωμα τιμής "στη Γυναίκα, το άλλο μισό του ουρανού"

 από την  Κρικελλιώτισσα "Ακευσώ" 

για τους αναγνώστες του blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

«Ιδού, αυτές οι γυναίκες φέρνονται θαυμαστά. Αυτές είναι μεγαλόψυχες και λένε ότι μαθαίνουν από μας…. Εμείς λοιπόν μπορούμε να μάθουμε απ’ αυτές και να τις λατρεύουμε έως την ύστερη ώρα» (Διονύσιος Σολωμός) 

Πλήθαιναν τα βάσανα του κόσμου. Γύρισαν οι γυναίκες, το 1950, στο χωριό τους το Κρίκελλο. Δυό χρόνια αυτοεξόριστες στον κάμπο, να σώσουν τα βλαστάρια τους απ’ τ΄ αστροπελέκια του πολέμου. 

Βρήκαν σπίτια καμένα. Αναμέρισαν απ’ τα κατώφλια αγκάθια και ξερόχορτα. Ξεχέρσωσαν τη γη. Ξαράχνιασαν τα ξωκκλήσια. Κοιλοπόνεσαν στα λόγγια και στ’  αλώνια. Γέννησαν δίπλα σε θημωνιές. Πέτρωσαν τον πόνο, αντροπάλεψαν μ’ ασπίδες «ομφαλόεσσες» τις πίκρες των θυγατέρων τους. Μαντάλωσαν τα βάσανά τους,  σ’ αμπάρια δρύινα μαζί με τη σοδειά. Ρίχτηκαν στου Καιρού τα ηλιοβρόχια. 

Απ’ τα φτωχοκάλυβα στα κήπια, απ’ τη Μεσαμπελιά κείθε στ’  Ανήλια,  να προσέχουν τα γιδοπρόβατα μην ξεστρατίσουν σε ξένα χωράφια, και τους ρίξει πρόστιμο ο αγροφύλακας.Τους έφτανε το μερτικό τους στην αντιμισθία του:  «70 οκάδας σίτου ή αραβοσίτου ή σικάλεως, δια τους μήνας Ιανουάριον, Φεβρουάριον, Νοέμβριον και  Δεκέμβριον, μηνιαίως, και δια τους υπολοίπους επτά μήνας προς 100 οκάδας.»

Από τα κόπια τους είχαν να δίνουν και την αντιμισθίαν των υδρονομέων: «Πέντε (5) οκάδας σίτου ή αραβοσίτου ή σικάλεως κατά αρδευόμενον στρέμμα, εισπραχθησομένου παρά των ιδίων, των ιδιοκτητών υποχρεουμένων εις την καταβολήν του δικαιώματός των μετά το πρώτο πότισμα και εις την αρχήν του δευτέρου τοιούτου, άλλως οι υδρονομείς θα αρνούνται την χορήγησιν του ύδατος εις τους δυστροπούντας την πληρωμήν.»

Καθήκοντα και υποχρεώσεις σ’ ένα Κράτος που έμπαζε από παντού.

Τις Κυριακές έπαιρναν κασμάδες, φτυάρια, κοσιές, κι άνοιγαν μονοπάτια, ανάμεσα από κέδρους κι ελάτια, καθάριζαν τα νεραύλακα, βόηθαγαν τους άντρες τους σε έργα κοινοτικά. 

Η απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου εκτελεστέα: 

«Εν……….σήμερον, την 20ην του Μηνός Ιουλίου του έτους 1951, αποφαίνεται: 

Επιβάλλει 10 ημερών προσωπικής εργασίας εις πάντας τους εγκατεστημένους άρρενας κατοίκους της κοινότητος, από ηλικίας 18-60 ετών διά την εκτέλεσιν διαφόρων κοινοτικών έργων, κατά το έτος 1951-52. Επιβάλλει και επί των υπό των κατοίκων κατεχομένων φορτηγών κτηνών, δύο ημερών εργασίας. Ομοίως προσδιορίζει το αντίτιμον εργασίας δια τους μη προσερχομένους να εργασθώσιν, εις δραχμάς 20.000 δι’ εκάστην ημέραν εργασίας.»

Μεγαλωμένες οι γυναίκες στον αέρα της Ανάγκης, ξόρκιζαν τη μαυρίλα του πολέμου και αναθεμάτιζαν τους υπαίτιους. Άσπριζε τρίχα-τρίχα ο χρόνος τα μαλλιά τους, έσκαβε ρυτίδα-ρυτίδα τα πρόσωπα. Κι αυτές, στητές κι ολόρθες, να ξεγεννούν τα κορίτσια τους, να ταχταρίζουν τα εγγόνια τους, να γεροκομάνε γονιούς και πεθερικά, μέσα σε δυό καμαρούλες…

Αργά τα μεσάνυχτα άπλωναν τα κόκκαλά τους στη στρωμνή, τη φτιαγμένη με καλαμποκόφυλλα, ξεφόρτωναν την κούραση της μέρας και στιχοπλέκανε στο ημερολόγιο της Ζωής, χαρές και λύπες, μέχρι να τις ξαναπάρουν ζαλίγκα το ξημέρωμα.

Ο φωτογράφος του χωριού πάγωσε στη Στιγμή τις Μορφές τους, τρυφερές, βασανισμένες, πεισματάρες, αδιαφέντευτες.Όποιο μπαούλο προγονικό άνοιγες, κάποια φωτογραφία του Χθες, θόλωνε το βλέμμα, ζωντάνευε τη Λήθη.

Μάτια που κληρονόμησαν Υπομονή και κληροδότησαν Περηφάνεια. Χέρια που σφιχτοδέθηκαν στο φτυάρι. Μαντήλες που «κουκούλωσαν» τα νιάτα τους, που κεφαλόδεσαν τα ονείρατά τους. Καθάρια βλέμματα, αρχαϊκό μειδίαμα στα χείλη, σώματα σμιλεμένα να πατάνε στη Μάνα Γη, ντυμένα Αξιοπρέπεια, με τις ποδιές της νοικοκυροσύνης, και μ’ ένα στολίδι νιόφερτο στο χέρι τους απ’ τον ξενιτεμένο τους.

Συνοδοιπόρισσες αψιμμυθίωτες, λεύτερες, από δώρα-παροχές κέντρων αδυνατίσματος, οίκων ομορφιάς, για «σπατουλορθομαρμάρωση» με πομάδες, κρέμες καταπραϋντικές, αντιρυτιδικές, επανορθωτικές, με πούδρες ροζ, μπρονζέ, με αιθέρια έλαια, με …..

Πάνω απ’ τα σύννεφα του Μάρτη, ακούγονται νανουρίσματα, υμέναιοι, ερωτικά τραγούδια, μοιρολόγια. Βήματα από Εύες και Κασσιανές, Πηνελόπες και Κλυταιμνήστρες, Εκάβες και Λυσιστράτες, Ασπασίες και Ευδοκίες, Μαριγούλες και Γιωργίτσες…. Ζητιάνες της Αγάπης κι Αρχόντισσες της Μοναξιάς, Μούσες των Ποιητών. Γυναίκες ανθοστόλιστες σαν την Άνοιξη, κορφολογημένες σαν κεραυνοχτυπημένο δεντρί.

Γυναίκες που δούλεψαν για τον ξεσκλαβωμό τους, έκαψαν μέσα τους πρώτο: «το τριπλό ξόανο που τους δούλους κάνει. Συνήθεια. Κέρδος. Πρόληψη.» (Κωστής Παλαμάς) 

Ήταν ένα διαλεχτό κείμενο της "Ακευσούς" από το Κρίκελλο

χαρισμένο στους αναγνώστες του blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Αρχόντισσα, εξακοσίων χρόνων!

Στην Ανταρτομάνα Γη του Κρίκελλου, Κυρά!

Από την Κρικελλιώτισσα "Ακευσώ"

για τους αναγνώστες του blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Ανυπόταχτη, αιώνες ανεμοδέρνεται με τον Χρόνο σ’ ένα ένθεο, διονυσιακό αγκάλιασμα Ζωής και Ξολοθρεμού.

«Τα μάτια» των φύλλων της Καστανιάς είδαν και χάραξαν πολλά στις περγαμηνές της Μνήμης της για το χωριό, που ρίζωσε γύρω απ’ τα Σωληνάρια, μεγαλούργησε, πρωτοστάτησε σ’ όλους τους Αγώνες, πληρώνοντας βαρύ, δυσβάσταχτο φόρο αίματος.

Μέτραγε τους Κρικελλιώτες, σαν πέρναγαν αχάραγο, με το τσαπόφκιαρο στον ώμο, τις κόφτρες και τους κασμάδες στα φορτιάρικα, για να ζυμώσουν τον ιδρώτα τους στα ψωμοτόπια. Τους έραινε με κάστανα, σαν τους άκουγε να της τραγουδάνε:

«Το κάστανο θέλει κρασί και το καρύδι μέλι

και το κορίτσι φίλημα,  πουρνό και μεσημέρι»

Τους έστρωνε τον ίσκιο της  να ξεκουραστούν, πριν πάρουν την ανηφόρα τις Κυριακές για ν’ ανοίξουν στα 1932, τον δρόμο που θα τους ένωνε με την πρωτεύουσα. Χαιρόταν μαζί τους, σαν έμπαινε στην πλατεία,  πανηγυρικά,  το πρώτο αυτοκίνητο, στις 19  τ’ Αλωνάρη του 1933.

Στράγγιζε στα σωθικά της τα κλάματα των μανάδων, καθώς στρίμωχναν τις ευχές τους στις ξύλινες βαλιτσούλες των πρωτόχνουδων αγοριών τους και τα ξεπροβόδιζαν στο ξενοπαραδαρμένο Άγνωστο, χώνοντας στις τσέπες τους δυο χουφτούλες κάστανα για το ταξίδι. Στοίχειωνε το κορμί της απ’ το μουρμούρισμα του γονιού πως θα ‘ταν για το καλό τους το φευγιό. Τους «φωτογράφιζε» να κουνάνε το μαντήλι σ’ ένα καραβάνι όνειρα,  έξω απ’ το λιόφωτο Κρίκελλο. Να πετρώνουν τη ματιά τους, στο έμπα του χωριού, προσμένοντας ένα γράμμα, ένα σημάδι απ’ τους  ξενιτεμένους τους, ένα νεύμα τους πως δεν πήγε χαμένος τόσος δρόμος.

Μοιρολόγαγε, κάθε που έβλεπε λήσταρχους, μπουλουκτζήδες, να διαγουμίζουν νοικοκυριά. Στρατιώτες να γυρίζουν μισεροί απ’ το Μέτωπο. Κάποιων τα ονόματα σκαλίστηκαν στο Ηρώο. Κάποιων θάφτηκαν και ξεχάστηκαν στα χαρακώματα, στα βουνά και στα φαράγγια.

Ξεθάρρευε, κάθε που χαιρέταγε Αντάρτες, με «ανεμόεν και υψιπετές» το φρόνημα, να πολεμάνε για τη Λευτεριά.

Της κόπηκε η ανάσα απ’ τον πολύ καπνό που μαύρισε τον ουρανό, όταν οι φασίστες του Γ’ Ράιχ παρέδωσαν στο έλεος της φωτιάς 280 σπίτια. Μάζευε τις αφέγγαρες νύχτες τους αναστεναγμούς για καμένα όνειρα, για χαροκαμένες ζωές.

Απόμεινε μονάχη, φύλακας-άγγελος των ορφανεμένων σπιτιών,  στα 1948. Σκόρπισαν οι κάτοικοι στα καμποχώρια να μην τους αφανίσει ο εμφύλιος σπαραγμός. Γύρισαν,  ύστερα από δυο χρόνια, για ν’ αναστήσουν τη γη τους, να ξαναράψουν τις ζωές τους, ρελιάζοντάς τες ανάλογα με τα τερτίπια και τα φιρμάνια της εκάστοτε Αρχής.

Ξανάγινε η ακουμπίστρα των ερωτευμένων, το ξανάσασμα των τσελιγκάδων, σαν την χαιρέταγαν κάθε Άνοιξη για να πάνε στ’ Αγκάθι, στα Κουμάσια, στην Παθούλα….

Βουβός μάρτυρας,  όλη της τη ζωή, στο αλεθοκουβεντολόϊ της γειτονιάς. Στις εξομολογήσεις ανήκουστων κουτσοκέφαλων, στ’ ανείπωτα κεντήματα στον αργαλειό της γλώσσας, στις μυριόστομες ευχές για ευγονία και ευζωία, στις καθημερινές κατάρες για τα ξένα κοττερά στους κήπους:  

«Μωρή, σεις, τρελλοξούδες!

Μωρή, ξιφοστλιάρες!

Μωρή, δεν ντρέπεστε να πατείτε το χορταράκι, να μου κόβετε τα βλασταράκια μου! …»

Μετράει σήμερα στους κύκλους του κορμιού της τα χρόνια του 21ου αιώνα. Μετράει τα σαράντα σπίτια που καπνίζουν και μπολιάζει τους χυμούς της με σαράντα σταγόνες παράτασης της δικής της ζωής.

Περιμένει το καλοκαίρι να σωριάσει στο χιλιόχρονο κουφαλοκαθιστικό της, γέλια, τραγούδια, χαρές, γλέντια, όρκους….

Κι εγώ καθισμένη στα ριζά της «θέλω ν’ αναρριχηθώ εις το πελώριο στέλεχος, το αδρόν και αμαυρόν, ν’ αναβώ εις το σταύρωμα των κλάδων της, να υψωθώ εις τους ακραίμονας. Κι αν δε μ’ εδέχετο, και αν με απέβαλλεν από το σώμα της και με έρριπτε κάτω, ας έπιπτον να κυλιστώ εις την χλόην της, να στεγασθώ υπό την σκιάν της, υπό τα αετώματα των κλάδων της.» (Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης)

Ήταν ένα  διαλεχτό κείμενο από την "Ακευσώ" του Κρίκελλου

για το blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης" και τους αναγνώστες του