"Μεγάλο Πνεύμα του Βορρά, που δίνεις φτερά στο νερό του αέρα να κυλάει και να γίνεται βροχή και χιόνι, που καλύπτεις τη γη με το κρυστάλλινο χαλί πάνω απ' όπου κάθε ήχος είναι όμορφος, στεκόμαστε μπροστά σου..
Γέμισέ μας δύναμη να αντέξουμε τις χιονοθύελλες και βοήθησέ μας να σε ευχαριστήσουμε για την ομορφιά που ξεπηδά από τη ζεστή γη, όταν αυτή ξυπνάει..."
(από Ινδιάνικη προσευχή των Ναβάχο)
Μερικές εικόνες και λίγες λέξεις...
Είναι κάποιες φορές που δεν έχεις να αντιμετωπίσεις μόνο το φανερό-ορατό εχθρό, αλλά και εκείνον που συντάσσεται με τον αντιπαλο, που τον συνδράμει και τον εξυπηρετεί παράπλευρα, συνειδητά ή ασυνείδητα.
Εσύ "άγνωστε παραχαράκτη" των επιτοίχιων συνθημάτων της τοπικής αντίστασης, κόντρα στη λαίλαπα των ανεμοτεράτων που απειλούν να ισοπεδώσουν την παρθένα φύση της Ευρυτανίας, μήπως σκέφτηκες ότι...;
-ΝΑΙ λένε και οι βιαστές-καταπατητές του φυσικού περιβάλλοντος.
-ΟΧΙ λένε οι υπερασπιστές- του τόπου (σου και μας).
-ΑΝ περάσουν τα σχέδιά τους η καταστροφή θα είναι ανυπολόγιστη και μη αντιστρέψιμη για δεκαετίες επί δεκαετιών αφήνοντας ξοπίσω, μετά την επέλαση της βαρβαρότητας, ένα τοπίο που δεν θα μοιάζει σε τίποτε με το σημερινό.
-ΘΑ γεμίσουν τα βουνά με τόνους μπετόν και φαραωνικές παλιοσιδεριές, οι βοσκότοποι κι οι λίμνες με αναρίθμητες αντιαισθητικές τζαμαρίες και τα ποτάμια με αντλίες-σφιγκτήρες στραγγαλισμού του υδάτινου πλούτου.
-ΓΙΑ ΝΑ πλουτίσει μια αδηφάγα ελίτ, από την αρπαγή της συλλογικής λαϊκής περιουσίας, θα φτωχύνει και θα ασχημύνει ο ειδυλλιακός τόπος μας που η κύρια πηγή ζωής του είναι ακριβώς αυτή η φυσική ομορφιά, θα ξεριζωθούν οι άνθρωποι, θα ταπεινωθούν η Ιστορία, ο Πολιτισμός, η Παράδοση και οι Μνήμες που για να διατηρηθούν αγωνίστηκαν γενιές και γενιές είτε με τη χειρωνακτική τους εργασία είτε με το τουφέκι της λευτεριάς ανά χείρας.
-ΔΕΝ θα απομείνει, στο τέλος, μια ήσυχη ειρηνική γωνιά που να μπορούμε να χαρούμε -εμείς, εσύ, τα παιδιά, τα ανίψια, τα εγγόνια (μας και σου)- τη μητέρα φύση έτσι όπως πλάστηκε: καθαρή, αγνή, ανέγγιχτη.
* (Το μόνο που ίσως ΔΕΝ σκέφτηκες είναι ότι με τον τρόπο που έδρασες έκανες, άθελά σου, ακόμη πιο... αξιοπρόσεκτα τούτα τα συνθήματα).
ΕΑΝ δεν τα σκέφτηκες πρωτύτερα όλα αυτά, σκέψου τα έστω εκ των υστέρων με αφορμή το δικό σου σφάλμα. Ποτέ δεν είναι αργά εκτός κι αν εσύ ο ίδιος θέτεις παύση στη φωνή της συνείδησής σου.
Καλά μυαλά!
 |
| Από εδώ πέρασε ο φασισμός (Το καμμένο Καρπενήσι από τους ναζί εγκληματίες, φωτο: Σπύρος Μελετζής) |
Μία σημαντική παρέμβαση του συναγωνιστή
{πρώην δημοτικού συμβούλου του Δήμου Καρπενησίου με την παράταξη της ΛΑΙΚΗΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗΣ
Εισηγητή της πρότασης για την ανέγερση Μνημείου Ολοκαυτώματος (2023)}
*****
Στο όνομα του συλλογικού μας χρέους, για την διατήρηση άσβεστης μνήμης απέναντι στα εκατοντάδες τραγικά θύματα της ιταλογερμανικής φασιστικής θηριωδίας στην πόλη και τα περίχωρα του Καρπενησίου τον Νοέμβρη του 1943 και τον Αύγουστο του 1944:
Παρακαλώ τους παραλήπτες του παρόντος να δημοσιεύσουν και προβάλλουν με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο τη σημερινή μου παρέμβαση- υπενθύμιση προς κάθε αρμόδιο, για την υλοποίηση της ομόφωνης απόφασης του ΔΣ έτους 2023 με την οποία ορίσθηκαν:
Η εγκατάσταση Μνημείου Θυμάτων στην Κεντρική Πλατεία Καρπενησίου σε συγκεκριμένο σημείο και με καθορισμένο προσανατολισμό.
Η συμπερίληψη στα περιεχόμενα του τύμβου και καταλόγου με όλα τα ονόματα των θυμάτων του διπλού ολοκαυτώματος.
Η καθιέρωση της 8ης Αυγούστου ως ημέρας ετήσιων εκδηλώσεων μνήμης στο χώρο του μνημείου.
Η άμεση αναζήτηση ενδιαφερόμενων καλλιτεχνών για τη φιλοτέχνηση και η ανάθεση κατασκευής με επιλογή της προσφορότερης πρότασης.
Μετά από αυτή την ομόφωνη και συγκινησιακά φορτισμένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, τυπικά έληξε και ο ρόλος της επίσης ομόφωνα ορισθείσας σε προηγούμενη συνεδρίαση επιτροπής για την προετοιμασία ολοκληρωμένης εισήγησης του θέματος. Στην τριμελή εκείνη επιτροπή Πρόεδρος υπήρξε ο υποφαινόμενος με μέλη τον Δήμαρχο κ. Νίκο Σουλιώτη εκ μέρους της διοικούσας παράταξης και τον κ. Δημήτρη Λερογιάννη επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης. Σε μια υποδειγματική συνεργασία, οφείλω να το ομολογήσω και δημόσια να τους ευχαριστήσω από καρδιάς!
Μετά παρέλευση αδιατάρακτης δημοτικής αδράνειας ενός έτους, ανησυχώ πραγματικά και προβληματίζομαι, για την ευαισθησία με την οποία το σημερινό Δημοτικό Συμβούλιο αντιμετωπίζει το θέμα αυτό. Καθώς η παράταξη της ΛΑΙΚΗΣ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗΣ δεν ανέδειξε σύμβουλό της στις τελευταίες δημοτικές εκλογές, ο μόνος δρόμος αναζήτησης ενημέρωσης ή και πίεσης ήταν οι προσωπικές παρεμβάσεις μου προς το σημερινό Δήμαρχο αλλά και τους επικεφαλής των δημοτικών παρατάξεων εκείνης της περιόδου που πάρθηκαν οι σχετικές αποφάσεις.
Σαφή και συγκεκριμένη δέσμευση δεν έχω λάβει έως σήμερα από κανέναν. Ούτε και αρνητική για να είμαι απολύτως σωστός. Όμως όλες οι κουβέντες κινήθηκαν στην περιοχή της ελπίδας και της προσωπικής υπόσχεσης ότι θα ασκηθεί – από μέρους του καθενός- κάθε δυνατή πίεση.
Την ανησυχία μου έμμεσα (συνειρμικά) επέτεινε και μια τελευταία εξέλιξη τοπικού χαρακτήρα βάσει της οποίας την ημέρα μνήμης του Πολυτεχνείου (17 Νοέμβρη) η Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας με τους δυο Δήμους Καρπενησίου και Αγράφων συνδιοργανώνουν άλλη εκδήλωση μνήμης, πεσόντων στη Μικρά Ασία και απόδοσης τιμών στον Χαράλαμπο Κατσιμήτρο, μαχητή της Μικρασιατικής καταστροφής (1922) , στρατηγού και ήρωα του Αλβανικού μετώπου, υπουργού της δοσίλογης γερμανοπροσκυνημένης κυβέρνησης Τσολάκογλου μετά την κατάρρευση του μετώπου…..καταδικασθέντος για εθνική προδοσία, αμνηστευθέντος μετέπειτα . Κάτι δεν πάει καλά με τις απόπειρες πανωγραφής πάνω στα πραγματικά ιστορικά γεγονότα που αντιστοιχούν με την ημέρα αυτή. Φυσικά δεν πρόκειται για μοναδική λαθροχειρία και πρωτότυπη παρελκυστική τακτική… Ανεπίκαιρη, εντελώς λαθεμένη επιλογή προσβλητική για την ηρωική εξέγερση της νεολαίας και ολόκληρου του ελληνικού λαού εναντίον της δικτακτορίας των συνταγματαρχών και υπέρ της αποκατάστασης της δημοκρατίας.
Λες και χάθηκαν οι άλλες μέρες του χρόνου για μια τέτοια εκδήλωση!
Καλώ όλους τους αιρετούς του σημερινού δημοτικού συμβουλίου, επανεκλεγέντες και νεοφώτιστους να πάρουν πολύ σοβαρά υπόψη τους την δέσμευση του Δήμου Καρπενησίου για την άμεση ανέγερση του Μνημείου φονευθέντων συμπατριωτών μας από τις φασιστικές ορδές των κατακτητών. Να σεβασθούν την ιστορική τριπλή ομοφωνία του προηγούμενου ΔΣ και να προχωρήσουν στην άμεση υλοποίηση της ιερής υπόσχεσης που δώσαμε στους νεκρούς πρώτα κι ύστερα σε όλους τους επιζώντες συγγενείς των θυμάτων. Προσωπικά θα συνεχίσω να προσπαθώ με όλες μου τις δυνάμεις έως ότου γίνει πράξη στο ακέραιο αυτή η συμφωνία.
Ζητώ από το σημερινό Δήμαρχο να απαντήσει άμεσα για τους λόγους της μεγάλης καθυστέρησης, για τις έως τώρα ενέργειές του, αλλά και να δεσμευθεί δημόσια για το χρονοδιάγραμμα ανέγερσης του μνημείου.
Καλώ τέλος όλους τους καλοπροαίρετους συνδημότες μου να συμβάλλουν με τη συμμετοχή τους στην προσπάθεια αυτή, χωρίς τον παραμικρό δισταγμό. Με όποιο τρόπο εκείνοι προκρίνουν ως τον καλύτερο:
ΠΟΤΕ ΠΙΑ ΦΑΣΙΣΜΟΣ, ΠΟΤΕ ΠΙΑ ΘΗΡΙΩΔΙΕΣ ΚΑΙ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΑ!!!
«Ετούτος ο λαός δεν γονατίζει
Παρά μονάχα μπροστά στους νεκρούς του….»
«….Τούτο το χώμα είναι δικό τους και δικό μας
Δεν μπορεί κανείς να μας το πάρει»
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ
 |
| φωτογραφία του Κώστα Μπαλάφα |
Για ένα επάγγελμα -που σήμερα πια έχει σβήσει- μας πληροφορεί ο Ευρυτάνας λογοτέχνης Δημοσθένης Γ. Γούλας (1916-1990) σκιαγραφώντας με τη γλαφυρή πένα του το "ηθογραφικό πορτρέτο" του αγωγιάτη, μέσα από το βιβλίο του που κοσμεί και την προσωπική μας βιβλιοθήκη και φέρει τον τίτλο "οι χωριανοί μου", εκδ. Στέφανος Α. Βασιλόπουλος, Αθήνα 1978.
Κατά τη μεταφορά διατηρήθηκε η ορθογραφία του πρωτοτύπου.
Απολαύστε το...
*****
Ο ΑΓΩΓΙΑΤΗΣ
Εδώ η επαγγελματική κατοχύρωση πάει περίπατο. Δεν υπάρχει η αποκλειστικότητα ούτε χρειάζεται άδεια για εξάσκηση επαγγέλματος, ούτε κορεσμός.
Ο καθένας μπορεί να γίνει σγωγιάτης, αρκεί νάχει μουλάρι στη διάθεσή του και ν' αντέχει στις πορείες.
Δεν χρειάζεται να γεννήθηκε ή νάναι πλασμένος για να γίνει. Μπορεί χτες νάτανε ψάλτης, προχθές μαραγκός, αύριο να γίνει μπακάλης του χωριού, μεθαύριο κουρέας, την άλλη αγροφύλακας και να ξαναγίνει σγωγιάτης ύστερα από κάμποσο καιρό.
Ακόμη μπορεί νάχει κι άλλο επάγγελμα επικουρικό χωρίς να υπάρχει το... ασυμβίβαστο.
Ο φτωχός βουνήσιος τόπος δε δίνει ποτέ στους κατοίκους του, το ψωμί τους. Γι' αυτό, όσοι δεν εξαναγκάζονται κυνηγημένοι απ' το φάσμα της πείνας να τραβήξουνε για ξένα μέρη, μένουν στα χωριά και μηχανεύονται κάθε τέχνη για να ζήσουν. Μια τέχνη ακόμη είναι το να μεταφέρνουν τα τρόφιμα με τα ζώα τους απ' τα κοντινότερα κέντρα.
Δεν έχει σημασία αν για τους εύπορους το ζωντανό είναι το μουλάρι και για τους φτωχούς ο γάιδαρος, αρκεί που ο καθένας κάτι έχει. Όσο για τ' άλογο, αυτό ξετοπίστηκε σχεδόν, γιατί δε σηκώνει πολύ φορτίο και δεν αντέχει στις ανηφοριές, κατηφοριές, τα τραχιά στεφάνια, τα μονοπάτια και τις γιδόστρατες, φορτωμένο. Με μια λέξη τ' άλογα δεν τα σηκώνει ο βουνήσιος τόπος. Ο κάμπος θρέφει άλογα και τα βουνά λεβέντες, όπως λέει η λαϊκή σοφία.
Για τα τρόφιμα ξεκινάει μαζύ με τ' άλλο χωριό. Στο δρόμο ανταμώνονται τα καραβάνια και γίνονται ένα σχοινί απλωμένο από τ' ακρινότερα χωριά ως τα πλησιέστερα κέντρα. Το βαρύ περπάτημα απ' τα πεταλωμένα φορτιάρικα, που τα πέταλά τους τριζοβολούν στις πέτρες, τα κύπριά τους, τα σαλαγίσματα με τα ντε - ντε, οι φωνές και τα τραγούδια που αντηχούν στα χάνια και στις ρεματιές, τ' ανέκδοτα και τ' αστεία που λέγονται, δίνουν σ' όλο αυτό το "πανηγύρι" έναν ξεχωριστό τόνο.
Τις περισσότερες φορές όμως ξεκινάει κανένας και μόνος του. Βάζει το σαμάρι στο ζώο, κρεμάει τον τρουβά που έχει μέσα λίγη μπομπότα πιο σκληρή κι απ' το τσιμέντο, μερικές ελιές, λίγο κλοτσοτύρι και κανένα σκόρδο ή κρεμμύδι.
Φορτώνει το ζώο με σανό, καλαμποκιές ή άχυρο για να μην πληρώσει στα χάνια που θα μείνει, βάζει στην τσέπη του κάμποσο καπνό δικής του παραγωγής, μερικά καλαμποκόφυλλα για τσιγαρόχαρτο, ένα βελόνι με κλωστή, μήπως κατά τύχη σπάσει το τσουβάλι και χυθεί το καλαμπόκι και πριν ακόμα ξημερώσει ξεκινάει για τον προορισμό του, που είναι συνήθως η πρωτεύουσα της επαρχίας του, και μαζί το εμπορικό της κέντρο.
Εκεί θα πάει να μεταφέρει τα ψώνια για το μπακάλικο του χωριού, το καλαμπόκι της θειά - Γάκαινας, τα τρόφιμα της διανομής ή ό,τι άλλο βρεθεί. Το βράδυ, κι αν ακόμη μπορούσε να μπει στην πόλη, δεν θα το κάνει, παρά θα μείνει κάπου πσραόξω για να βοσκήσει το ζώο και να γλυτώσει κάμποσα έξοδα. Μόνο αν βρέχει θα πάει σε κανένα χάνι για να περάσει τη βραδιά.
Την άλλη μέρα πρωί - πρωί θα μπει στην πόλη και χωρίς άργητα θ' αρχίσει να ταχτοποιεί τις δουλειές, γιατί πρέπει τ' απόγιομα να ξαναβγεί απ' την πόλη. Λες και κάτι τον διώχνει από κει μέσα και δε μπορεί να σταθεί ούτε λεπτό.
Εκτός απ' την κύρια αποστολή του ο αγωγιάτης έχει να εκτελέσει και παρά πολλές άλλες μικροπαραγγελίες Δεν πρέπει να ξεχάσει τα παπούτσια που του είπε ο μπάρμπα - Θανάσης, τις ενέσεις της κυρά Χρήσταινας, το νήμα για τη Φρόσω, την εφημερίδα του δάσκαλου, τις καραμέλλες για τα παιδιά και τόσα άλλα ακόμη.
Κι όμως όλα θα γίνουν και τίποτα δεν θα ξεχάσει, χωρίς να διαθέτει σημειωματάριο και χωρίς να τάχει γραμμένα πουθενά αφού δεν ξέρει γράμματα.
Ύστερα δεν πρέπει να ξεχάσει να μάθει και κανένα νέο, γιατί μόλις γυρίσει στο χωριό θα τον περιμένουν όλοι για να μάθουν πώς πάνε τα πράγματα, αν στέκεται καλά η Κυβέρνηση, τι είπε ο Νομάρχης, τι δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος και τι γνώμη έχει για τον πόλεμο.
Μ' όλη την κούρασή του, το κέφι του δε χαλάει ποτέ. Κι' όταν ακόμα είναι μόνος του, θα τραγουδάει ή θα σφυρίζει κι αν σε ανταμώσει στο δρόμο του, θα σου πει πρώτος την καλημέρα και θάναι πρόθυμος να σταθεί ν' ανάψει τσιγάρο και να σου διηγηθεί τι είδε και τι άκουσε εκεί που πήγε.
Ξέρει καλά πως όσο γίνονται οι δρόμοι με τη συγκοινωνία, τόσο η ακτίνα της δράσης του μικραίνει. Ισχύει και εδώ οικονομικός νόμος που η ανάπτυξη ενός αγαθού καταστρέφει ένα άλλο. Αυτό όμως δεν φαίνεται να τον πειράζει καθόλου, γιατί για το επάγγελμά του αυτό, εκτός από το ζώο του, δεν διαθέτει κανένα άλλο κεφάλαιο κι έτσι μπορεί εύκολα να μεταστραφεί όπου δήποτε αλλού ήθελε ή και να τραβήξει σ' άλλα δρομολόγια. Αν σήμερα πηγαίνει στη πρωτεύουσα της επαρχίας, αύριο μπορεί πολύ εύκολα να τον δεις να μεταφέρει καβάλλα στο ζώο του τον ειρηνοδίκη, το γεωπόνο ή το μηχανικό στο διπλανό χωριό, την άλλη στο πανηγύρι για ψώνια και την άλλη να σέρνει το ζώο που θάναι καβάλλα η νύφη του χωριού.
Ο αγωγιάτης ξέρει να ζει τη ζωή του, να την αντιμετωπίζει με κέφι και να μην αφήνει τίποτε άπιαστο, φτάνει να βγάζει το ψωμί της φαμελιάς του.
 |
| Αντάρτης: ξυλόγλυπτο του Θόδωρου Μαργαρίτη βασισμένο στη γνωστή φωτογραφία του Σπύρου Μελετζή |
Από τον συμπατριώτη μας Θόδωρο Μαργαρίτη*
για τους αναγνώστες του blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"
Ο Γιώργος Κοντονίκας ήταν γιος του ήρωα Μακεδονομάχου Δημήτρη Κοντονίκα από το Κρίκελλο της Ευρυτανίας.
Ήταν από τους πρώτους που εντάχθηκε στην ομάδα του Άρη Βελουχιώτη στο ξεκίνημα του ένοπλου αγώνα κατά του φασισμού τον Ιούνιο του 1942.
Μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας παρέδωσε τον οπλισμό του και αφοσιώθηκε στην οικογένειά του και τα παιδιά του. Μάλιστα επιθυμούσε να γίνει και παπάς αλλά δεν πρόλαβε, μένοντας όμως στο Κρίκελλο προσπαθούσε να βοηθήσει τα παιδιά του χωριού να μάθουν λιγοστά γράμματα αφού το σχολείο λόγω εμφυλίου ήταν κλειστό.
Το 1948 συνελήφθη με ψεύτικη κατηγορία ότι έκανε κομμουνιστική προπαγάνδα στα παιδιά που δίδασκε. Οδηγήθηκε στο Έκτακτο Στρατοδικείο της Λαμίας "δικάστηκε" εις θάνατον και εκτελέστηκε στην Ξηριώτισσα.
* Ένα ποίημα προς τιμήν του...
ΓΙΑ ΤΟ ΓΙΩΡΓΟ ΚΟΝΤΟΝΙΚΑ
Εσωτερική φωνή ανδρεία,
βαριά κληρονομιά γενναίου Μακεδονομάχου,
τον οδηγεί στον τίμιο δρόμο του αγώνα,
της προσφοράς,
της θυσίας.
Νάτος καλοσυνάτος γίγαντας της αρετής,
βαδίζει με τον Άρη, με τους πρώτους των πρώτων.
Σταματά, ξεζώνεται τ' άρματα
μόνο όταν η συμφωνία της Βάρκιζας τα ξεθηλυκώνει.
Ρίχνεται σε έργα ειρηνικά,
την πίστη στο Θεό καλλιεργεί
μαζί με τα χωράφια.
Τ' αγαπημένα του παιδιά
δικά του και των άλλων
καρτερικά ορμηνεύει
τη γνώση και την αρετή να βρουν
παντοτινές φίλες να κάνουν.
Ακόμα δεν απαντήθηκε
ποιο έργο πιο πολύ ενόχλησε.
Και στην Ξηριώτισσα
τον στήσαν
σα μεστωμένο στάχυ
τον θερίσαν.
* Ήταν ένα "κερί μνήμης" από τον Κρικελλιώτη Θόδωρο Μαργαρίτη
Γυρνώντας -με χαμόγελο- το ρολόι του χρόνου πίσω...
Ήμασταν νεαροί φοιτητές τότε που μαζευόμασταν σε ένα υπογειάκι στην Αθήνα, κάτω από το πατρικό μου σπίτι, όπου με μπουζούκι, κιθάρα και κρασάκι περνάγαμε όμορφες παρεΐστικες βραδιές παρά την αφραγκία μας.
Ακριβώς από πάνω κατοικούσε η οικογένειά μου με... προεξάρχον πρόσωπο τη γιαγιά μας που ως την ύστατη ώρα της ζωής της έμενε μαζί μας περιβαλλόμενη από τη βαθιά αγάπη όλων μας που άλλωστε την άξιζε και με το παραπάνω για τη λατρεία και την προσφορά της προς όλους μας.
Κάποτε ένα απόγευμα μετά από μια φοιτητική διαδήλωση στην οποία... φιλοδωρηθήκαμε με κάμποσα χημικά, τρεις φίλοι μαζί με τα κορίτσια μας καταλήξαμε στο υπογειάκι να τα πούμε και να τα... πιούμε.
Προτού κατεβούμε είπα να χαιρετήσω τη γιαγιά όπως συνήθως.
-Κι εμείς θέλουμε να τη χαιρετήσουμε, είπαν και τ' άλλα παιδιά που γνώριζαν από εμένα για τη βασανισμένη ζωή που είχε περάσει η γιαγιά στα νιάτα της.
Η ευρυτάνισσα γιαγιά καθιστή στην πολυθρόνα της, με τη μαντίλα και το μαύρο φορεματάκι της, που ποτέ δεν τα έβγαλε από τότε που έχασε τον αγαπημένο της άντρα σε εκείνα τα πέτρινα χρόνια, έλαμψε από χαρά μόλις μας είδε.
-Γεια σου γιαγιάκα είπαμε όλοι μαζί. Ήρθαμε να σου πούμε ένα γεια!
Σηκώθηκε με κόπο, στηρίχτηκε στο μπαστουνάκι της και με ένα πλατύ χαμόγελο...
-Καλώς τα παιδιά.
-Καλώς σε βρήκαμε γιαγιά.
Τα παιδιά έσκυψαν και της φίλησαν με σεβασμό το χέρι.
-Πούθε έρχεστε;
-Από μία διαδήλωση γιαγιά. Άστα είχε αστυνομία, μας κυνηγήσανε κιόλας, είπε ο ένας φίλος.
-Γεια σας ωρέ... πουτσαράδες, γυρνάει και λέει τότε η γιαγιά στους φίλους μου.
-Γεια σας κι εσάς πουτσαρίνες, είπε απευθυνόμενη και προς τις κοπέλες της παρέας.
Κόκκαλο όλοι.
Αφήσαμε τη χαμογελαστή γιαγιά και κατεβήκαμε στο υπογειάκι.
Εκεί καθώς ετοιμάζαμε τα μεζεδάκια και το κρασί, παρατήρησα μια περίεργη σιωπή και κάτι αλληλοκοιτάγματα, κάτι γελάκια μεταξύ των παιδιών.
-Τι έγινε ρε παιδιά;;;
Ώσπου η μία κοπέλα δεν άντεξε και απευθυνόμενη προς εμένα...
-Συγνώμη που στο λέω κιόλας αλλά η γιαγιά σαν πολύ τολμηρή κι αθυρόστομη μας φάνηκε.
-Τι εννοεις; έκανα εγώ τάχα τον ανήξερο.
-Ε να, έτσι όπως μας υποδέχτηκε. Πουτσαράδες εσάς τα αγόρια και πουτσαρίνες εμάς τα κορίτσια, είπε σκασμένο στα γέλια το κορίτσι. Όχι ότι έχω δα και καμιά σεμνοτυφία, αλλά όπως και να το κάνεις σοκάρεσαι κάπως όταν ακούς μια γιαγιά 90 και βάλε να τα λέει έτσι... χύμα!
-Ε ναι κουφό, συμφώνησαν γελώντας και οι υπόλοιποι.
Τότε πήρα κι εγώ το λόγο...
-Λοιπόν παιδιά κοιτάξτε. Εμείς στην Ευρυτανία όταν χρησιμοποιούμε αυτή την έκφραση τής αποδίδουμε ένα διαφορετικό περιεχόμενο από αυτό που καταλαβαίνει κάποιος όταν την πρωτακούει. Εννοούμε τη λεβεντοσύνη, την παλικαριά, το δυναμισμό και θεωρείται λόγος επαινετικός όταν κάποιος αποκαλεί τον άλλον ή την άλλη κατ' αυτό τον τρόπο.
Είναι βέβαιο ότι τα γέλια ακούστηκαν σε όλη τη γειτονιά και σίγουρα η γιαγιάκα δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι αιτία ήταν ο δικός της χαιρετισμός.
Ασφαλώς και δεν υπάρχουν χυδαίες λέξεις αλλά χυδαίοι άνθρωποι. Όπως και αγνές λαϊκές ψυχές που με ένα μαγικό τρόπο αποενοχοποιούν τις... λεγόμενες "κακές" λέξεις!
Ένα εκπληκτικό επικό ποίημα, εμπνευσμένο από την Κλέφτικη λεβεντοσύνη, έγραψε ο ευρυτάνας συμπατριώτης μας και χοροδιδάσκαλος παραδοσιακών χορών Σωτήρης Ντόκας - αφιερωμένο στον αθάνατο Σταυραετό των Αγράφων, τον μεγάλο απροσκύνητο Επαναστάτη Κατσαντώνη.
Με τη σύμφωνη γνώμη του το δημοσιεύουμε εδώ στον ιστότοπο του "Ευρυτάνα ιχνηλάτη" .
Είναι πραγματικά αξιοθαύμαστοι οι στίχοι του Σωτήρη Ντόκα που ορμώμενος από τα συναισθήματά του και με "ψυχή βαθιά" αποτυπώνει μέσα από ολοζώντανες "ποιητικές εικόνες" το δραματικό σκηνικό λίγο πριν τη σύλληψη του ανυπότακτου Αγραφιώτη Καπετάνιου από τα αληπασαλίδικα μισθοφορικά ασκέρια.
Ιδού:
*****
"Ανάρια-ανάρια ρίχνανε οι κλέφτες τα ντουφέκια
ήταν οι δόλιοι λιγοστοί κι ο αδερφός Χασιώτης
κι ο Καπετάνιος στη σπηλιά βαριά αργοπεθαίνει...
Καταραμένη ευλογιά και προδοσιά αντάμα!
Φιρμάνι του Αλή πασά σι αρβανιτιάς ασκέρια
τον Κατσαντώνη να παν' να βρουν
δεμένο να τ'ς τον πάνε.
Κι εκείνα τ' άπιστα σκυλιά στ' Άγραφα ανηφορίζουν.
Τάζουν μπαξίσι και φλουριά να βρουν τον Κατσαντώνη.
Ώιμε κλάφτε περήφανα βουνά..."
-Αφήστε τις λίμνες μας ΑΤΑΡΑΧΕΣ να γαληνεύουν τις ψυχές μας!
-Αφήστε τα ποτάμια μας ΕΛΕΥΘΕΡΑ να κυλούν στην προαιώνια πορεία τους προς τη θάλασσα!
-Αφήστε τα βουνά μας ΑΝΕΓΓΙΧΤΑ να αγκαλιάζουν τους αιθέρες!
Αντιστεκόμαστε
Αγωνιζόμαστε!
*Έξω τα κοράκια της κερδοσκοπίας από το θεόμορφο τόπο μας.
*Να ανακηρυχθεί η ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΟ ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ!
Ήλιου τυραγνισμένο χιόνι,
τρυπώνει στα έγκατα σκοτεινών σπηλαίων κ'
ανοίγει δρόμο σε πανάρχαια πετρώματα,
αισθάνεται τη ζεστασιά της γης
στην αγκαλιά του μάγματος αναγαλιάζει,
ζυμώνεται-ζυμώνει την ανήλιαγη ζωή.
Από σχισμάδα βράχου, καθάριο, διάφανο
το φως ξαναντικρίζει.
Μια χούφτα κοκκαλιάρικη, απλώνεται
το συγκρατεί.
Στα οξειδωμένα χείλη και το
περίσσευμα
στο μπλάβο της πληγής απλώνει.
Έτσι χρωματισμένο ντρέπεται,
μα του αρέσει τούτη η ντροπιασμένη
του μορφή
και χρήση.
Πορφυρό ολόλαμπρο παράσημο
στο κουρελιασμένο, σακατεμένο
πρόσωπο της φύσης
που διακονεύει λίγη δροσιά να
αναπνεύσει._
(Στίχοι του φίλου συμπατριώτη Θόδωρου Μαργαρίτη από το Κρίκελλο της Ευρυτανίας)
Όταν η γνώση θρηνεί...
Ένα σπουδαίο κείμενο από την Κρικελλιώτισσα "Ακευσώ"
για τους αναγνώστες του blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"
Ο 20ος αιώνας!!!!!
Μπουσούλησε στης Ελπίδας τα σοκάκια.
Ενηλικιώθηκε στων πολέμων τα χαρακώματα, στης Χούντας τα κελιά, στης προδοσίας τα λύματα.
Γέρασε καθηλωμένος στην αναπηρική καρέκλα της διάψευσης και της απογοήτευσης.
Ξεψύχησε κλαψουρίζοντας για τα χαμένα, κουρσεμένα μεγαλεία του. Στο «κύκνειο άσμα» του, κλωθογύρισε στης γέννας του το ευχολόι.
Τότε που τα χωριά της Ευρυτανίας, «δυσχείμερα μεν, πολυάνθρωπα δε» έσφυζαν από ζωή. Καποράφτες, φραγκοράφτες, τσελιγκάδες, σηροτρόφοι, λαναράδες, καλαντζήδες, τσιοκανιστές, καμινιέρηδες, παντοπώλες, υφάντρες, ξεματιάστρες….. όργωναν τους λασπωμένους δρόμους, διαφεντεύοντας το «έχει» τους και το «είναι» τους.
Τότε που οι εραστές της πέτρας ύψωναν σχολειά απλόχωρα, ψηλοτάβανα, με πολλά παράθυρα, για να μπαίνει στις αίθουσες το Φως της Γνώσης, να βρίσκει θρανίο ο Ήλιος της Δικαιοσύνης, να δραπετεύει ο νους των μαθητών στ’ απόσκια της Σαράνταινας, της Καλλιακούδας, της Χελιδόνας, του Βελουχιού…….
Το 1900 χτίστηκε το Δημοτικό Σχολείο στα Ψιανά και στην Καστανούλα.
Το 1909 πρωτολειτούργησε το στολίδι της νοτιοανατολικής Ευρυτανίας στο Κρίκελλο.
Το 1930 ιδρύθηκε το σχολείο στο Βύθισμα (Σέλο).
Τότε που τα Κρικελλιωτόπουλα ξαφνιασμένα αφέθηκαν στη μαγεία του φακού, πρωτοείδαν τη φατσούλα τους στο χαρτί, την έκρυψαν κάτω απ’ το προσκεφάλι τους, ξεχνώντας να γράψουν τα ονόματα όλων των παρευρισκομένων στη γιορτινή μάζωξη, για να τα χαρίσουν παρακαταθήκη πολύτιμη στα εγγόνια τους.
Πολλά απ’ αυτά τα «χελιδονάκια της Άνοιξης», άφησαν πίσω τους της φτώχειας τ’ αποφόρια, μπάλωσαν στην ούγια της πατατούκας τους τη θέληση, ζευγαρωμένη με την έγνοια του επαναπατρισμού και φτερούγισαν για τόπους αλαργινούς.
Τότε που δάσκαλοι πεφωτισμένοι άφησαν την έδρα και βρέθηκαν να πολεμάνε τον Φασισμό στα βουνά της Πίνδου. Κι όσοι σώθηκαν, πήραν στο κατόπι τον Άρη Βελουχιώτη, το 1942, για να διώξουν τους κατακτητές.
Του ηγέτη που απ' την πρώτη στιγμή κατάλαβε τον σκοτεινό ρόλο των Εγγλέζων που οδήγησε τελικά στο αιματοκύλισμα του Εμφυλίου.
Τότε που στο Τροβάτο, το 1944, οι σπουδαστές του Παιδαγωγικού Φροντιστηρίου του Καρπενησίου, ορκίστηκαν «να εργαστούν μέσα απ’ το σχολειό, για τα παιδιά και τον λαοκρατικό αγώνα». Κι όλοι τους διορίστηκαν δάσκαλοι στην «Ελεύθερη Ελλάδα!!». Έπιασαν τα πλάϊα μέσα στα έλατα, κατάχαμα στη γη την προγονική, μακριά απ’ των πόλεων την αχρωματοψία, κι έραψαν στις καρδιές των παιδιών αξίες πανανθρώπινες.
Για λίγο, όμως!!!
Βρυχήθηκε ο δαίμονας του αλληλοσπαραγμού.
Ξέρασε χολή ν’ αφιονίσει τη σκέψη, να σφάξει ο αδερφός τον αδερφό.
Μαυρομαντηλώθηκαν οι γυναίκες.
Κάηκαν τα αρχεία στα σχολειά.
Πύργωσε το αίμα στα πεδία των μαχών.
«-Οι μισοί πολεμάνε τους άλλους μισούς για να σώσουν την Ελλάδα», μονολογούσαν τα γερόντια.
Εκκενώθηκαν τα χωριά.
Ρήμαξαν τα χωράφια.
Το 1950, «οι απόγονοι του Εύρυτου», έζησαν το «νόστιμον ήμαρ», ξεκρέμασαν το «ησιόδειον άροτρον», από της απραξίας τον τοίχο και ρίχτηκαν σ’ έναν απελπισμένο αγώνα να ξαναδώσουν στη Μάνα-Γη την ευκαρπία της.
Σιγά-σιγά οι μαθητές όλο και λιγόστευαν. Η αθωότητά τους καταχεριαζόταν πότε απ’ τον πατέρα-αφέντη, πότε απ’ τον αγέλαστο δάσκαλο, πότε απ’ τον απροσπέλαστο επιθεωρητή. «Το φιλοπερίεργον» των ματιών τους, σεργιάνιζε απ’ την εικόνα του Χριστού, στους εστεμμένους βασιλείς, στον φασίστα πρωθυπουργό και στην έδρα με τον μαύρο φάκελο. Γκαστρωμένος ήταν:
Με εντολές σφραγιδοϋπογεγραμμένες από κενόδοξους αξιωματούχους, κουμπωμένους σε στολές εθνικοφροσύνης, ορκισμένους στην εξόντωση των κομμουνιστών. Αυτών που δευτέρωσαν το «ΟΧΙ» στους εχθρούς! Αυτών που ήθελαν τα Σχολειά Λεύτερα! Αυτών που πορεύτηκαν ένθεοι της Ιδέας για μια αταξική κοινωνία!
Με υποδείξεις στους δασκάλους για να διοργανώσουν γιορτή «επί τη επετείω της Νίκης του Εθνικού Στρατού κατά των κομμουνιστοσυμμοριτών».
Με τηλεγραφήματα του Τάγματος Εθνοφυλακής για διαφώτιση περί «εχθρών και φίλων της δημοκρατίας» .
Με ανακοινώσεις εμπιστευτικές «περί απαγόρευσης μελέτης του περιοδικού υπό τον τίτλον «Ελληνόπουλο» του εκδοτικού οίκου Χάρη Πάτση».
Με διαταγές να μην αγοράζουν «την Μεγάλην Εγκυκλοπαίδειαν των Νέων» του εκδοτικού οίκου Χάρη Πάτση, όπου «επιστημονικά θέματα και βιολογικαί θεωρίαι εμφανίζονται υπό την πλέον στυγνήν υλιστικήν των μορφήν και εξηγούνται κατά την κομμουνιστικήν άποψιν».
Έρμα σχολειά….
Σκιαγμένα παιδιά………
Παραδομένα σε στοιχειωμένο νεποτισμό, σε ερμαφρόδιτα κέντρα αποφάσεων, σε ευνουχισμένα μυαλά αποστεωμένων κακουργηματικών αντιλήψεων.
Κυνηγημένες ψυχούλες που σας λιβανοφανάτιζαν με ψέματα «για κόκκινους εχθρούς», σας κακοφόρμιζαν τη δροσεράδα, σας τσιμέντωναν σε στενόκαρδη φυλακή με φρουρούς «τον Φόβο, και τον Δείμο», για να καταντήσετε «ερέτες» στις οικονομικές γαλέρες της ολιγαρχίας.
Το τέρας της Κεφαλαιοκρατίας ξερογλείφεται μέχρι σήμερα.
Το βλέπετε;;;;;
Μυριόστομες, αιμάσσουσες οι διχαλωτές του γλώσσες. Πανέτοιμες «προς άγραν» των νέων μας σ’ ένα πνευματικό-εργατικό παιδομάζωμα, που δε λέει να τελειώσει.
Το Κράτος των Αθηνών, η ερωτοτροπούσα διαχρονικά μαζί του δημοτική αρχή του Καρπενησίου, ξόριασαν τα χωριά μας στης μοναξιάς τα σύννεφα………
Το σχολειό στο Βύθισμα, εδώ και πολλά χρόνια, βούλιαξε στης γης το κάλεσμα.
Στον Μαραθιά η γνώση μαραμένη θάφτηκε κάτω απ’ τα ξύλα.
Στη Σκοπιά δεν υπάρχουν πια παιδιά να φυλάξουν «σκοπιά» στα όνειρά τους.
Στην Καστανούλα, οι αγριοκαστανιές κουράστηκαν να ζητιανεύουν χεράκια για να μάσουν τους ευλογημένους καρπούς τους, να τους χώσουν στα λιμασμένα τους στόματα, ροβολώντας κατά το σχολειό.
Στην Παδούλα, σ’ έναν χιλιοδαρμένο κέδρο, κρέμεται ακόμη, ανεμοξεσκισμένη μια μαρούδα με λίγη ξεραμένη μπομπότα κάποιου νεραϊδοπαρμένου μαθητή που πήρε τον δρόμο για το Καρπενήσι για να μάθει περισσότερα γράμματα.
Στην λησμονημένη Κοντίβα, σώζονται μόνο η εκκλησία του Σωτήρος και το μικρό σχολειό, χάρη στον αγώνα των ξενιτεμένων παιδιών της . Εκεί δεν έχει φτάσει ακόμα αυτοκινητόδρομος! Κουβάλησαν απ’ το επικίνδυνο μονοπάτι με τα ζώα. όλα τα υλικά για να κρατήσουν όρθιους τους δύο πυλώνες του πνεύματος!
Κυλάει «ταχύπους» ο Χρόνος. Παίρνει την άσπρη κιμωλία και γράφει στον μαυροπίνακα της λήθης τη λέξη-ταφόπλακα -«ΤΕΛΟΣ».
Μέρα τη μέρα, οι αίθουσες διαγουμίστηκαν. Θρανία ποτισμένα με δάκρυα, με μύξες, με αίμα απ’ τα στριμωγμένα χεράκια στης κρανόβεργας τ’ ανεβοκατεβάσματα, τεμαχίστηκαν και κάηκαν στα τζάκια. Τα λίγα που γλύτωσαν, απλώνουν το ξεθωριασμένο τους κορμί, χαρακωμένο από κάποια αρχικά ονόματος, θλιβερό απομεινάρι μιας άλλης εποχής που καμαρώνει στην κάμερα του κινητού.
Καζάνια, κατσαρόλες, τσουκάλια, κύπελλα, μαστραπάδες, ταψιά εξαφανίστηκαν. Κάποιοι μιλούν για πλιάτσικο, για «χοντρή κονόμα» στα παλαιοπωλεία της Λαμίας. Άλλοι διαβεβαιώνουν ότι μαζί με το «πλούσιο προικιό» της εποπτικής διδασκαλίας πετάχτηκαν στο Κακόρεμα, για να «μαγειρεύουν» εκεί όλα τα «Α» τα στερητικά της αφασίας, της αδιαφορίας, την αβλεψιάς, της αναισθησίας….
Μερικά σχολειά, μετατράπηκαν σε δημόσιες αποθήκες, όπου έκαναν «σιωπηρή διαμαρτυρία», έγγραφα, δημοτολόγια, σφραγίδες, παλιακές τηλεοράσεις, κατεστραμμένες βιβλιοθήκες, βιβλία, σπασμένα τζάμια, νεκρά πουλιά.
Το κουδούνι έχασε τη λαλιά του. Προσμένει το χέρι που θα του δώσει πνοή να ξανακαλέσει κοντά του τους μικρούς φίλους του, να τους ακούσει να γελούν, να σκαρώνουν φάρσες, να κρυφοκουβεντιάζουν, να ζωγραφίζουν στην τελευταία σελίδα του βιβλίου τους ό,τι τους αρέσει, να λένε στον δάσκαλο που τους παίρνει τ’ αυτιά: «-Σώπα, δάσκαλε, ν’ ακούσουμε το πουλί!».
Τυχερά στάθηκαν τα σχολειά στη Βίνιανη και στις Κορυσχάδες, χάρη στα χνάρια της Ανταρτοσύνης, που έγραψε Ιστορία στις αίθουσές τους.
Σεπτέμβρης του 2024!
Τούτες τις μέρες, στη Φουρνά, το Δημοτικό Σχολείο έχει χαρά μεγάλη. Το έβγαλαν από την εντατική ο ιερέας, Κωνσταντίνος Ντούσικος και η δασκάλα, Παναγιώτα Διαμαντή, που κινητοποιήθηκαν, προσκαλώντας μέσω διαδικτύου, δύο πολύτεκνες οικογένειες να ‘ρθουν στο χωριό, όπου θα τους περίμενε ένα σπίτι ζεστό, μια αγκαλιά φιλική κι όλες οι χάρες και οι χαρές της ευρυτανικής γης στα πόδια τους.
Κι έτσι μια οχταμελής οικογένεια, που βολόδερνε πριν στα εργοστάσια της Γερμανίας, πήρε τη μεγάλη απόφαση: Να μεγαλώσει τα παιδιά της δίπλα στον καλύτερο παιδαγωγό, τη Φύση. Να τα σώσει απ’ το τσουβάλιασμά τους σε βάρκες σαθρές που τις σπρώχνουν κατά πώς βούλονται σε βρώμικα, αχαρτογράφητα νερά, «χαρβαντοσπουδαγμένοι» σκοταδιστές.
Αυτοί που σήμερα φέρνουν «δώρα» σε Δούρειο Ίππο κρυμμένα, για τον νιοπερπάτητο 21ο αιώνα. Αυτοί που «ευαγγελίζονται» την «πράσινη ανάπτυξη»;;!!, βιάζοντας τα βουνά, φυτεύοντας ανεμογεννήτριες, καλλιεργώντας φωτοβολταϊκά, κλέβοντας ζείδωρες πηγές.
Αγνοούν, όμως, πως τα παιδιά που μαθητεύουν στις διδαχές του Δημήτρη Γληνού, του Μιχάλη Παπαμαύρου, της Ρόζας Ιμβριώτη, του Βασίλη Παπανικολάου, του Δημήτρη Σαξώνη, του Γιάννη Βράχα, αγρυπνούν στα καραούλια να τριτώσουν το «ΟΧΙ» στο Φασισμό!
Αυτό το ξαναζωντάνεμα του χωριού, δεν βοηθήθηκε απ’ τους χαρτογιακάδες του συστήματος. Δεν σαρκώθηκε απ’ αυτούς που πηγαίνουν στα λιγοστά εναπομείναντα εκπαιδευτήρια κάθε Σεπτέμβρη, για να φωτογραφηθούν με τα παιδιά, να σπείρουν τα «Θα» της ανυπαρξίας τους, και να ξανατσαρμακοληθούν στους θώκους τους, συνεχίζοντας να στέλνουν διαταγές………..διαταγές………διαταγές………..για μια εκπαίδευση που ψυχορραγεί.
Με τους λαλητάδες της Γνώσης αδιόριστους, αλυσοδεμένους σε μια ομηρία οδυνηρή, προσμένοντας έναν ολιγόμηνο διορισμό, υπογεγραμμένον από έναν υπουργό που θυμίζει τον υπουργό στο παραμύθι «η Μηλιά» του Εμμανουήλ Ροίδη, δημοσιευθέν το 1895 στην εφημερίδα «Ακρόπολις» :
«………..Κι από τότες εγεννήθη και σώζεται, ακόμη, σε πολλά μέρη η συνήθεια να δίδεται εις τον πλέον αγράμματον το Υπουργείον της Παιδείας». –
* Διευκρινιστικές σημειώσεις
-Κεντρική φωτογραφία: Ioannis Dimitriou 12 Σεπτεμβρίου στις 1:33 μ.μ. · Μια συγκινητική (έως συγκλονιστική) ανάρτηση του κ. Σπύρου Τσίρκα στην σελίδα των Γ.Α.Κ Ευρυτανίας : "Κρίκελλο Ευρυτανίας 1909 ? Οι μαθητές του διτάξιου σχολείου με τους δημοδιδασκάλους τους, Χρήστο Ζυγούρη και Ευάγγελο Αναγνωστόπουλο. Περιοδικό Η ΑΛΗΘΕΙΑ, Αριθμός φύλλου 246-22. Μάιος 1909. Πηγή : Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων".
-2η φωτογραφία: το ιστορικό σχολείο του Κρίκελλου.
-3η φωτογραφία: η αναμνηστική πλάκα του Παιδαγωγικού Φροντιστηρίου του ΕΑΜ στην εκκλησιά του Άη Δημήτρη στο Τροβάτο, φωτογραφία του "Ευρυτάνα ιχνηλάτη".
-4η φωτογραφία: έγγραφο - ντοκουμέντο για την... "επέτειο" του Γράμμου!
-5η φωτογραφία: έγγραφο - ντοκουμέντο περί... "διαφώτισης" αξιωματικού!
-6η φωτογραφία: έγγραφο - ντοκουμέντο που αφορά στην... απαγόρευση της εγκυκλοπαίδειας του Χάρη Πάτση.
-7η φωτογραφία: δημοτικό σχολείο Μαραθιά, φωτογραφία Μάριου Αποστόλου.
-8η φωτογραφία: πληγωμένες μνήμες, δημοτικό σχολείο Κρίκελλου
-9η φωτογραφία: άμποτε...
Ήταν ένα διαλεχτό άρθρο από την "Ακευσώ του Κρίκελλου"
(στο blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης")
Από την Κρικελλιώτισσα "Ακευσώ"
για τους αναγνώστες του blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"
«Τα βουνά τα βαρύθυμα, τα μαστοφόρα…»
(Οδυσσέας Ελύτης)
Ο Αύγουστος ερωτοτροπεί με τις τελευταίες του μέρες στον θρόνο του Δωδεκάμηνου, ψάχνοντας να βρει τους ερωτευμένους στον βράχο να φιλιούνται…..
Ξαμολιέται γυμνός στους κάμπους τους ζαλερούς… Χαριεντίζεται παιχνιδιάρης με της αύρας τη δροσοπηγή, στου Κρικελλοπόταμου τους βούραγκες…
Γητευτής της ονειροφαντασιάς παίζει κρυφτό με τη φεγγαρομάτα νυχτιά, στα «βουνά τα βαρύθυμα, τα μαστοφόρα»…
Οι πόλεις απόμειναν ορφανές να κλαίνε τη μοναξιά τους στα τσιμεντένια τους μνημούρια.
Τα χωριά έγιναν καταφύγια για τους αναζητούντες λίγη ξεγνοιασιά, τους διψώντες για νερό της βρυσομάνας, τους πεινώντες για μια μπουκιά απ’ τον ξυλόφουρνο της γιαγιάς, τους αναζητούντες ένα ξάγναντο για να μετρήσουν τ’ αστέρια της ψυχής τους.
Γέμισαν οι πλατανοθροΐζουσες πλατείες γέλια κι αρίφνητες θύμησες. Αντιλάλησαν τα βουνά κλαρίνου παντρολογήματα με του βιολιού τα τέλια. Στέναξαν τ’ αλώνια του χορού με ποδοκροτήματα που άδειαζαν στη γη έγνοιες και χλιμάρες. Σ’ έναν κύκλο συντροφεμένο με σφιχταγκαλιασμένα τα χέρια, στροβιλίζονται η σύμπνοια, η συναδέλφωση, η χαρά. Για λίγες ώρες! Άρρηκτος ο δεσμός, όσο βαστάει η νότα, ν’ αχολογάει στο ψυχοπονιάρικο κάλεσμα μιας βραδιάς!! Φώτα, παραγγελιές, σαμπάνιες, ζητωκραυγές…
Την ώρα που βουνά μοιρολογάνε το τέλος τους, παραδομένα στης φωτιάς τον όλεθρο.
Την ώρα που οι φτερωτοί κάτοικοί τους, τα ζαρκάδια τους, τα ερπετά τους, σταίνουν τον δικό τους πυρρίχιο για να σωθούν.
Την ώρα που οι πανηγυριώτες προσεύχονται να μην βρέξει και τους χαλάσει τη μόστρα μιας πρόσκαιρης ευτυχίας, οι πυρόπληκτοι γονυπετείς παρακαλάνε τον Άγιο Αύγουστο ν’ ανοίξει τις κάνουλες τ’ ουρανού για να σβήσουν τον θάνατο.
Το διαδίκτυο στις δόξες του!!! Ένας αλλοσούσουμος πίνακας ειδήσεων, ετερόκλητων εικόνων, πασπαλισμένων με μια γερή δόση ωχαδερφισμού, σε μια γιγάντια κακοφτιαγμένη, μισοκαμένη κορνίζα, φέρουσα, κάτωθεν, επιγραφή:
«Των οικιών ημών εμπιπραμένων, υμείς άδετε»
Κι ο χορός καλά κρατεί. Στην προ του καλοκαιριού παντέρμη Ευρυτανία, τώρα, όπου παγγύρι και χαρά, οι πάσης φύσεως Πιλάτοι, Αρχιερείς και Φαρισαίοι, Προύχοντες και Κοτζαμπάσηδες, πρώτοι και καλύτεροι!!! Πακεταρισμένοι σε ατσαλάκωτες φορεσιές, φωτογραφίζονται και μοιράζουν χάντρες και καθρεφτάκια στους υπηκόους. Χαμογελούν αυτάρεσκα, διαβάζοντας τα σχόλια χατζιαβατιζόντων παρακαθήμενων:
«Σήμερα έχομεν την τιμή να παρευρίσκεται στο χωριό μας ο …….η …………»
Ένα χωριό, που αυτοί, ανακαινισμένοι δήμιοι, για δέκα μήνες τον χρόνο το ενταφιάζουν στην ερημιά του, άπνοο κι άλαλο. Ένα χωριό, που αυτοί οι κενόδοξοι ηγετίσκοι του κάρφωσαν όλα τα καρφιά στον σταυρό της ορφάνιας του και ξόριασαν τους νέους του στα τετραθέμελα της οικουμένης.
2024!
Κατακαημένη μας πατρίδα!
Γυαλίζουν οι βιαστές των βουνών μας τις φαρμακωμένες ερπύστριες μηχανοκίνητων εξολοθρευτών.
«Πεντεφάδες και διπλοχέστηδες» μοστράρουν «πράσινα άλογα» στον φωτοβολταϊκό καθρέφτη μιας δήθεν πράσινης ανάπτυξης!!!!! Υποθηκεύουν δημόσια γη στον απύθμενο κορβανά της ανθρωποσπαράσσουσας Κεφαλαιοκρατίας, υποσχόμενοι «δωρεάν ρεύμα στις ευπαθείς ομάδες!!» Συστηματικά οδηγούν στην εγκατάλειψη της σποράς και της πρωτογενούς παραγωγής και εκμεταλλεύονται τα στείρα πια χωράφια μας για να μετατρέψουν την ηλιοστάλαχτη πατρίδα μας σε «μπαταρία» της Ευρώπης.
Ήγγικεν η ώρα να στείλουμε «ες κόρακας!!» τους εχθρούς της Μάνας- Γης. Αυτούς που δεν έστησαν ποτέ τ’ αυτί τους στο χώμα, να συνομιλήσουν με τα χτυποκάρδια του, ν’ αφουγκραστούν λιγύφθογγους ήχους του, να νοιώσουν την περπατησιά των Πρωτομαστόρων της Λευτεριάς, των Ανυπότακτων της Ανταρτοσύνης, που πάλεψαν και μάτωσαν πάνω του, για μια καινούργια γέννα.
Οι απανταχού κολασμένοι-αεροβάτες βγαίνουμε στους δρόμους.
Γράφουμε στους τοίχους του Οδυσσέα Ελύτη λαλιές:
«Τα θεμέλιά μου στα βουνά…..»
Αφήνουμε το βλέμμα μας να σκαρφαλώνει στ’ Άγραφα, στα Βαρδούσια, στη Σαράνταινα, στη Χελιδόνα, στην Οξιά…..
Καλημερίζουμε τους Ιεροφάντες της Τέχνης που έταξαν τη ζωή τους να υμνολογούν τα βουνά.
Γαληνεύουμε εστιάζοντας στη φωτογραφία του Μάριου Αποστόλου, που «οργώνει» την ανταρτομάνα Ευρυτανία, απαθανατίζει τις ομορφιές της, αποκρυπρογραφεί τα μυστικά της, χαρίζει λαλιά στα θωμαστά, μας βαπτίζει κοινωνούς, σε όσα αυτός βλέπει μέσα απ’ τη μαγεία του φακού του.
Ήταν ένα διαλεχτό άρθρο από την "Ακευσώ του Κρίκελλου"
Αφηγείται η Ευρυτάνισσα κυρά Λένη
για τους αναγνώστες του blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"
Δεν πρόκανε!
Μία Ευρυτάνισσα μάνα, όταν ο γιος της ο Κωστάκης πήγαινε στην τρίτη Λυκείου, προσευχόταν όλη τη χρονιά.
Δεν άφησε εκκλησία και μοναστήρι στην Ευρυτανία που να μην το επισκεφτεί για να παρακαλέσει για την επιτυχία του κανακάρη της.
-Παναγία μου, βοήθησε όλα τα παιδάκια του κόσμου να περάσουνε στις Πανελλήνιες και το δικό μου το παιδάκι τελευταίο.
Ο Κωστάκης όλο το χρόνο άκουγε και ξανάκουγε αυτή την προσευχή, αλλά... πέρα βρέχει από διάβασμα.
Κάποτε έφτασε και η κρίσιμη μέρα για τις εξετάσεις.
Ο Κωστάκης πήγε.
Όπως ήταν φυσικό ακολούθησε μεγάλη αγωνία μέχρι να βγουν τα αποτελέσματα.
Η μάνα δώστου πάλι προσευχές.
Ώσπου κάποια στιγμή, επιτέλους, βγήκαν.
-Κωστάκη μου, πήγαινε παιδί μου να δεις αν πέρασες.
-Πάω μάνα.
Μετά από κάποιες ώρες γύρισε ο Κωστάκης. Ήρεμος και χαμογελαστός.
-Πέρασες παιδάκι μου, ρωτάει με αγωνία η μητέρα.
-Μάνα, περάσανε όλα τα παιδάκια του κόσμου. Το δικό σου ήταν τελευταίο όπως προσευχόσουν, αλλά δεν πρόκανε!!!
Το γαμοπίλαφο!
Κάποιος Ευρυτάνας πήρε την οικογένειά του, γυναίκα, κόρη, εγγονή και μαζί την πεθερά του και πήγανε διακοπές στην Κρήτη για δέκα μέρες.
Απόλαυσαν την ωραία μεγαλόνησο με τις καθαρές θάλασσες και τα όμορφα χωριά.
Κάποια μέρα πήγαν σε ένα από εκείνα τα παραδοσιακά κρητικά χωριουδάκια, κι αφού έκαναν την βόλτα τους κάθισαν σε ένα ταβερνάκι για να φάνε.
Ξεκίνησαν λοιπόν να παραγγέλνουν ο καθένας τι ήθελε. Παρήγγειλε ο άντρας, η εγγονή και η πεθερά.
Λέει και η σύζυγος :
-Εμένα φέρτε μου ένα γαμοπίλαφο.
Μόλις το ακούει αυτό η μάνα, πετάγεται επάνω και της λέει οργισμένη:
-Δεν ντρέπεσαι μαρή γαϊδούρα, τι λόγια είναι αυτά μπροστά στο παιδί σου;
-Τι είπα καλέ μαμά, ένα γαμοπίλαφο παρήγγειλα.
-Και το ξαναλές; Ντροπή σου γαϊδούρα.
Στα διπλανά τραπέζια κάθονταν κι άλλοι πελάτες που κάποιοι από αυτούς έκαναν την ίδια παραγγελία.
Η μάνα έμεινε σύξυλη.
Τότε γυρνάει και της λέει η κόρη:
-Μαμά, μην το παρεξηγείς, δεν είναι βρισιά. Αυτό είναι το "πιλάφι του γάμου"!!! Που το συνηθίζουν εδώ στην Κρήτη.
Ε, τότε έβαλε τα γέλια κι η μάνα, όπως και όλοι οι διπλανοί που ακούσανε και είδανε τη σκηνή.
Και η Ευρυτάνισσα μάνα:
-Πρώτη φορά άκουσα τέτοιο πιλάφι.
Ο αφορεσμένος
Παλιά στην Ευρυτανία σε ένα χωριό, που οι κάτοικοί του είχαν βγάλει όνομα λόγω του ότι ήταν κάπως... "μακρυχέρηδες", δεν είχε μείνει κότα για κότα. Κι η αιτία δεν ήταν αλεπού... αλλά "αλεπουδιάρης"!.
Οπότε ανέλαβε ο παπάς να λύσει το ζήτημα, την Κυριακή μετά τη λειτουργία...
Άστραψε και βρόντηξε ο εκπρόσωπος της ανωτέρας δυνάμεως:
-Όποιος κλέβει θα τον αφορίσω! Εχτός ΑΝ... μου πει εμένα εμπιστευτικά ποιος είναι. Τότε θα τον σχωρέσω...
Πάει κι ένας πειναλέος, ένας κακομοίρης που δεν είχε στον ήλιο μοίρα, και του λέει:
-Παπά μου, εγώ κλέβω τις κότες γιατί πεινάω...
-Αφορίζεσαι, του λέει αμέσως και χωρίς χρονοτριβή ο παπάς.
-Μα γιατί παπά μου; Εσύ δεν είπες ότι όποιος μολογήσει θα τον σχωρέσεις;
-Ναι, αλλά ρε χαμένε, στο δικό μας το χωριό βρήκες να κλέψεις; Δεν μπορούσες να πεταχτείς ...ως το διπλανό;;;
*Από την αγαπημένη μας κυρά Λένη
