Όταν η γνώση θρηνεί...
Ένα σπουδαίο κείμενο από την Κρικελλιώτισσα "Ακευσώ"
για τους αναγνώστες του blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"
Ο 20ος αιώνας!!!!!
Μπουσούλησε στης Ελπίδας τα σοκάκια.
Ενηλικιώθηκε στων πολέμων τα χαρακώματα, στης Χούντας τα κελιά, στης προδοσίας τα λύματα.
Γέρασε καθηλωμένος στην αναπηρική καρέκλα της διάψευσης και της απογοήτευσης.
Ξεψύχησε κλαψουρίζοντας για τα χαμένα, κουρσεμένα μεγαλεία του. Στο «κύκνειο άσμα» του, κλωθογύρισε στης γέννας του το ευχολόι.
Τότε που τα χωριά της Ευρυτανίας, «δυσχείμερα μεν, πολυάνθρωπα δε» έσφυζαν από ζωή. Καποράφτες, φραγκοράφτες, τσελιγκάδες, σηροτρόφοι, λαναράδες, καλαντζήδες, τσιοκανιστές, καμινιέρηδες, παντοπώλες, υφάντρες, ξεματιάστρες….. όργωναν τους λασπωμένους δρόμους, διαφεντεύοντας το «έχει» τους και το «είναι» τους.
Τότε που οι εραστές της πέτρας ύψωναν σχολειά απλόχωρα, ψηλοτάβανα, με πολλά παράθυρα, για να μπαίνει στις αίθουσες το Φως της Γνώσης, να βρίσκει θρανίο ο Ήλιος της Δικαιοσύνης, να δραπετεύει ο νους των μαθητών στ’ απόσκια της Σαράνταινας, της Καλλιακούδας, της Χελιδόνας, του Βελουχιού…….
Το 1900 χτίστηκε το Δημοτικό Σχολείο στα Ψιανά και στην Καστανούλα.
Το 1909 πρωτολειτούργησε το στολίδι της νοτιοανατολικής Ευρυτανίας στο Κρίκελλο.
Το 1930 ιδρύθηκε το σχολείο στο Βύθισμα (Σέλο).
Τότε που τα Κρικελλιωτόπουλα ξαφνιασμένα αφέθηκαν στη μαγεία του φακού, πρωτοείδαν τη φατσούλα τους στο χαρτί, την έκρυψαν κάτω απ’ το προσκεφάλι τους, ξεχνώντας να γράψουν τα ονόματα όλων των παρευρισκομένων στη γιορτινή μάζωξη, για να τα χαρίσουν παρακαταθήκη πολύτιμη στα εγγόνια τους.
Πολλά απ’ αυτά τα «χελιδονάκια της Άνοιξης», άφησαν πίσω τους της φτώχειας τ’ αποφόρια, μπάλωσαν στην ούγια της πατατούκας τους τη θέληση, ζευγαρωμένη με την έγνοια του επαναπατρισμού και φτερούγισαν για τόπους αλαργινούς.
Τότε που δάσκαλοι πεφωτισμένοι άφησαν την έδρα και βρέθηκαν να πολεμάνε τον Φασισμό στα βουνά της Πίνδου. Κι όσοι σώθηκαν, πήραν στο κατόπι τον Άρη Βελουχιώτη, το 1942, για να διώξουν τους κατακτητές.
Του ηγέτη που απ' την πρώτη στιγμή κατάλαβε τον σκοτεινό ρόλο των Εγγλέζων που οδήγησε τελικά στο αιματοκύλισμα του Εμφυλίου.
Τότε που στο Τροβάτο, το 1944, οι σπουδαστές του Παιδαγωγικού Φροντιστηρίου του Καρπενησίου, ορκίστηκαν «να εργαστούν μέσα απ’ το σχολειό, για τα παιδιά και τον λαοκρατικό αγώνα». Κι όλοι τους διορίστηκαν δάσκαλοι στην «Ελεύθερη Ελλάδα!!». Έπιασαν τα πλάϊα μέσα στα έλατα, κατάχαμα στη γη την προγονική, μακριά απ’ των πόλεων την αχρωματοψία, κι έραψαν στις καρδιές των παιδιών αξίες πανανθρώπινες.
Για λίγο, όμως!!!
Βρυχήθηκε ο δαίμονας του αλληλοσπαραγμού.
Ξέρασε χολή ν’ αφιονίσει τη σκέψη, να σφάξει ο αδερφός τον αδερφό.
Μαυρομαντηλώθηκαν οι γυναίκες.
Κάηκαν τα αρχεία στα σχολειά.
Πύργωσε το αίμα στα πεδία των μαχών.
«-Οι μισοί πολεμάνε τους άλλους μισούς για να σώσουν την Ελλάδα», μονολογούσαν τα γερόντια.
Εκκενώθηκαν τα χωριά.
Ρήμαξαν τα χωράφια.
Το 1950, «οι απόγονοι του Εύρυτου», έζησαν το «νόστιμον ήμαρ», ξεκρέμασαν το «ησιόδειον άροτρον», από της απραξίας τον τοίχο και ρίχτηκαν σ’ έναν απελπισμένο αγώνα να ξαναδώσουν στη Μάνα-Γη την ευκαρπία της.
Σιγά-σιγά οι μαθητές όλο και λιγόστευαν. Η αθωότητά τους καταχεριαζόταν πότε απ’ τον πατέρα-αφέντη, πότε απ’ τον αγέλαστο δάσκαλο, πότε απ’ τον απροσπέλαστο επιθεωρητή. «Το φιλοπερίεργον» των ματιών τους, σεργιάνιζε απ’ την εικόνα του Χριστού, στους εστεμμένους βασιλείς, στον φασίστα πρωθυπουργό και στην έδρα με τον μαύρο φάκελο. Γκαστρωμένος ήταν:
Με εντολές σφραγιδοϋπογεγραμμένες από κενόδοξους αξιωματούχους, κουμπωμένους σε στολές εθνικοφροσύνης, ορκισμένους στην εξόντωση των κομμουνιστών. Αυτών που δευτέρωσαν το «ΟΧΙ» στους εχθρούς! Αυτών που ήθελαν τα Σχολειά Λεύτερα! Αυτών που πορεύτηκαν ένθεοι της Ιδέας για μια αταξική κοινωνία!
Με υποδείξεις στους δασκάλους για να διοργανώσουν γιορτή «επί τη επετείω της Νίκης του Εθνικού Στρατού κατά των κομμουνιστοσυμμοριτών».
Με τηλεγραφήματα του Τάγματος Εθνοφυλακής για διαφώτιση περί «εχθρών και φίλων της δημοκρατίας» .
Με ανακοινώσεις εμπιστευτικές «περί απαγόρευσης μελέτης του περιοδικού υπό τον τίτλον «Ελληνόπουλο» του εκδοτικού οίκου Χάρη Πάτση».
Με διαταγές να μην αγοράζουν «την Μεγάλην Εγκυκλοπαίδειαν των Νέων» του εκδοτικού οίκου Χάρη Πάτση, όπου «επιστημονικά θέματα και βιολογικαί θεωρίαι εμφανίζονται υπό την πλέον στυγνήν υλιστικήν των μορφήν και εξηγούνται κατά την κομμουνιστικήν άποψιν».
Έρμα σχολειά….
Σκιαγμένα παιδιά………
Παραδομένα σε στοιχειωμένο νεποτισμό, σε ερμαφρόδιτα κέντρα αποφάσεων, σε ευνουχισμένα μυαλά αποστεωμένων κακουργηματικών αντιλήψεων.
Κυνηγημένες ψυχούλες που σας λιβανοφανάτιζαν με ψέματα «για κόκκινους εχθρούς», σας κακοφόρμιζαν τη δροσεράδα, σας τσιμέντωναν σε στενόκαρδη φυλακή με φρουρούς «τον Φόβο, και τον Δείμο», για να καταντήσετε «ερέτες» στις οικονομικές γαλέρες της ολιγαρχίας.
Το τέρας της Κεφαλαιοκρατίας ξερογλείφεται μέχρι σήμερα.
Το βλέπετε;;;;;
Μυριόστομες, αιμάσσουσες οι διχαλωτές του γλώσσες. Πανέτοιμες «προς άγραν» των νέων μας σ’ ένα πνευματικό-εργατικό παιδομάζωμα, που δε λέει να τελειώσει.
Το Κράτος των Αθηνών, η ερωτοτροπούσα διαχρονικά μαζί του δημοτική αρχή του Καρπενησίου, ξόριασαν τα χωριά μας στης μοναξιάς τα σύννεφα………
Το σχολειό στο Βύθισμα, εδώ και πολλά χρόνια, βούλιαξε στης γης το κάλεσμα.
Στον Μαραθιά η γνώση μαραμένη θάφτηκε κάτω απ’ τα ξύλα.
Στη Σκοπιά δεν υπάρχουν πια παιδιά να φυλάξουν «σκοπιά» στα όνειρά τους.
Στην Καστανούλα, οι αγριοκαστανιές κουράστηκαν να ζητιανεύουν χεράκια για να μάσουν τους ευλογημένους καρπούς τους, να τους χώσουν στα λιμασμένα τους στόματα, ροβολώντας κατά το σχολειό.
Στην Παδούλα, σ’ έναν χιλιοδαρμένο κέδρο, κρέμεται ακόμη, ανεμοξεσκισμένη μια μαρούδα με λίγη ξεραμένη μπομπότα κάποιου νεραϊδοπαρμένου μαθητή που πήρε τον δρόμο για το Καρπενήσι για να μάθει περισσότερα γράμματα.
Στην λησμονημένη Κοντίβα, σώζονται μόνο η εκκλησία του Σωτήρος και το μικρό σχολειό, χάρη στον αγώνα των ξενιτεμένων παιδιών της . Εκεί δεν έχει φτάσει ακόμα αυτοκινητόδρομος! Κουβάλησαν απ’ το επικίνδυνο μονοπάτι με τα ζώα. όλα τα υλικά για να κρατήσουν όρθιους τους δύο πυλώνες του πνεύματος!
Κυλάει «ταχύπους» ο Χρόνος. Παίρνει την άσπρη κιμωλία και γράφει στον μαυροπίνακα της λήθης τη λέξη-ταφόπλακα -«ΤΕΛΟΣ».
Μέρα τη μέρα, οι αίθουσες διαγουμίστηκαν. Θρανία ποτισμένα με δάκρυα, με μύξες, με αίμα απ’ τα στριμωγμένα χεράκια στης κρανόβεργας τ’ ανεβοκατεβάσματα, τεμαχίστηκαν και κάηκαν στα τζάκια. Τα λίγα που γλύτωσαν, απλώνουν το ξεθωριασμένο τους κορμί, χαρακωμένο από κάποια αρχικά ονόματος, θλιβερό απομεινάρι μιας άλλης εποχής που καμαρώνει στην κάμερα του κινητού.
Καζάνια, κατσαρόλες, τσουκάλια, κύπελλα, μαστραπάδες, ταψιά εξαφανίστηκαν. Κάποιοι μιλούν για πλιάτσικο, για «χοντρή κονόμα» στα παλαιοπωλεία της Λαμίας. Άλλοι διαβεβαιώνουν ότι μαζί με το «πλούσιο προικιό» της εποπτικής διδασκαλίας πετάχτηκαν στο Κακόρεμα, για να «μαγειρεύουν» εκεί όλα τα «Α» τα στερητικά της αφασίας, της αδιαφορίας, την αβλεψιάς, της αναισθησίας….
Μερικά σχολειά, μετατράπηκαν σε δημόσιες αποθήκες, όπου έκαναν «σιωπηρή διαμαρτυρία», έγγραφα, δημοτολόγια, σφραγίδες, παλιακές τηλεοράσεις, κατεστραμμένες βιβλιοθήκες, βιβλία, σπασμένα τζάμια, νεκρά πουλιά.
Το κουδούνι έχασε τη λαλιά του. Προσμένει το χέρι που θα του δώσει πνοή να ξανακαλέσει κοντά του τους μικρούς φίλους του, να τους ακούσει να γελούν, να σκαρώνουν φάρσες, να κρυφοκουβεντιάζουν, να ζωγραφίζουν στην τελευταία σελίδα του βιβλίου τους ό,τι τους αρέσει, να λένε στον δάσκαλο που τους παίρνει τ’ αυτιά: «-Σώπα, δάσκαλε, ν’ ακούσουμε το πουλί!».
Τυχερά στάθηκαν τα σχολειά στη Βίνιανη και στις Κορυσχάδες, χάρη στα χνάρια της Ανταρτοσύνης, που έγραψε Ιστορία στις αίθουσές τους.
Σεπτέμβρης του 2024!
Τούτες τις μέρες, στη Φουρνά, το Δημοτικό Σχολείο έχει χαρά μεγάλη. Το έβγαλαν από την εντατική ο ιερέας, Κωνσταντίνος Ντούσικος και η δασκάλα, Παναγιώτα Διαμαντή, που κινητοποιήθηκαν, προσκαλώντας μέσω διαδικτύου, δύο πολύτεκνες οικογένειες να ‘ρθουν στο χωριό, όπου θα τους περίμενε ένα σπίτι ζεστό, μια αγκαλιά φιλική κι όλες οι χάρες και οι χαρές της ευρυτανικής γης στα πόδια τους.
Κι έτσι μια οχταμελής οικογένεια, που βολόδερνε πριν στα εργοστάσια της Γερμανίας, πήρε τη μεγάλη απόφαση: Να μεγαλώσει τα παιδιά της δίπλα στον καλύτερο παιδαγωγό, τη Φύση. Να τα σώσει απ’ το τσουβάλιασμά τους σε βάρκες σαθρές που τις σπρώχνουν κατά πώς βούλονται σε βρώμικα, αχαρτογράφητα νερά, «χαρβαντοσπουδαγμένοι» σκοταδιστές.
Αυτοί που σήμερα φέρνουν «δώρα» σε Δούρειο Ίππο κρυμμένα, για τον νιοπερπάτητο 21ο αιώνα. Αυτοί που «ευαγγελίζονται» την «πράσινη ανάπτυξη»;;!!, βιάζοντας τα βουνά, φυτεύοντας ανεμογεννήτριες, καλλιεργώντας φωτοβολταϊκά, κλέβοντας ζείδωρες πηγές.
Αγνοούν, όμως, πως τα παιδιά που μαθητεύουν στις διδαχές του Δημήτρη Γληνού, του Μιχάλη Παπαμαύρου, της Ρόζας Ιμβριώτη, του Βασίλη Παπανικολάου, του Δημήτρη Σαξώνη, του Γιάννη Βράχα, αγρυπνούν στα καραούλια να τριτώσουν το «ΟΧΙ» στο Φασισμό!
Αυτό το ξαναζωντάνεμα του χωριού, δεν βοηθήθηκε απ’ τους χαρτογιακάδες του συστήματος. Δεν σαρκώθηκε απ’ αυτούς που πηγαίνουν στα λιγοστά εναπομείναντα εκπαιδευτήρια κάθε Σεπτέμβρη, για να φωτογραφηθούν με τα παιδιά, να σπείρουν τα «Θα» της ανυπαρξίας τους, και να ξανατσαρμακοληθούν στους θώκους τους, συνεχίζοντας να στέλνουν διαταγές………..διαταγές………διαταγές………..για μια εκπαίδευση που ψυχορραγεί.
Με τους λαλητάδες της Γνώσης αδιόριστους, αλυσοδεμένους σε μια ομηρία οδυνηρή, προσμένοντας έναν ολιγόμηνο διορισμό, υπογεγραμμένον από έναν υπουργό που θυμίζει τον υπουργό στο παραμύθι «η Μηλιά» του Εμμανουήλ Ροίδη, δημοσιευθέν το 1895 στην εφημερίδα «Ακρόπολις» :
«………..Κι από τότες εγεννήθη και σώζεται, ακόμη, σε πολλά μέρη η συνήθεια να δίδεται εις τον πλέον αγράμματον το Υπουργείον της Παιδείας». –
* Διευκρινιστικές σημειώσεις
-Κεντρική φωτογραφία: Ioannis Dimitriou 12 Σεπτεμβρίου στις 1:33 μ.μ. · Μια συγκινητική (έως συγκλονιστική) ανάρτηση του κ. Σπύρου Τσίρκα στην σελίδα των Γ.Α.Κ Ευρυτανίας : "Κρίκελλο Ευρυτανίας 1909 ? Οι μαθητές του διτάξιου σχολείου με τους δημοδιδασκάλους τους, Χρήστο Ζυγούρη και Ευάγγελο Αναγνωστόπουλο. Περιοδικό Η ΑΛΗΘΕΙΑ, Αριθμός φύλλου 246-22. Μάιος 1909. Πηγή : Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων".
-2η φωτογραφία: το ιστορικό σχολείο του Κρίκελλου.
-3η φωτογραφία: η αναμνηστική πλάκα του Παιδαγωγικού Φροντιστηρίου του ΕΑΜ στην εκκλησιά του Άη Δημήτρη στο Τροβάτο, φωτογραφία του "Ευρυτάνα ιχνηλάτη".
-4η φωτογραφία: έγγραφο - ντοκουμέντο για την... "επέτειο" του Γράμμου!
-5η φωτογραφία: έγγραφο - ντοκουμέντο περί... "διαφώτισης" αξιωματικού!
-6η φωτογραφία: έγγραφο - ντοκουμέντο που αφορά στην... απαγόρευση της εγκυκλοπαίδειας του Χάρη Πάτση.
-7η φωτογραφία: δημοτικό σχολείο Μαραθιά, φωτογραφία Μάριου Αποστόλου.
-8η φωτογραφία: πληγωμένες μνήμες, δημοτικό σχολείο Κρίκελλου
-9η φωτογραφία: άμποτε...
Ήταν ένα διαλεχτό άρθρο από την "Ακευσώ του Κρίκελλου"
(στο blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης")
