Δευτέρα 25 Νοεμβρίου 2019

Ο τελευταίος προστάτης του Λαού *

O αλησμόνητος  Παύλος Μπέικος από τον Κλειτσό Ευρυτανίας

Λίγα κόκκινα γαρύφαλλα μνήμης 
για τον ηρωϊκό Ευρυτάνα Αντάρτη του ΔΣΕ Παύλο Μπέικο

«Ο Παύλος Μπέικος εκλέχτηκε Γραμματέας της Περιφερειακής Επιτροπής του ΚΚΕ Ευρυτανίας μετά την απελευθέρωση, ύστερα τοποθετήθηκε δεύτερος της Περιφερειακής Επιτροπής του ΚΚΕ Εύβοιας, έβγαλε την πρώτη σειρά της Κομματικής Σχολής Δ. Γληνού και το 1948, την άνοιξη, στάλθηκε στα βουνά της Ρούμελης για την οργάνωση τμημάτων του Δημοκρατικού Στρατού, στον οποίο αναδείχτηκε Πολιτικός Επίτροπος Ταξιαρχίας (...)

(...) Με την ήττα του ΔΣΕ το 1949, στον Παύλο Μπέικο δόθηκε εντολή του Π.Γ. του ΚΚΕ να παραμείνει επικεφαλής άλλων διακοσίων αγωνιστών, στο εσωτερικό της χώρας για τη... "δημοκρατικοποίηση", δηλαδή την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, ως την άνοιξη του 1950, που, σύμφωνα με "το όπλο παρά πόδας", θα ξαναγυρνούσε ο ΔΣΕ...

Και να πως μου αφηγήθηκε το χαλασμό και το χαμό τους ένας από τους 180 περίπου άντρες που είχσνε μείνει με τον Παύλο, ο διοικητής, Λόχου -ή Τάγματος- Παναγιώτης Καρανικόλας: 

-"Μας μάζεψε ο Παύλος σ' ένα ξωκκλήσι, θα 'μασταν εκατόν ογδόντα νομάτοι. Από ταγματάρχη κι απάνω. Ο άλλος κόσμος φεύγαν, φεύγαν! Για την Αλβανία; Φεύγαν! Που να το φανταστείς τέτοιο τέλος!... 

Τ' αυτόματα ριγμένα σωρός μέσα στο ξωκκλήσι. 

-"'Εχουμ' εντολή απ' το Κόμμα -άρχισε να μάς λέει ο Παύλος αργά αργά και βαριά- να μείνουμ' εδώ, στο εσωτερικό. Να προστατέψουμε το λαό απ' την τρομοκρατία, που θα εξαπολυθεί ύστερ' απ' την υποχώρησή μας. Κανένας δεν μας εγγυάται, ότι δε θα πεθάνουμε. Το πιο βέβαιο είναι αυτό, να χαθούμε ως τον ένα. Όποιος θέλει να μείνει μαζί μου να εκπληρώσουμε την εντολή του Κόμματος, να σηκωθεί, ας πάρει ένα αυτόματο κι ας περάσει απ΄ εδώ".

Κανένας μας δε σάλεψε απ' τη θέση του. Σκύψαμε όλοι τα κεφάλια, νιώθαμε ντροπή. Και ποιοι, να πεις; Εμείς! Ναι, εμείς, που το κορμί μας ήταν κόσκινο απ' τις σφαίρες! Οι άλλοι, όμως, έλα που φεύγαν, φεύγαν...

Ο Παύλος άρχισε να μας καρφώνει έναν-έναν με βαριά ματιά. Κατακόκκινα ήταν τα μάτια του απ' την ξαγρύπνια μερόνυχτα και μερόνυχτα! Μπορεί κι απ' την αγωνία, που μας βασάνιζε όλους, έσκαζες απ' το κακό σου! Εμείς ξακολουθούσαμε να κρατάμε χαμηλωμένο το κεφάλι. Και μούιδε μιλιά, κιχ!

Ο Παύλος έφτυσε τ' αποτσίγαρο που συχνά το κρατούσε ζούφιο στα χείλια, προχώρησε κατά το σωρό τ' αυτόματα, σήκωσε ένα, το πέρασε με αργή κίνηση στον ώμο του, μας ξανακοίταξε -το μάτι του, τον έβλεπα, ήταν, μα το Θεό, υγρό...

-"Άϊντε, καλά! Άϊντε στο καλό σας, κανένας δεν μπορεί να σας κατηγορήσει γι' αυτό. Και με το ζόρι κανένα δεν κρατώ, τι να τον κάμω; Ώρα σας καλή, εγώ όμως θα μείνω. Μόνος, αλλά θα μείνω. Θα μείνω να πεθάνω και να με φάνε τα τσακάλια, αλλά την εντολή του Κόμματος δε θα την παραβώ".

Και τράβηξε να βγει...

Δεν βαστάχτηκα, δεν το βάσταξα! Πετάχτηκαν τα κλάματ' απ' τα μάτια μου, πως αφήνω το σύντροφό μου. Πως να τον αφήσω το σύντροφό μου, που τόσα χρόνια πολεμάμε μαζί, πλάι-πλάι στο μετερίτζι;

-"Θα μείνω κι εγώ μαζί σου", φώναξα, πήρα ένα αυτόματο και τον ακολούθησα.

-"Κι εγώ... κι εγώ... κι εγώ...." - ακούστηκαν κι άλλες, πολλές μαζί φωνές.

Να μη στα πολυλογώ, μείναμε όλοι, ως τον ένα! Ούτε ένας κιοτής τελικά. 

Κι αν ρωτάς τώρα και τι απογίναμε; Οι πλειότεροι σκοτώθηκαν. Οι άλλοι πιαστήκαμε, όπως κι εγώ. Στο τέλος ο Παύλος έμεινε με δυό, όπως έμαθα. Πέσαν οι τρεις στο θεσσαλικό κάμπο, για μια φέτα ψωμί... Και πάει, χάθηκε κι ο Παύλος!

Θε μου, τι κόσμο, πόσον κόσμο χάσαμε... "


Αυτά μου ιστόρησε στη φυλακή στη Γιούρα ο Παναγιώτης Καρανικόλας. Κι απ' άλλο συγκρατούμενο, ακριβέστερα από τη μάνα του, που τον επισκέφτηκε στις φυλακές του Βόλου, που κρατούμασταν ένα φεγγάρι, έμαθα για τον αδερφό μου πως χαλάστηκε.

Στις δυό, λέει, του Μάη του 1950, πρωί-πρωί ο Παύλος κι οι δυό σύντροφοί του, που του είχανε απομείνει από το τμήμα των 180, βρεθήκανε περικυκλωμένοι από στρατό και ΜΑΥδες έξω απ' το χωριό Ζαρχανάδες, κοντά στην Καρδίτσα. Είχανε κατεβεί στο καμποχώρι για λίγο ψωμί, τους είχε κόψει η πείνα όλο το χειμώνα. Το πιθανότερο είναι ότι προδοθήκανε. 

Στην προσπάθειά τους να ξεφύγουνε από τον κλοιό, ο Παύλος δέχτηκε τη φονική σφαίρα του ΜΑΥ από τους Ζαρχανάδες Κώστα Σμυρνιώτη. Στην κοιλιά, κοιλιακό τραύμα, ίσον θανάσιμο! Ο Παύλος, έχοντας ασφαλώς επίγνωση, προφανώς δεν ήθελε να πέσει ζωντανός στα χέρια των αντιπάλων του, είπε στους συντρόφους του ν' απομακρυνθούνε κι ο ίδιος σύρθηκε μέσα σε μια γράνα του σταροχώραφου, όπου είχανε περικυκλωθεί, τράβηξε τον κρίκο της τελευταίας του χειροβομβίδας μιλς, την έσφιξε πάνω στο στήθος του...

Ό,τι απόμεινε από εκείνο τον άντρα των δυο περίπου μέτρων και "που 'ταν σαν δυο βουνά οι πλάτες του, σαν κάστρο η κεφαλή του", το περιμάζεψε, αργότερα, μια γερόντισσα του χωριού, χαροκαμένη μάνα σκοτωμένου αντάρτη του ΔΣΕ, και το 'θαψε στον περίβολο της εκκλησίας.

Κι ο Σμυρνιώτης εισέπραξε τα είκοσι εκατομμύρια τοτινών δραχμών, ποσό με το οποίο ήτανε επικυρηγμένος σαν "ληστής" ο υποδειγματικός εκείνος κομμουνιστής...»


(Αποσπάσματα από μαρτυρία του αδερφού τού Παύλου - Ευρυτάνα αγωνιστή Γεωργούλα Μπέικου εμπνευστή του περίφημου "Κώδικα Ποσειδώνα" (βλ. αφιέρωμα "Ευρυτάνα ιχνηλάτη" ) - που ιχνηλατήσαμε από το εμβληματικό βιβλίο του με τίτλο : " Η λαϊκή εξουσία στην Ελεύθερη Ελλάδα" - εκδ. Θεμέλιο, 1979)



* Πρωτοδημοσιεύθηκε στην ΚΑΤΙΟUΣΑ (19-11-2019)

16 σχόλια:

Aris είπε...

Oσοι ηταν για κρεμαλα στα ψηλα και στα μεγαλα,
κι οι λεβεντες και οι αντρες με αιμα βαψανε τις μαντρες.

ΑΘΑΝΑΤΟΣ.!!

PHOTO ΤΙΤΛΟΙ είπε...

Υποκλίνομαι ευλαβικά σε έναν από αυτούς που θυσιάστηκαν για να μην περπατάμε γονατιστοί.

kapetandiamantis είπε...

ΤΟ ΕΙΧΑ ΔΙΑΒΑΣΕΙ ΠΡΟ ΗΜΕΡΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΙΟΥΣΑ.
ΦΟΒΕΡΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ.
ΜΠΡΑΒΟ ΙΧΝΗΛΑΤΗ!

faros είπε...

Τι ΘΗΡΙΑ κομμουνιστές που υπήρχαν τότε ...

Φυσιολάτρης! είπε...

Ξέρεις τι έχω να πω ιχνηλάτη;Τους καλίτερους αγωνιστές τον ανθό της αγωνιζόμενης ευρυτανικής νεολαίας........τους έφαγαν τους εξόντωσαν τότε στα σκληρά εκείνα χρόνια.........και φτωχύναμε πολύ και εμείς κσι ο τόπος μας!!!!!!!Δυστυχώς......

Giannis Pit. είπε...

Μορφές απίστευτες. Μορφές συγκλονιστικές. Στιγμές μεγάλες. Τι να πεις για αυτούς τους ανθρώπους που έδωσαν τη ζωή τους γράφοντας ιστορία. Υπερασπιζόμενοι έναν ολάκερο λαό.
Μένω με απόλυτο σεβασμό στη μνήμη τους.
Καλησπέρα καλή βδομάδα Ευρυτάνα.

Αστοριανή είπε...

...Ο άλλος κόσμος φεύγαν, φεύγαν! Για την Αλβανία; Φεύγαν!


Που να το φανταστείς τέτοιο τέλος!...

Συγκλονιστικό!
"..για μια φέτα ψωμί ...!!! "

Αστοριανή,

ΝΥ

Angelo De Amor είπε...

Συγκλονιστική αφήγηση, τέτοιους αγωνιστές γεννάει μόνο η εργατιά! Φωτεινά μονοπάτια στους σημερινούς και αυριανους μας αγώνες!

doctor είπε...

ΜΑΘΑΙΝΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΝΩΣΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΜΠΕΙΚΟΥ ΚΑΙ ΔΑΚΡΥΖΩ...
ΔΕΞΟΥ ΤΑ ΘΕΡΜΟΤΕΡΑ ΤΩΝ ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΩΝ ΜΟΥ ΦΙΛΤΑΤΕ ΕΥΡΥΤΑΝΑ ΙΧΝΗΛΑΤΗ.
ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ ΜΑΣ ΧΑΡΙΖΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΑ ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΘΕΜΑ.
ΠΑΥΛΟΣ ΜΠΕΙΚΟΣ, ΜΙΑ ΠΥΡΙΝΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΑΔΟΥΛΩΤΗΣ ΛΑΙΚΗΣ ΨΥΧΗΣ.
ΛΙΓΟΙ ΣΤΙΧΟΙ ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ, ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΕΜΕΝΑ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ.

Τὸ χέρι τους εἶναι κολλημένο στὸ ντουφέκι
τὸ ντουφέκι εἶναι συνέχεια τοῦ χεριοῦ τους
τὸ χέρι τους εἶναι συνέχεια τῆς ψυχῆς τους -
ἔχουν στὰ χείλια τους ἀπάνου τὸ θυμὸ
κ᾿ ἔχουνε τὸν καημὸ βαθιὰ-βαθιὰ στὰ μάτια τους
σὰν ἕνα ἀστέρι σὲ μία γοῦβα ἁλάτι.

Ὅταν σφίγγουν τὸ χέρι, ὁ ἥλιος εἶναι βέβαιος γιὰ τὸν κόσμο
ὅταν χαμογελᾶνε, ἕνα μικρὸ χελιδόνι φεύγει μὲς ἀπ᾿ τ᾿ ἄγρια γένειά τους
ὅταν κοιμοῦνται, δώδεκα ἄστρα πέφτουν ἀπ᾿ τὶς ἄδειες τσέπες τους
ὅταν σκοτώνονται, ἡ ζωὴ τραβάει τὴν ἀνηφόρα μὲ σημαῖες καὶ μὲ ταμποῦρλα.

Τόσα χρόνια ὅλοι πεινᾶνε, ὅλοι διψᾶνε, ὅλοι σκοτώνονται
πολιορκημένοι ἀπὸ στεριὰ καὶ θάλασσα,
ἔφαγε ἡ κάψα τὰ χωράφια τους κ᾿ ἡ ἁρμύρα πότισε τὰ σπίτια τους
ὁ ἀγέρας ἔριξε τὶς πόρτες τους καὶ τὶς λίγες πασχαλιὲς τῆς πλατείας
ἀπὸ τὶς τρῦπες τοῦ πανωφοριοῦ τους μπαινοβγαίνει ὁ θάνατος
ἡ γλῶσσα τους εἶναι στυφὴ σὰν τὸ κυπαρισσόμηλο
πέθαναν τὰ σκυλιά τους τυλιγμένα στὸν ἴσκιο τους
ἡ βροχὴ χτυπάει στὰ κόκκαλά τους.

Πάνου στὰ καραούλια πετρωμένοι καπνίζουν τὴ σβουνιὰ καὶ τὴ νύχτα
βιγλίζοντας τὸ μανιασμένο πέλαγο ὅπου βούλιαξε
τὸ σπασμένο κατάρτι τοῦ φεγγαριοῦ.

Τo ψωμὶ σώθηκε, τὰ βόλια σώθηκαν,
γεμίζουν τώρα τὰ κανόνια τους μόνο μὲ τὴν καρδιά τους.

Άιναφετς είπε...

Ένα μεγάλο ευχαριστώ και από μένα που χάρη σε σένα Ευρυτάνα μου, μαθαίνουμε γι αυτές τις υπέροχες ηρωικές μορφές της ιστορίας μας...

Μαρία Κανελλάκη είπε...

Κι ο Σμυρνιώτης εισέπραξε τα τριάντα αργύρια της προδοσίας κι οι ήρωες βαφτίστηκαν "ληστές" απ' τα μαύρα κοράκια του τόπου.
Συγκλονιστική αφήγηση για έναν ακόμα υποδειγματικό αγωνιστή, που την ιστορία του την αγνοούσαμε. Όπως και τόσων άλλων.
Τους χαιρετισμούς και την εκτίμησή μου Ευρυτάνα!

άγριο κυκλάμινο είπε...

Μεγάλος μαχητής ο Παύλος Μπέικος, ατρόμητος και αλτρουιστής.
Τρομερές εποχές με αγωνιστές που έδιναν χωρίς δισταγμό και την ίδια τους τη ζωή για το λαό και τα υψηλά ιδανικά που ενστερνίζονταν.
Να είσαι καλά ιχνηλάτη που περπατάς μαζί μας στα μονοπάτια της μνήμης του τόπου.

ΕΥΡΥΤΑΝΑΣ ΙΧΝΗΛΑΤΗΣ είπε...


Ο Παύλος Μπέικος πέρασε τις πύλες της αθανασίας. Η μνήμη του παραμένει ζωντανή όπως και τόσων άλλων λαϊκών ηρώων που "έπεσαν για τη ζωή"!
Ευχαριστούμε για τις επισκέψεις και τα σχόλια.
Ψυχή βαθιά!

Ο Γιάννος από τα βουνά της Πινδου είπε...

Κομμουνιστές επαναστάτες που δεν προσκυνάτε Άντρες ....Παρουσιαστε Όπλα και... γονατιστε μπροστά σ' αυτόν τον θηρίο επαναστάτη Παύλο Μπέικο..Ραντεβού στις στραττες του Αγώνα...

Scorpion είπε...

Μπράβο Ευρυτάνα, κρατάς τις μνήμες ζωντανές και μας ανυψώνεις το ηθικό. Οι αντάρτες μας δεν θα ξεχαστούν ποτέ και χρωστάμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στον ιστότοπό σου !!!

ΕΥΡΥΤΑΝΑΣ ΙΧΝΗΛΑΤΗΣ είπε...

Με χαρά σας ανακοινώνουμε ότι ιχνηλατήσαμε μία πολύ πιο καθαρή φωτογραφία του Παύλου Μπέικου, την οποία και αναρτήσαμε στην αρχή της παρούσας ανάρτησης.
Αθάνατος!