Κυριακή 3 Οκτωβρίου 2021

Παράνομη τσιπουροποσία (με άρωμα μιας άλλης εποχής)


"Το πίνουν για θερμαντικό, για την όρεξη, για να κρατιούνται στα πόδια τους όταν παίρνουν δρόμο, όταν συναντάνε φίλο, όταν πρόκειται να γιορτάσουν οποιοδήποτε ευχάριστο γεγονός κι όταν πρέπει να παρηγορήσουν όσους έχασαν αγαπημένα πρόσωπα. Πίνουν όταν οι δουλειές πηγαίνουν καλά κι όταν δεν πηγαίνουν. Δεν είναι λοιπόν υπερβολή να πω πως όλος ο τόπος μυρίζει οινόπνευμα." (...)

Στα χρόνια της... παρανομίας και της αυτάρκειας!

(Αποσπάσματα, με χιούμορ και... αιχμές κατά της εξουσίας, από ένα παλιό λαογραφικό κείμενο του αείμνηστου Ευρυτάνα συγγραφέα Δημοσθένη Γ. Γούλα (1916-1990) υπό τον τίτλο "ο γλεντζές"! Εμπεριέχεται στο σπάνιο βιβλίο του "Οι χωριανοί μου" -εκδ. Στέφανος Δ. Βασιλόπουλος, Αθήνα 1978 - ανατύπωση της πρώτης έκδοσης του 1953- που κοσμεί την προσωπική μας βιβλιοθήκη).

Ιδού:

"...Συνήθως αυτά τα γλέντια γίνονται το Φθινόπωρο. Τότε βγαίνει άφθονο και το τσίπουρο απ' τα διάφορα φρούτα. Σταφύλια, κούμαρα, σύκα, αχλάδια, κορόμηλα, όλα αυτά η ντόπια παράνομη "βιομηχανία" τα μετατρέπει σε τσίπουρο με την κλασική πρωτόγονη συσκευή: Ένα καζάνι με κάλυμμα θολωτό που συνδέεται με το "λουλά", ένα σωλήνα χάλκινο μήκους δύο, πάνω - κάτω, μέτρα.

Κάπου απόμερα στη ρεματιά, που έχει νερό, στήνεται η θαυματοποιά συσκευή, με κάθε προφύλαξη, απ' το φόβο της αστυνομίας. Μεταφέρονται τ' απαραίτητα κι αρχινάει η εργασία.

Οπωσδήποτε, πρέπει νάναι παρόντες και οι εμπειρογνώμονες, οι γλεντζέδες του χωριού. Αδιάφορο αν είναι νύχτα, μεσάνυχτα ή χαράματα. Αυτοί πρέπει νάναι εκεί. 

Θα δοκιμάσουν το πρώτο, το δεύτερο, ύστερα από λίγο το τρίτο και συνέχεια τα ποτήρια αδειάζουν στο λαρύγγι, τα μάτια κλείνουν, λες και οραματίζονται καμιά υπέργεια οπτασία και σε λίγο βγαίνει η απόφαση: Πολύ δυνατό, σαν καλό είναι, τάχει τα γράδα του.. Και βέβαια είναι δυνατό, αφού το τσίπουρο έχει τρεις φορές περισσότερο οινόπνευμα απ' το ούζο και το κονιάκ.

Από κει θα φύγουν το πρωί για τις δουλειές τους, αν βέβαια τα καταφέρουν. Άλλος για τα χωράφια, κι άλλος για να πάει τα ζώα στη βοσκή, χωρίς ν' αφήσουν κανένα σημάδι της ολονύχτιας τσιπουρουποσίας. 

Όλα γίνονται μυστικά, απόμερα, για να μη πάρει είδηση ο αστυνόμος. Αυτός πια θέλει άδειες με σφραγίδες, χαρτόσημα και τα τέτια. 

Πολλοί είχαν άλλοτε τη δική τους αποσταχτική συσκευή. Παλιά χρόνια και καιροί που για να λογίζεται νοικοκύρης κανένας στον τόπο του, έπρεπε νάχει το κάθε τι δικό του. Τίποτα να μην αγοράζεται απ' έξω, εκτός απ' τα αποικιακά. 

Τσίπουρο μπόλικο ξαναψημένο με γλυκάνισο και καντιοζάχαρη, μυρωδάτο, σε νταμιτζάνες ή  μποτίλιες, ήταν αραδιασμένο στο κελάρι..."

blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"


12 σχόλια:

Φυσιολάτρης! είπε...

Τέλειο........από τα πιο ωραία κείμενα........μπράβο ευρυτάνα για τα σπάνια λαογραφικά διαμάντια που ιχνηλατείς και μας δωρίζεις!!!!!!!!

PHOTO ΤΙΤΛΟΙ είπε...

Λίγοι της σημερινής γενιάς που πίνουν το τσιπουράκι τους στα μεζεδοπωλεία, θα γνωρίζουν πως υπήρχαν εποχές που αυτό ήταν παράνομο και που ο χωροφύλαξ έστηνε καρτέρι για τους "εγκληματίες" χωρικούς που όπως και να το κάνουμε δεν ήθελαν τίποτε άλλο από το να απολαύσουν το προϊόν του τόπου και του μόχθου τους.
Ας χαίρεται η ψυχή του Δημ. Γούλα, κάποιοι βρίσκουν τον τρόπο και τον τιμούν φέρνοντας στο σήμερα τα γραπτά του.

doctor είπε...

ΠΟΤΟΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΣΤΗΝ...ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ!

Giannis Pit. είπε...

Καλησπέρα Ευρυτάνα φίλε μου, τι όμορφο ....εξάρτημα είναι αυτό φίλε μου και τι ωραίο ταξίδι στο χρόνο.
Αχ τελικά αυτό το ...νόμιμο κυνήγι απέναντι σε κάθε τι πηγαίο και κάθε τι λαϊκό. Τι να πεις.
Καλή βδομάδα να έχουμε.

άγριο κυκλάμινο είπε...

Ωραία γράφει ο Γούλας και ωραία κι εμείς απολαμβάνουμε τα κείμενα του!

kapetandiamantis είπε...

Πίνουν όταν οι δουλειές πηγαίνουν καλά κι όταν δεν πηγαίνουν. Δεν είναι λοιπόν υπερβολή να πω πως όλος ο τόπος μυρίζει οινόπνευμα

Χαχαχαχα
ΑΚΡΙΒΩΣ ετσι

Μαρία Κανελλάκη είπε...

Ιεροτελεστία η απόσταξη και τα καζανέματα του τσίπουρου ή της ρακής στην Κρήτη. Ευτυχώς που ξαναγυρίσαμε στις ρίζες μας και το τιμάμε δεόντως, αφήνοντας εκτός τα ξενόφερτα και υπερεκτιμημένα ζουμιά.
Απολαυστικό κείμενο Ευρυτάνα, να είσαι καλά!

Λωτοφάγος είπε...

Καλησπέρα, Ιχνηλάτη μου. Πολύ όμορφο το κείμενό σου.
Με βρήκε σήμερα μια παλιά φίλη στο τουίτερ και θυμήθηκα
ότι κάποτε είχα ένα μπλόγκ και καλούς φίλους.
Χαίρομαι πολύ που είσαι καλά.

ΕΛΕΝΗ Κ. είπε...

ΠΡΙΝ ΜΠΩ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ , ΕΙΧΑ ΒΑΛΕΙ ΕΝΑ ΤΣΙΠΟΥΡΑΚΙ
ΓΙΑ ΝΑ ΞΕΚΟΥΡΑΣΤΩ.....ΤΥΧΑΙΑ !!!!!
ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΑΣ ΛΟΙΠΟΝ !!!

ΕΥΡΥΤΑΝΑΣ ΙΧΝΗΛΑΤΗΣ είπε...


Ευχαριστούμε για τις επισκέψεις και τα όμορφα σχόλια.

Aris είπε...

Πάρτε ένα παράδειγμα, απ’ αυτό που γίνεται στα χωριά: Ο χωριάτης καπνίζει τον καπνό που παράγει ο ίδιος. Μα τον πείσανε ότι αυτός είναι λαθραίος. Κι ο ίδιος ο χωρικός σου λέει ότι καπνίζει λαθραίο καπνό. Λες και δεν τον έσπειρε αυτός στον τόπο μας, αλλά τον έφερε από την Αμερική. Όπως βλέπετε λοιπόν κι ο ίδιος ο χωριάτης το πίστεψε, πως ο καπνός του είναι «λαθραίος».

ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ
απο το λογο του στη Λαμια, 19 Οχτωβριου 1944.

Μηπως το ιδιο δεν θα λεγε και για το..παρανομο τσιπουρακι;

Π. ΑΚΡΙΔΑΣ είπε...

" Σιμά σε αυτή την έλλειψην άρχισαν να ελείπουν και τα λοιπά θρόφιμα και δεν εννοώ κρέας, διότι είχαμε καιρόν όπου το είχαμε στερηθεί , αλλά κρασί ,ρακί , λάδι κ.λ.π. , ώστε οι ασθενείς και οι πληγωμένοι εδοκίμαζαν αναμφιβόλως μεγάλην δυστυχία " γράφει ο Σπιρομήλιος στα απομνημονευατά του από την πολιορκία του Μεσολογγίου και που δείχνει πόσο σημαντικό ήταν και η ρακή για την επιβίωση των ανθρώπων