Ο ατρόμητος Κατσαντώνης - του λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου |
Σας παρουσιάζουμε μία σπάνια εξομολόγηση του θρυλικού αγωνιστή του '21 Δήμου Τσέλιου (πιθανόν ο "Γεροδήμος" των δημοτικών τραγουδιών μας;) που αναφέρεται στη σύνδεσή του με τον πρώτο ένοπλο πυρήνα του Κατσαντώνη στα 1804, εποχή που -κατά τον ΔημοΤσέλιο- ο αδούλωτος σταυραετός των Αγράφων δρούσε με μια χούφτα μόνο παλικάρια. Σημαντικής ιστορικής αξίας η αναφορά του Δημοτσέλιου στους πέντε πρωτοξεκινητάδες της επαναστατικής απειθαρχίας εκείνων των καιρών, καθώς και στην μετέπειτα ένταξη του Γ. Καραϊσκάκη στον, αυξανόμενο πλέον, Κατσαντωνέικο νταϊφά!
Ιδού:
================
"Ηύρα ένα Ζαφείρη κλεφτικάτον από την Ακαρνανία, κάθονταν στην Αγία Μαύρα. Μου λέει αυτός: Δήμο τι χαλεύεις να πας με καράβια; Έρχεσαι να πάμε στο Καρπενήσι; Βγαίνεις και κλέφτης. Μ' επήρε τον Ιούλιο μήνα στα 1804...
Ο Γιωργάκης ήτον Καπετάνιος και ο Ζαφείρης ήτον γαμπρός του. Εστάθημεν, τον Ιούλιον μήνα εξεκινήσαμεν. Επήγαμεν στο Καρπενήσι. Αρματολός ο Καπετάν Γιωργάκης με μπουγιουρντί. Εκάθησα ως τις 10 Απριλίου, Λαμπρή.
Έσμιξα τον Κατζαντώνη. 4 νομάτοι εγινήκαμε πέντε. Αντώνης, Λεπενιώτης, Τζόγκας και ένας Θοδωρής 4, εγώ 5. Ξακολουθάγαμεν την κλεψιά τότε διάφορους πολέμους. Ερχόντανε και μεγαλώναμε. Εξακολουθάγαμε. Εμεγάλωσε ο Αντώνης, έτρεμε η τουρκιά.
Στα 1805 ήλθε και ο Καραϊσκάκης. Έσμιξε με τον Αντώνη κι αυτός. Έφυγε ο Καραϊσκάκης από το Πρεμέτι, από τη φυλακή. Εγίνηκε και αυτός πρώτη σκάλα, καθώς ήμουν και εγώ. Λεπτότερος και ψηλότερός μου, δεν είχε όψη καλή. Τότε με τον Καραϊσκάκη απόκτησα πιστή αγάπη. Από τότε. Εσκοτώσαμε τον Λιάζαγα τον Βεληγκέκα. Εμείς είμεθα 40, εκείνοι χίλιοι... "
[Γεωργίου Τερτσέτη, Έργα (επιμέλεια Ντίνου Κονόμου) τόμ. Γ', Απομνημονεύματα Αγωνιστών 1821, Αθήνα 1970, σ. 428.]
ΥΓ: Η... ιχνηλασία από το βιβλίο του αείμνηστου εκλεκτού Ευρυτάνα συγγραφέα Δημήτρη Σταμέλου υπό τον τίτλο: "Κατσαντώνης, η αποθέωση της παλικαριάς", βιβλιοπωλείον της Εστίας).