Ένα συγκινητικό άρθρο από την Ευρυτάνισσα κυρά Λένη
για τους αναγνώστες του blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"
Η φιλοξενία ήτανε κάτι το ιερό για τα χωριά της Ευρυτανίας. Ήταν δείγμα πολιτισμού για τους ορεινούς ανθρώπους. Οι παππούδες μας, οι γονείς μας και γενικά όλος ο κόσμος θεωρούσανε, εκείνα τα χρόνια, ευχή να έρθει κάποιος μακρινός μουσαφίρης στο σπίτι τους και ιδίως αν ήταν να μείνει το βράδυ. Θα στρώνανε τα καλύτερα για να κοιμηθεί, θα φτιάχνανε το νοστιμότερο φαγητό και βέβαια θα κάθονταν το βράδυ για να κουβεντιάσουν, να μάθουν τα νέα από το χωριό του φιλοξενούμενου, να πούνε κι αυτοί τα δικά τους. Βλέπετε τότε δεν υπήρχαν τηλεοράσεις και ακόμη και τα ραδιόφωνα ήταν σπάνια...
Συγκοινωνίες δεν υπήρχαν στα περισσότερα χωριά μας. Εγκαταλειμμένη στη μοίρα της ήταν μια ζωή η Ευρυτανία. Εδώ καλά-καλά δεν υπάρχουν συγκοινωνίες ούτε σήμερα, θα υπήρχαν τότε;; Ξεκίναγε λοιπόν ο καθένας από το μακρινό του χωριό για να πάει με τα πόδια μέχρι την πρωτεύουσα, το Καρπενήσι, να κάνει τις δουλειές του. Καθώς όμως οι αποστάσεις ήταν μεγάλες, ο οδοιπόρος βράδιαζε πολλές φορές στο δρόμο, οπότε σε κάποιο χωριό που τον έπαιρνε η νύχτα κοίταγε να βρει κάπου να μείνει. Χτύπαγε τότε κάποια πόρτα κι όταν του ανοίγανε ρωτούσε: "μπορώ βρε πατριώτη να ξενυχτήσω απόψε στο σπιτικό σου;;". "Μετά χαράς", του έλεγε σχεδόν πάντοτε ο νοικοκύρης. Κι έτσι οι άνθρωποι έβρισκαν απάγκιο.
Βέβαια ακόμη και σήμερα σε μερικές περιπτώσεις, και ειδικά σε κάποια απόμακρα μικρά χωριουδάκια της Ευρυτανίας, έτσι και τύχει να ξεμείνει κανείς βράδυ, σίγουρα θα βρεθεί κάποια γιαγιά ή κάποιος γεροντάκος για να τον φιλοξενήσει. Να λοιπόν και μερικά καλά που μας έμειναν σ' αυτούς τους κακούς καιρούς που ζούμε πια.
Όμως η φιλοξενία δεν ήταν μόνο στα χωριά. Αυτή τη νοοτροπία του Ευρυτάνα τη συναντούσες και στην Αθήνα τα πιο παλιά χρόνια. Όσοι δικοί μας κατοικούσαν στην πρωτεύουσα φιλοξενούσαν τους συγγενείς τους, τους συγχωριανούς τους και γενικά τους συμπατριώτες τους, πολλές φορές και για αρκετό καιρό μέχρι να τελειώσουν τις διάφορες υποχρεώσεις τους ή ώσπου να πιάσουν καμιά δουλειά αν τύχαινε να έρθουν στην πόλη για πιο μόνιμα θέλοντας έτσι να ξεφύγουν από τη φτώχεια ή από άλλες καταστάσεις στα χωριά.
Τότε ήταν που συναντούσες το μεγαλείο της ψυχής του Ευρυτάνα. Θα σας πω για την Κυρία, με Κάππα κεφαλαίο, τη Βασιλική. Φτωχό κορίτσι ήρθε στην Αθήνα στο θείο της και δούλεψε σκληρά. Αργότερα έφτιαξε το δικό της σπιτικό με τον άντρα της και το μικρό της παιδάκι. Ένα δωματιάκι είχε όλο κι όλο. Φτωχό σε τετραγωνικά μα πλούσιο σε καρδιά. Απ' αυτό το χώρο πέρασαν πολλοί φιλοξενούμενοι, από το χωριό της, από το χωριό του άντρα της και από τα γύρω χωριά. Πόσοι και πόσοι δεν περάσανε από το σπιτικό της Κυρίας Βασιλικής. Και όλοι χωρούσαν! Πως;;; Έπαιρνε τσιμεντόλιθους, έβαζε τρεις από δω-τρεις από κει, ακούμπαγε μετά από πάνω σανίδες και έτοιμο το... κρεβάτι για τον μουσαφίρη! Και πάντα θα υπήρχε κι ένα πιάτο ζεστό φαγητό. Ευγενική ψυχή η Κυρία Βασιλική. Και εκείνο το μωρό της έγινε ένας υγιέστατος άντρας και ένας τέλειος οικογενειάρχης. Πως θα γινόταν κι αλλιώς αφού είχε μια τέτοια υπέροχη μάνα και ένα σπουδαίο πατέρα. Κι ας κοιμόταν το μωρό στο ίδιο δωμάτιο με άλλα 10 άτομα!
Ο κυρ-Γιάννης πάλι... Φτωχός άνθρωπος και αυτός, βιοπαλαιστής, όπως και ο αδερφός του ο Κλεομένης, φιλοξενούσαν, αυτοί και οι γυναίκες τους, τα αδέρφια τους, ακόμη και ξαδέρφια, για χρόνια, στην αρχή ώσπου να πιάσουνε δουλειές, κι ύστερα μέχρι να αποκατασταθούν και να παντρευτούν, άλλοτε να παντρέψουν και αδερφές και όλα αυτά χωρίς ποτέ να βαρυγκομούν κι ας είχαν κι εκείνοι ήδη τις δικές τους οικογένειες, τις γυναίκες τους και τα παιδάκια τους. Το σπιτικό τους ήταν ανοιχτό και φιλόξενο.
Ή ο κυρ Χρήστος με τη γυναίκα του την Αντιγόνη που μαζί με τα τέσσερα υπέροχα παιδιά που μεγάλωσαν, είχανε μαζί τους ώσπου να κλείσουν τα μάτια τους, τούς παππούδες, τούς γονείς δηλαδή και των δύο!, που τους γηροκόμησαν ως τα βαθιά τους γεράματα με μεγάλη αγάπη και με όλες τις φροντίδες.
Πολλές από αυτές τις οικογένειες που σας αναφέρω είχανε φύγει από την Ευρυτανία μετά τον εμφύλιο για να αποφύγουν σκληρές καταστάσεις.
Δεν είχαν πλούτη και ανέσεις, ίσα-ίσα που ήταν μεροκαματιάρηδες. Όμως το γέλιο και η χαρά ήταν ζωγραφισμένα στα πρόσωπά τους! Γιατί η επικοινωνία και η προσφορά δεν σε αφήνουν να μελαγχολήσεις όσο δύσκολα κι αν περνάς.
Σιγά-σιγά χαθήκανε όλα αυτά τα ωραία, άλλαξε ο κόσμος. Σε υλικά αγαθά είμαστε σαφώς καλύτερα κάπως. Αλλά ψυχικά;; Χάλια μαύρα...
Ο κόσμος απομονώθηκε, κλείστηκε καθένας στο καβούκι του, κατάφεραν να μας αποξενώσουνε και να μας μικρύνουν την καρδιά που κάποτε ήταν μεγάλη και ανοιχτή για όλους. Η ψυχική η μιζέρια είναι χειρότερη κι από τη φτώχεια.
Σας εύχομαι σε όλους Καλό Πάσχα και να θυμάστε να ανοίγετε με χαμόγελο την πόρτα και την καρδιά σας. Θα δίνετε χαρά και θα είστε και οι ίδιοι πιο ευτυχισμένοι.
Ήταν ένα υπέροχο κείμενο
από την Ευρυτάνισσα κυρά Λένη
19 σχόλια:
Άνθρωποι με ψυχή.....
Πολυ ωραιο κειμενο, η αποτυπωση της φιλοτιμιας κ της αλληλεγγυης μιας γενιας που περασε πολλα.
Μπραβο σου κυρά Λένη!
Όμορφα τα λόγια της κυρά Λένης, κάθε λέξη και μια νοσταλγική θύμηση, από τα χρόνια τα παλιά. Η μνήμη της ρέει, ανοίγει σπίτια φτωχικά και κρατά ζωντανούς ανθρώπους που έχουν φύγει. Η κοινότητα και το συλλογικό καλό, πάνω από την εξατομικεύμενη εγωτικότητα. Οι ανθρώπινες σχέσεις ως εμπειρία ζωής, αλληλοβοήθειας, κατανόησης, επικοινωνίας, λαχτάρας συνάντησης με τον σημαντικό Άλλο, με τόση ένταση ώστε καμιά οικονομική στενότητα ή περιορισμός χώρου να μην μπορεί να την εμποδίσει.
Καλό Πάσχα εύχομαι!!!
ΔΑΚΡΥΣΑ ΜΕ ΤΟ ΒΑΘΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ. ΗΡΘΑΝ ΣΤΗ ΣΚΕΨΗ ΜΟΥ ΒΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ ΜΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ. ΣΕ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΚΥΡΑ ΛΕΝΗ.
Παραδόξως ενα από τα πρώτα εξαρτήματα του αυτοκινήτου που έμαθα να αναγνωρίζω από λιανοπαιδι ήταν το περιβόητο κάρτερ λαδιού, μια μεταλλική σκάφη στο κάτω μέρος του κινητήρα όπου μαζεύονται τα λιπαντικά για να ξαναφιλτραρισθουν, να ψυχθουν και να επιστρέψουν στον ατέρμονα κύκλο λιπανσης των περιστρεφόμενων εξαρτημάτων της μηχανής.
Η δημοσια που ενώνει τη γέφυρα Μανώλη, την Απεραντια δηλαδη με τη Δυτική Φραγκίστα, περνούσε μέσα από τη Φτερολακα, στο τέλος της οποίας , πριν την "κολασμενη ανάβαση" , κατωστρατα κι από δεξια ήταν χτισμένο το πέτρινο σπιτάκι μας.
Το τι σαραβαλακια της εποχής έχουν σμπαραλιασει πάνω στα μπηχτα κοτρωνια αυτής της κατσικοστρατας που τη λέγανε (και τη λένε....) "Επαρχιακή οδός Καρπενησίου - Ραυτοπουλου- δυτικά όρια νόμου Ευρυτανίας" δεν λέγεται.
Μια φορά την εβδομάδα, κι είναι λίγο να το πω, τα στουρναρολιθια και τα τσουγκαρια του δρόμου, εκεί κοντά στα πουρνάρια της Δημητραινας επιναν μαύρο λάδι κατραμένιο και βραστό από τους κομματιασμενους ελαιοσυλλεκτες. Φίδι να το έκανες το αμάξι ήταν αδύνατον να ελιχθεις ανάμεσα σε τόσα εμποδια χωρίς να "βρεις από κατω"...
Σπασμένο κάρτερ σημαίνει βίαιη διακοπη ταξιδιού, πλήρης ακινητοποιηση, κίνηση όπισθεν με σβηστη μηχανη μέχρι τη λάκα και όνειρο τέλος!
Αυτός ο φρικιαστικός ήχος της συντριβής του κοίλου μετάλλου πάνω στην πέτρα ήταν η έναρξη μιας ακόμα φιλοξενίας ταλαιπωρημένων συνανθρώπων μας που κάπου θα έπρεπε να αστρεχωσουν, να φάνε μια μπουκιά ψωμί, να ζεστανουν και να ξαπλώσουν τα κατάκοπα κορμιά τους.
Τότε στη Φτερολακα δεν υπήρχε δεύτερο σπίτι, επομένως δεν έμπαινε ζήτημα κατανομης και επιμερισμού. Ως τον καιρό που έφυγα για το Γυμνάσιο Καρπενησίου ελάχιστες είναι οι φορές που θυμάμαι να κοιμήθηκα στο συρματενιο κρεβατακι μου, ήταν πάντα πιασμένο από φιλοξενούμενους ανθρώπους.
Όμως τι ευλογία ζωής, τι δόξα ανθρώπου, τι υπερβαση αισθημάτων, τι αγαλλίαση προσφοράς ήταν εκείνα που μας γεμιζαν φως, χαρά, αισιοδοξία.
Αυτός που δίνει είναι πάντα ο μεγαλος κερδισμένος, έτσι το έμαθα, έτσι το έζησα, έτσι θα συνεχίσω να το μολογαω ως το τέλος μου.
Μπορει να μη χόρτασα το τηγανητό αυγό ούτε την ευωδιαστή τυρόπιτα της μανούλας μου, ούτε καν το ψωμακι γιατί έπρεπε να φάνε κι άλλοι άνθρωποι, γνωστοί η ολότελα ξένοι αλλά δεν παραπονιέμαι: Είδα κι έμαθα για το μεγαλείο της προσφοράς, της συμπαράστασης, της αλληλεγγύης. Ακουσα εκείνες τις ανεκτίμητες κι από καρδιάς ευχαριστίες τόσων ανθρώπων, ακόμα και τώρα αυτές οι απλές κουβέντες θερμαίνουν γλυκά τα σωθικά μου.
Ύστερα ήταν και οι άλλοι, εκείνοι που δεν είχαν αμάξια και σπασμένα κάρτερ... που στρατοκοπουσαν ολημερίς από τα μακρινά Ραυτοπουλια, τις Πρασσιες, τις Σιβιστες και τα Αργύρια με προορισμό την πρωτεύουσα. Μάζευε η μέρα, ιδίως τη χειμωνιάτικη περίοδο, τους έβρισκε το πρωτοσκοτι στα Γιοφυρια κι ώσπου να βγουν στη στρώση της λάκας το σκοτάδι κοβοτανε σε φέτες με το μαχαίρι. Που να πάνε,λ οι άμοιροι, που να απαγκιασουν στη μαύρη νύχτα; Θυμάμαι το μακαρίτη τον πατερουλη μου να καραουλιζει από την αυλή μας προς τη λάκα, εκεί όπου από ώρα πριν σε ένα σχημα κυκλου στραφταλιζαν φωτιτσες από αναμμένα τσιγαρα κι ακούγονταν χαμηλοφωνες κουβέντες.
-Παω να δω τι κοσμακης στέκεται εκεί πέρα, μέσα στο καθουρι και διαλογιζεται αναποφάσιστος. Νυκοκυρα έχε το νου σου γιατί εγώ άνθρωπο έξω από την πόρτα μου δεν αφήνω, ότι μπορείς κάνε... Τι να κάνει δηλαδή, με τι μπερεκετια και περσσευουμενα να προσπαθήσει η μανούλα μου; Ειμασταν πραγματικά παμφτωχοι....Κι όμως τα βράδια αυτά νοιωθαμε όλοι ότι φάγαμε καλύτερα , οτι ήπιαμε καλύτερα, οτι κοιμηθήκαμε αναπαυτικοτερα κι ας στρώσαμε τα τσολια μας πάνω στο τσιμεντένιο πάτωμα!
Αχ κυρά Λενη τι μου θύμησες, τι γλυκά ποτάμια ανθρωπιάς κινησες μέσα μου να ήξερες...
Αν υπάρχει ακόμα ίχνος από εκείνο τον ψυχικό πλούτο των γονιών μας, αν κάτι έχει μείνει και στις δικές μας καρδιες τότε υπάρχει ακόμα ελπίδα!
Οι αρχές και οι αξίες των λαικών ανθρώπων ήταν και είναι θαυμαστές. Και αν οι καιροί άλλαξαν και χαλάσαμε όπως σωστά λέει η κυρία στο γραπτό της δεν παύουν να αποτελούν εφόδιο και παράδειγμα προς μίμηση για εκείνους που θέλουν να αισθάνοντοι και να παραμένουν άνθρωποι.
Η ψυχική η μιζέρια είναι χειρότερη κι από τη φτώχεια.
Η πιο σοφή φράση που άκουσα.
Τι μας θυμισες τώρα.... Πόση χαρά είχαμε εμείς τα μικρά παιδιά στο σπίτι όταν ερχόταν κανένας μουσαφίρης!
Θησαυρούς που κρύβει στην ψυχή της η κυρά-Λένη... Να είναι καλά και να μοιράζει απλόχερα τη σοφία της! Πολύ συγκινητικά τα λόγια της, ταιριάζουν απόλυτα με το πνεύμα των ημερών.
Καλή Ανάσταση εύχομαι ολόψυχα!
Αχ κυρά Λένη........μόνο που πια.......βάλαμε πόρτες ασφαλείας στα σπιτικά..........και κλειδωνιές στις καρδιές.......... δυστυχώς!!!!!
Η αλήθεια (το αντίθετο της λήθης), πάντα προσφέρει μια ανείπωτη χαρά, μια ευχάριστη χαλαρότητα. Όταν αυτή εκφέρεται από αυθεντικούς ανθρώπους τότε είναι πρωταγμα ζωής. Καλή ανασταση όλων των αληθειών.
έτσι με φιλοξένησε και μένα συγγενής και μπόρεσα να σπουδάσω πριν αρκετά χρόνια. ακόμη το οφείλω σε αυτούς αυτό που είμαι τώρα (οι φιλοξενία για μεγάλο διάστημα δεν προσέφερε μόνο φαγητό και στέγη αλλά κάτι πολύ παραπάνω. ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ). τα χρόνια άλλαξαν (μας τα άλλαξαν) και μάθαμε ότι αν μπει κάποιος σπίτι μας εμείς πρέπει να κάνουμε τον κοιμισμένο
Μορφή η κυρά-Λένη.
Άλλα χρόνια, άλλοι άνθρωποι, άλλες συνθήκες. Μπορεί να κάναμε τη ζωή μας, υλικά πιο ανεπτυγμένη αλλά σε θέματα αρχών και αξιών, τα πράγματα είναι απείρως δυστοπικά.
Την καλησπέρα μου.
Πριν από πολλά χρόνια συνάντησα κάπου στο Καρπενήσι την κυρά Λενη.Κουρασμενος και διψασμένος σταμάτησα σ ένα σοκάκι σ ένα σκαλί δίπλα σε μια ξύλινη πόρτα.Εκειπου συλλογιομουνα κατά που θα βαδίσω δίπλα μου βλέπω ένα χέρι και μια κανάτα απλωμένο σ εμένα.Παρε μου λέει ..
Πάρε να πιεις νερό να δροσιστεις.Μπροστα μου μια αυθεντική φιγούρα Ευρυτανίσας.Αναγαλιασε η καρδιά μου.Την ρώτησα πώς την λένε ..Και αυτή μου απάντησε.Κυρα Λενη γιε μου..Σ ευχαριστώ πολύ κυρά Λενη για το νερό...Φεύγοντας μονολογούσε
Αθάνατη Ευρυτανικη γη....Αφιερωμένο στην κυρά Λενη που γνώρισα την οποία την στέλνω τους χαιρετισμούς μου.Καλη Ανάσταση του Λαού μας Κυρά Λενη....
Καλό Πάσχα σε σένα και την οικογένεια σου κυρία Λένη.
Εξαιρετικό Άρθρο σαρκάζει τη σύγχρονη κοινωνική «κουλτούρα» της αποξένωσης ,γέννημα των οικονομικών κοινωνικών και ψυχολογικών όρων που παρουσιάζει το σύστημα.Σήμερα κανονικοποιείται η αντικοινωνικότητα ,κανονικοποιείται η απούσια αλληλεγγύης.Ας σκεφτούμε κάτι ,ο άνθρωπος είναι το ανώτερο όν στη σημερινή κοινωνία,το πιό τέλειο από τα ατελή.Τα ζωά υποδεέστερα σε λογική και λειτουργίες,συνάπτουν δεσμούς μεταξύ τους και ζούν χωρίς Αφεντικά, Ελεύθερα,Είναι λοιπόν κανονικότητα ο Καπιταλισμός ,ή η επιτομή της αντικανικότητας γιατί λοιπόν να έχουμε Αφεντικά πάνω από το κεφάλι μας ,αόρατα ΄(κράτοςτων ιδιωτών) ή όρατα ιδιώτες.Όταν κατώτερα σε λειτουργίες πλάσματα ,όπως τα ζώα ,ζουν χωρίς αφεντικά΄;Αυτό πάλι γιατί να θεωρείται φυσιολογικό,είναι δυνατόν αυτό να ήταν επιλογή των πολλών ανθρώπων;Κανονικοποιείται λοιπόν το αφύσικο σήμερα ,με την ύπαρξη των Αφεντικών,το ίδιο κανονικοποιείται και στο επίπεδο των κοινωνικών σχέσεων με την ύπαρξη των φαινόμενων που θίγει τό άρθρο του Ιχνηλάτη. Σε Αυτό το χάος των σημερινών οικονομικών και κοινωνικών σχέσεων,υπάρχει λύση ,κωδικοποιείται στους στίχους του Μπρέχτ:ΕΓΚΩΜΙΟ ΣΤΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟ
Είναι λογικός, καθένας τον καταλαβαίνει. Ειν’ εύκολος.
Μια και δεν είσαι εκμεταλλευτής, μπορείς να τον συλλάβεις.
Είναι καλός για σένα, μάθαινε γι’ αυτόν.
Οι ηλίθιοι ηλίθιο τον αποκαλούνε, και οι βρωμεροί τον λένε βρωμερό.
Αυτός είναι ενάντια στη βρωμιά και την ηλιθιότητα.
Οι εκμεταλλευτές έγκλημα τον ονοματίζουν.
Αλλά εμείς ξέρουμε:
Είναι το τέλος κάθε εγκλήματος.
Δεν είναι παραφροσύνη, μα
Το τέλος της παραφροσύνης.
Δεν είναι χάος
Μα η τάξη.
Είναι το απλό
Που είναι δύσκολο να γίνει.
Αν η έννοια φιλότιμο μπορούσε να αποδοθεί όχι με μια λέξη αλλά με πολύ περισσότερες πιστεύω ότι το κείμενο της Κυρά Λένης θα ήταν ιδανικό για κάτι τέτοιο. Συγχαρητήρια.
Όσοι έχουμε κάποια ηλικία καταλαβαίνουμε την ουσία αυτού τού ωραίου κειμένου. Προλάβαμε τα ήθη αυτής τής εποχής.
Τώρα «Ο κόσμος απομονώθηκε, κλείστηκε καθένας στο καβούκι του…», κι εδώ βρίσκεται το μεγάλο πρόβλημα της κοινωνίας μας. Η ατομική απομόνωση. Η τόσο βολική στους ασήμαντους που έχουν στα χέρια τους τα ηνία τής εξουσίας.
Δημοσίευση σχολίου