Κυριακή 5 Φεβρουαρίου 2023

Η Ευρυτανία εν εξεγέρσει! (1936)


Ένα προπολεμικό συλλαλητήριο των φτωχών Ευρυτάνων χωρικών στ' Άγραφα κατά τον προηγούμενο αιώνα (εν έτει 1936, λίγο πριν τη μεταξική δικτατορία) κόντρα στο "φάσμα θανάτου εκ πείνης" και την απομόνωση που είχε καταδικάσει τους αγροτικούς πληθυσμούς η αντιλαϊκή πολιτική του καθεστώτος.

Το άγνωστο αυτό ιστορικό γεγονός διασώθηκε μέσα από μία αναλυτική ανταπόκριση της προοδευτικής εφημερίδας της εποχής, "Φωνή της Ευρυτανίας", εκδότης της οποίας υπήρξε ο Ν. Θάνος ο οποίος παρευρέθηκε και μάλιστα μίλησε και στο συλλαλητήριο.

Ιχνηλατήσαμε το εν λόγω φύλλο της "Φωνής της Ευρυτανίας" από το δίτομο έργο του αείμνηστου Ευρυτάνα αντιστασιακού αγωνιστή Γεωργούλα Μπέικου (“Η λαϊκή εξουσία στην Ελεύθερη Ελλάδα”, εκδ. Θεμέλιο, 1979) - και σας το παρουσιάζουμε σήμερα από τις ηλεκτρονικές σελίδες του "Ευρυτάνα ιχνηλάτη"

Κατά τη μεταφορά διατηρήθηκε η ορθογραφία του πρωτοτύπου. Η ανταπόκριση της εφημερίδας, αν και καλύπτει ολόκληρη την πρώτη σελίδα, εντούτοις δεν είναι πλήρης καθώς παραπέμπει σε συνέχεια η οποία δεν ήταν δυνατόν να καταγραφεί αφού βρήκαμε μόνο το πρωτοσέλιδο.

Ιδού:

*******


Ε φ η μ ε ρ ί δ α :

Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ.

ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 1936

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΝΙΚΟΣ Κ. ΘΑΝΟΣ

ΕΤΟΣ 1ον ΑΡΙΘΜ. ΦΥΛ. 11


Τ ί τ λ ο ς :

Η ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ ΕΝ ΕΞΕΓΕΡΣΕΙ

ΜΕΓΑ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟΝ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΑΡΑΙΩΝ, ΑΓΡΑΦΩΝ, ΑΠΕΡΑΝΤΙΩΝ

ΜΕ ΜΑΥΡΕΣ ΣΗΜΑΙΕΣ ΔΙΑΔΗΛΩΝΟΥΝ  

"ΦΤΗΝΟ ΨΩΜΙ ! - ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑ !"


Η Ευρυτανία εξύπνησε. Οι "ανδρείοι τσολιάδες" τους οποίους το Κράτος κατεδίκασεν εις θάνατον με την επιβολήν δασμού στο καλαμπόκι, είναι αποφασισμένοι να δείξουν, δια μίαν ακόμη φοράν, την ανδρείαν των. Αλλά την φοράν αυτήν, ο αγών είναι φοβερός. Είναι δια το ψωμί των οικογενειών των, είνε υπέρ ζωής ή θανάτου.

Η κατάστασις έχει φθάσει εις το απροχώρητον, αφ' ης το καλαμπόκι περιήλθεν εις χείρας των εμπόρων. Το φάσμα των θανάτων από την πείνα, άρχισε να πλανάται, επί των χωρίων της Ευρυτανίας. Το ένστικτον της αυτοσυντηρήσεως μεγαλώνει την ανδρείαν των τσολιάδων μας, οι οποίοι δεν θα οπισθοχωρήσουν προ ουδεμίας αντιστάσεως.

Άλλως τε δεν ζητούν παράλογα πράγματα. Ζητούν ψωμί, καλαμπόκι, που αλλού το πετούν στους χοίρους. Το ζητούν φτηνά, για να μπορούν να το αγοράσουν.

Και συγκοινωνία ζητούν. 17 χρόνια τους κοροϊδεύουν. Ξόδεψαν δεκάδες εκατομμυρίων για λίγα χιλιόμετρα. Ζητούν να γίνη ο δρόμος Καρπενησίου -Αγρινίου, γρήγορα.

Γεγονός πρωτοφανές εις τα χρονικά της επαρχίας, που θα σημειώση σταθμόν εις την ιστορίαν της. Ο λαός των τριών Δήμων Αγραιών Αγράφων και Απεραντίων, άκουσε με μια φωνή την πρόσκληση της Φιλοπροόδου Ενώσεως Κερασοχωρίου, και προσήλθε σύσσωμος κατά Κοινότητας εις το οργανωθέν συλλαλητήριον.

Έργο του χαράκτη Τάσσου


Άνω των 350 κατοίκων με κοντόκαπες και με γκλίτσες, συνεκεντρώθησαν και φώναξαν: "φτηνό ψωμί..." 

Πρώτη κατέφθασεν η κοινότης Βίνιανης με επικεφαλής το Δ.Σ. του συλλόγου της, ακολουθεί ο Μαραθιάς, με μαύρη σημαία με τας λέξεις "Φτηνό Ψωμί, Συγκοινωνία", Ανατολική Φραγκίστα με μαύρη σημαία, ύστερα Κουφάλα, Δυτ. Φραγκίστα Χρύσου, Μάραθον, Μοναστηράκι, Βούλπη Παληοκάτουνο. 

Η κοινότης Μαυρομάτας, έκαμε συλλαλητήριο κι' έστειλε το εξής τηλ/μα.

Επιτροπήν Συλλαλητηρίου Κερασοχώρι.

Συνελθόντες απαξάπαντες κάτοικοι μη δυνηθέντες παραστώμεν αυτοπροσώπως διαμαρτυρόμεθα δι' εγκατάλειψίν μας έλεος Θεού τασσόμεθα αλληλέγγυοι υμών απαιτούντες διατήρησιν πρατηρίου Βίνιανης αραβόσιτον 2.50 κατ' οκάν σύντομον αποπεράτωσιν Εθν. οδού Αγρινίου-Καρδίτσης μακροπρόθεσμα δάνεια. Παρακαλούμεν εκπροσωπήσατέ μας. 

Επιτροπή κατοίκων

Επίσης και η Γρανίτσα.

Αντιπροσώπους επίσης απέστειλαν αι κοινότητες Στενώματος και Καλεσμένου.

Η συγκέντρωσις ήρχισε την 11ην π.μ. υπό τους ήχους των κωδώνων και τας κραυγάς του πλήθους.

Τον λόγον έλαβεν ο κ. Γ. Πολυχρόνης Πρόεδρος Φ.Ε. Κερασοχωρίου. Εχαιρέτησε τους συγκεντρωθέντρας και ετόνισε:

"Ο αγών μας είνε ιερός. Χαιρετίζομεν με ενθουσιασμόν την σημερινήν ημέραν και ας είμεθα βέβαιοι ότι θα είνε απαρχή μιας καλυτέρας αύριον δια την επαρχίαν μας".

Είτα τον λόγον έλαβεν ο εκ των μελών της συν/κής επιτροπής της "Φωνής" κ. Ν. Θάνος, όστις ανέπτυξε δια μακρών τα φλέγοντα ζητήματα της επαρχίας μας, ετόνισε την ανάγκην της οργανώσεως των χωρικών προς αντιμετώπισιν των ζητημάτων των.

Ετόνισε το αχρωμάτιστον του αγώνος, ο οποίος, είπε, "αποβλέπει εις το να κάμη τους χωρικούς μας να νοιώσουν την αθλία κατάσταση στην οποία βρίσκονται, να καταλάβουν ότι δεν πρέπει να ζουν σαν τα ζώα, ότι έχουν δικαιώματα στη ζωή και ότι τα δικαιώματά τους αυτά μπορούν και πρέπει να τα διεκδικήσουν.

Πρότεινεν έπειτα, να γίνη δεκτόν ψήφισμα περιέχον τα αιτήματα του συλλαλητηρίου.

Εμίλησεν είτα ο αντιπρόσωπος της Δυτ. Φραγκίστας κ. Δ. Λιάγκας ιατρός, τονίσας την εκ μέρους των πολιτικών εγκατάλειψιν της επαρχίας μας, ειπών ότι και εις το τηλ/μα πρέπει να τους αγνοήσωμεν άπαξ μας αγνοούν. Η πρότασις έγινε δεκτή, αλλά δια λόγους λεπτότητος μόνον δεν αγνοήθησαν.

Εις το συλλαλητήριον υπεβλήθη πρότασις να τεθή ως απαίτησις η ανάκλησις της μεταθέσεως του μηχανικού κ. Γ. Μπούρλου. Οι συγκεντρωθέντες συνεφώνησαν ότι η μετάθεσις πρέπει ν' ανακληθή οπωσδήποτε, ν' αποτελέση όμως τούτο, αντικείμενον ιδιαιτέρας διαμαρτυρίας του Συλλαλητηρίου.

Ωμίλησε δι' ολίγων ο κ. Δέπος, συμφωνήσας με τα προλεχθέντα. Είτα ο κ. Γ. Μπετχαβάς εκ μέρους της κοινότητος Χρύσου, ο κ. Χ. Νίτσιος εκ μέρους Ανατ. Φραγκίστης ο κ. Χρ. Σταμέλος Μαραθιά, όστις μάλιστα κατέληξε δια ζητωκραυγής υπέρ της Ευρυτανίας, ενθουσιάσας το ακροατήριον. Έλαβεν είτα τον λόγον ο κ. Παπασπύρου της κοιν. Βίνιανης  και Μπακογιώργος Κουφάλας και Μαράθου κ. Μπαλωμένος.

Είτα συμπληρωματικώς ο κ. Αλκ. Νίτσιος όστις δι' εκφραστικωτάτης αγορεύσεως ετόνισεν ότι "οι πολιτικοί μάς κοροϊδεύουν, και πρέπει να πάρωμε με το σπαθί μας το δίκηο μας. Ζούσαμε καλύτερα επί τουρκοκρατίας"

Είτας εν κατακλείδι ο κ. Ν. Θάνος τονίσας και πάλιν την ανάγκην της οργανώσεως.

"Ας ευρισκώμεθα εν επιφυλακή, διότι θα χρειασθή να συνεχισθή έτι εντονώτερον ο αγών". 

Συνέστησαν είτα εις το ακροατήριον να διαλυθή ησύχως, καθόσον ηπειλήθη διαδήλωσις και εφρουρήθησαν όλα τα δημόσια καταστήματα.

Απεστάλη είτα το κάτωθι τηλ/μα.

Πρωθυπουργόν, Υπουργούς Συγκοινωνίας, αρχηγούς Κομμάτων, Εφημερίδας.

Λαός Δήμων Αγραίων, Αγράφων, Απεραντίων συνελθών πάνδημον συλλαλητήριον αντιμετωπίζων φάσμα θανάτου εκ πείνης διαμαρτύρεται εντονώτατα.

Αξιούμεν 1) άμεσον άρσιν δασμών αραβοσίτου 2) Ανάθεσιν προμηθείας αραβοσίτου Αγροτικήν Τράπεζαν. 3) Ανασύστασιν καταργηθέντων πρατηρίων ίδρυσιν νέων 4) Καθιέρωσιν πωλήσεως αραβοσίτου, τιμήν κόστους μέχρις αποθηκών. 5) Χορήγησιν επαρκούς πιστώσεως συντονισμόν εργασιών προς ταχείαν αποπεράτωσιν οδού Αγρινίου-Καρπενησίου. Διακηρύσσουν απόφασίν των αγωνισθώσι παντί μέσω επίλυσιν δικαίων αιτημάτων των.

Ποιούνται έκκλησιν κοινήν γνώμιν Ελλά

(συνέχεια εις την 4ην σελίδα)

******

Σημείωση Ευρ. ιχν : εδώ δυστυχώς τελειώνει η 1η σελίδα της ιστορικής εφημερίδας χωρίς να υπάρχει η συνέχειά της...


blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"



17 σχόλια:

Aris είπε...

Μπραβο.!!
ΙΧΝΗΛΑΤΗ.!!

PHOTO ΤΙΤΛΟΙ είπε...

Οι αγώνες της ευρυτανικής αγροτιάς μέσα από ένα ταξίδι στο χρόνο.

ΑΓΡΑΦΙΩΤΗΣ είπε...

ΕΥΡΥΤΑΝΑ ΑΥΤΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΙΩΝΑ ΑΛΛΑ Η ΑΣΦΑΛΤΟΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΦΤΑΣΕΙ ΑΚΟΜΑΑΑ ΣΤ ΑΓΡΑΦΑ ΚΑΙ ΣΕ ΠΟΛΛΑ ΧΩΡΙΑ!!!
ΚΑΛΟ "ΧΑΣΤΟΥΚΙ" ΤΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ ΣΟΥ.

Ο Γιάννος από τα βουνά της Πινδου είπε...

Του Έλληνος ο τράχηλος ζυγό δεν υποφέρει.

Φυσιολάτρης! είπε...

Διαβάζουμε για το συλλαλητήριο και για τα χωριά που πήραν μέρος...............Κερασοχώρι Βίνιανη Φραγκίστες Μάραθο Χρύσω Βούλπη Παλιοκάτουνο Μοναστηράκι Μαυρομάτα και άλλα............ Σήμερα αν εξαιρέσω τη Βαλαώρα και κάνα δυο ακόμα χωριά των Αγράφων.........κινητοποιείται άραγε κανείς άλλος για τα σύγχρονα προβλήματα;;;;;;;;;; γιατί τα προβλήματα ποτέ δεν έλειψαν εφόσον στα πιο πολλά χωριά ούτε γιατροί υπάρχουν ούτε σχολεία ούτε συγκοινωνίες..........αχ πως καταντήσαμε.........ας ξυπνήσουμε συμπατριώτες!!!!!!!!!!

Giannis Pit. είπε...

Εξαίρετο ιστορικό ντοκουμέντο για εκείνους που επιθυμούν να πληροφορηθούν μεγάλες στιγμές του λαού μας και δη των κατοίκων της Ευρυτανίας. Συγχαρητήρια, Ευρυτάνα.
Η ερώτηση, που αυθόρμητα έρχεται στο νου μου είναι, τι ακριβώς συμβαίνει σήμερα με τους πολιτικούς συσχετισμούς στην Ευρυτανία και γιατί;
Την καλησπέρα μου.

Άρης Άλμπης είπε...

Με δεδομένη την καταπιεστική εξουσία των χωροφυλάκων τής εποχής, το συλλαλητήριο αυτό αποτελεί εξαιρετική επαναστατική πρωτοβουλία με χαρακτηριστικό την ενότητα: ένας σημαντικός ομιλητής «ετόνισε το αχρωμάτιστον του αγώνος»! Και ένας ιατρός στους ομιλητές.
«οι πολιτικοί μάς κοροϊδεύουν, και πρέπει να πάρωμε με το σπαθί μας το δίκηο μας»!
«τα δικαιώματά τους αυτά μπορούν και πρέπει να τα διεκδικήσουν».
Σημαντικότατο ντοκουμέντο. Εύγε Ευρυτάνα!

Δόλοπες Νεράϊδας-Σπινάσας είπε...

...όσο για τον δρόμο Καρδίτσας - Αγρινίου... "Παραμεγδόβιο"... είμαστε στο 2023 και ακόμα δεν ολοκληρώθηκε...!!! δείτε σχετική ανάρτηση (προχθές την Παρασκευή 3.2.23) στην σελίδα "Δόλοπες Νεράϊδας - Σπινάσας"... με την (νέα) επερώτηση που κατέθεσε στο Περιφερειακό Συμβούλιο Θεσσαλίας... η περιφερειακή παράταξη "Λαϊκή Συσπείρωση"...!!!

Ανώνυμος είπε...

Καταπληκτικό Ευρυτάνα το άρθρο. Κρατάω το εξής, από το 1936 ζητούσαν οι κάτοικοι να γίνει ο δρόμος Καρπενήσι Αγρίνιο και ολοκληρώθηκε αρχές της δεκαετίας του 1980.....τόσο ενδιαφέρον !!

ΕΥΡΥΤΑΝΑΣ ΙΧΝΗΛΑΤΗΣ είπε...

Μία εμβόλιμη παρέμβαση...

Φίλες και φίλοι, όσοι από εσάς σχολιάζετε ως ανώνυμοι, παρακαλείσθε στην αρχή ή στο τέλος του σχολίου σας προσθέστε ένα όνομα ή ένα ψευδώνυμο, ότι επιλέξετε εσείς, ώστε να ξεχωρίζουν αναμεταξύ τους στην πλατφόρμα οι διαφορετικοί σχολιασμοί.

Ευχαριστούμε και καλή συνέχεια στα τόσο ενδιαφέροντα σχόλιά σας...

άγριο κυκλάμινο είπε...

Οι "ανδρείοι τσολιάδες" όπως χαρακτηρίζει τους Ευρυτάνες η εφημερίδα, που τα προηγούμενα χρόνια έδωσαν το αίμα τους σε πάρα πολλούς πολέμους που τους έστελναν οι κυβερνήσεις τους, έφτασαν να πεθαίνουν από την πείνα επειδή δεν είχαν λίγο αραβοσίτι, ενώ οι μεγαλέμποροι πλούτιζαν και οι κυβερνήσεις αδιαφορούσαν. Μας διδάσκεις την ευρυτανική ιστορία ιχνηλάτη.

kapetandiamantis είπε...

ΤΟ BLOG ΣΟΥ ΕΥΡΥΤΑΝΑ, ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΕΝΑΝ ΑΛΗΘΙΝΟ ΠΛΟΥΤΟ ΜΕ ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΠΑΝΙΟΤΑΤΑ ΘΕΜΑΤΑ. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΒΡΕΘΕΙ ΕΝΑΣ ΤΡΟΠΟΣ ΝΑ ΕΚΔΟΘΟΥΝ. ΤΟ ΕΧΟΥΝ ΠΕΙ ΚΙ ΑΛΛΟΙ, ΤΟ ΛΕΩ ΚΙ ΕΓΩ.

Μαρία Κανελλάκη είπε...

Πέρα απ' την ιστορική του αξία, γίνονται μοιραία και οι συγκρίσεις με τις σημερινές διεκδικήσεις των λαϊκών στρωμάτων. Ακριβά τρόφιμα, άδικοι φόροι και φυσικά το περίφημο οδικό δίκτυο σε πολλές περιοχές που παραμένει "μη αποπερατωμένο". Διαβάζω στα σχόλια πως ακόμα δεν έχει φτάσει η άσφαλτος ως εκεί. Ας ήταν κανένας ιερός ναός ή κανένα ίδρυμα επιφανούς ηγέτη, και θα είχαν στρώσει και κόκκινο χαλί.
Εξαιρετικό ντουκουμέντο, Ευρυτάνα!

Scorpion είπε...

Αθάνατες στιγμές αγώνα για τα απαραίτητα της ζωής.
Πολύ σημαντική η εν λόγω εξιστόρηση, για να διδάσκεται ο λαός μας την αποφασιστικότητα, αλλά και το θάρρος που χρειάζεται ώστε το λαϊκό κίνημα να γίνει διαρκές και αποτελεσματικό.

doctor είπε...

ΦΙΛΤΑΤΕ ΕΥΡΥΤΑΝΑ ΙΧΝΗΛΑΤΗ ΣΕ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ. ΕΚΤΟΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΕΙΔΑ ΚΑΙ ΑΡΚΕΤΑ ΓΝΩΣΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΣΤΟ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ. ΣΙΓΟΥΡΑ ΘΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΠΟΥ ΘΑ ΑΙΣΘΑΝΘΟΥΝ ΥΠΕΡΗΦΑΝΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΓΟΝΟΥΣ ΤΟΥΣ. ΣΥΝΕΧΙΣΕ ΝΑ ΜΑΣ ΕΚΠΛΗΣΣΕΙΣ.

ΕΥΡΥΤΑΝΑΣ ΙΧΝΗΛΑΤΗΣ είπε...


Ευχαριστούμε για τις επισκέψεις, τις αναδημοσιεύσεις και τα σχόλια.
Η αγωνιστική ιστορία της Ευρυτανίας θα βρίσκει πάντα μια φιλόξενη γωνιά σε αυτό τον ιστότοπο.

Αγγελική Κομπογιάννη είπε...

Το τραγικό είναι ότι οι διεκδικήσεις του 1936 εξακολουθούν να υφίσταται (φτηνά τρόφιμα, δρόμοι κλπ) και το τραγικότερο ότι ο λαός σήμερα δεν ξεσηκώνεται όπως τοτε...