Φθινοπωρινές μνήμες

Από την Ευρυτάνισσα κυρά Λένη

Το φθινόπωρο έφτασε στο τέλος του, μπαίνει πια ο χειμώνας, αλλά προτού το αποχαιρετίσουμε ας αφήσουμε την αγαπημένη μας κυρά Λένη να μας θυμίσει αλλοτινά "χινοπωρινά χρόνια".

Ας απολαύσουμε την παρακάτω διήγησή της:

*****

Στην όμορφη Ευρυτανία μας, νιώθεις τις διαφορετικές εποχές του χρόνου. Δεν είναι όπως στην Αθήνα και γενικά στις τσιμεντένιες μεγαλουπόλεις που δεν μπορείς ούτε καν να τις ξεχωρίσεις. 

Το φθινόπωρο, εδώ στα ψηλά βουνά, η φύση φτιάχνει το δικό της ζωντανό ζωγραφικό πίνακα. Καταρχάς το κλίμα είναι ευχάριστο, χωρίς τις ζέστες του καλοκαιριού. Το δροσερό αεράκι του φθινοπώρου συνδυάζεται με τον γκριζογάλανο ουρανό. Τα φύλλα των δέντρων αρχίζουν να κιτρινίζουν και σιγά-σιγά να πέφτουν. Τα φθινοπωρινά χρώματα στα δάση μας, δημιουργούν μια πανέμορφη εικόνα με διάφορες αποχρώσεις. Είναι σαν να βλέπεις μια δεύτερη, αλλά αλλιώτικη άνοιξη. Όλα αυτά μας δίνουν μία αίσθηση μελαγχολίας. 

Όμως μαζί με αυτή, υπάρχει και η χαρά. Ιδίως τα παλιότερα χρόνια... 

Διότι τότε, που τα χωριά μας ήταν ζωντανά, που υπήρχε κόσμος και οι άνθρωποι ασχολούταν με τη γη και ζούσαν από αυτή, το φθινόπωρο είχε κι άλλες χάρες και χρησιμότητα αφού ξεκινούσαμε και τις διάφορες αγροτικές εργασίες. Όπως το πάτημα των σταφυλιών που τα μαζεύαμε αρχάς Σεπτεμβρίου. Στο πάτημα μαζευόμασταν μικροί-μεγάλοι και γινότανε γιορτή! Γέλια, αστεία, τραγούδια. Οι Ευρυτάνες χαιρότανε ιδιαίτερα αυτό το ξεχωριστό γεγονός. Μετά από λίγο καιρό έβγαινε κι ο μούστος και τότε οι μητέρες μας φτιάχνανε μουσταλευριά και μουστοκούλουρα που ήτανε ότι καλύτερο για μας τα παιδιά. 

Το Φθινόπωρο, το μήνα Οκτώβριο, είχαμε και το μάζεμα των καρυδιών. Αυτό δεν ήταν και τόσο εύκολο όπως μπορεί να φαντάζονται μερικοί. Έπρεπε ένας άντρας να μπορεί να ανεβαίνει με επιδεξιότητα επάνω στα δέντρα. Κρατώντας ένα ίσιο μακρύ και χονδρό ξύλο, χτυπούσε τα κλωνάρια της καρυδιάς έτσι ώστε να πέφτουν στη γη τα καρύδια. Από κάτω οι νοικοκυραίοι μάζευαν τον καρπό.

Αυτό το μήνα πάλι είχαμε και τη συγκομιδή στα κάστανα. Άνοιγε το κάλυμμά τους και με παρόμοιο τρόπο γινότανε το μάζεμα. Γεμάτα τα τσουβάλια με φορτωμένα τα γαϊδουράκια έφερναν από το χωράφι στο σπίτι τα δώρα της μάνας γης.

Κι άλλες ακόμα δουλειές μάς περίμεναν το φθινόπωρο. Όπως για παράδειγμα να μαζέψουμε τα κυδώνια για να φτιάξουμε το λαχταριστό γλυκό του κουταλιού με τα ασπρισμένα αμύγδαλα και το άρωμα της αρμπαρόριζας να σου τρυπά τη μύτη. Να μαζευτούν επίσης τα ρόδια. Αυτά τα δέναμε δυο-δυο με σχινάκια και τα κρεμούσαμε στο υπόγειο από τα καδρόνια του ταβανιού.

Το φθινόπωρο, Οκτώβρη και Νοέμβρη, σπέρναμε και τα διάφορα σιτηρά. Ο κάθε νοικοκύρης με το ζευγάρι τα βόδια του και το υνί όργωνε τη γη για να τη σπείρει. Το υνί, για όσους νεότερους δεν γνωρίζουν, ήταν ένα σίδερο μυτερό που τρύπαγε τη γη και ήταν συνδεδεμένο πάνω σε ένα μεγάλο ξύλο κατάλληλο γι' αυτή τη δουλειά, που το λέγανε αλέτρι. Οι Ευρυτάνες αγρότες περιμένανε με αγωνία τη βροχή σαν δώρο για να μαλακώσει η ξερή γη και να είναι πιο εύκολο το όργωμα και η σπορά.

Ποιος μπορεί πάλι να ξεχάσει και τα ξεφλουδίσματα του καλαμποκιού, αυτή την τόσο ξεχωριστή φθινοπωρινή γιορτή! Μαζευότανε τα βράδια ο κόσμος στους μαχαλάδες, στα σπίτια, με τους σωρούς τα καλαμπόκια για ξεφλούδισμα και ξεκινούσαν τα περίφημα νυχτέρια! Μαζί με το ξεφλούδισμα, στο νυχτέρι στηνότανε και γλέντι τρικούβερτο!!! Μεζεδάκια, τσίπουρο, κρασάκι, μαζί με ιστορίες και παραμύθια, όλοι αντάμα, συγγενείς, φίλοι και γείτονες. Αχ, να ακούς τα τραγούδια στις γειτονιές και να ανοίγει η ψυχή σου. Έτσι με το τραγούδι και με το χορό μάς έπαιρνε πολλές φορές το ξημέρωμα. Μπορεί να είχαμε φτώχια και έννοιες, αλλά όχι αυτό το άγχος το σημερινό που σκοτώνει τον άνθρωπο. Και χωρίς τηλεόραση που άλλωστε δεν υπήρχε. Είχαμε αληθινή επικοινωνία, ανθρώπινη και ζεστή.

Ώσπου ήρθε ο πόλεμος, οι Ιταλογερμανοί κατακτητές, ο βάρβαρος ο φασισμός και μετά ο εμφύλιος με τις διώξεις, όπου μας ξερίζωσε με τη βία το κράτος από τα χωριά μας και διαλυθήκανε όλα. Μετά τον πόλεμο, όσοι ξαναγύρισαν, δεν βρήκαν τίποτε όπως παλιά.

Μου δώσατε την ευκαιρία παιδιά μου να θυμηθώ πολλά. Εμείς οι μεγάλοι σε ηλικία, μένωμε πια με τις αναμνήσεις των παιδικών μας χρόνων.

Καλό χειμώνα να έχετε με υγεία και χαρές στη ζωή σας. Και ποτέ να μην το βάζετε κάτω.

Ήταν μια διήγηση από την Ευρυτάνισσα κυρά Λένη

blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"