Το O X I του Λαού (μέσα από ένα ποίημα ενός αντιστασιακού παιδαγωγού)!

Ο αλησμόνητος Χάρης Σακελλαρίου ήταν σπουδαστής στο εμβληματικό Παιδαγωγικό Φροντιστήριο του ΕΑΜ στο Καρπενήσι της Ελεύθερης Ελλάδας! Εκεί αναδείχτηκε σε πολύτιμο συνεργάτη των φωτισμένων παιδαγωγών Μιχάλη Παπαμαύρου, Κώστα Σωτηρίου και Γιώργη Μυρισιώτη, συμβάλλοντας μάλιστα και στη συγγραφή του περίφημου αναγνωστικού "Ελεύθερη Ελλάδα" της ΠΕΕΑ/"Κυβέρνησης του Βουνού" (έκδοση 1944) που προορίζονταν για την ε' και στ' τάξη του δημοτικού σχολείου. Να σημειώσουμε, επιπρόσθετα, ότι ο χαρισματικός Χ. Σακελλαρίου συνεργάστηκε ανά καιρούς και με άλλες εξέχουσες προσωπικότητες της αντιστασιακής διανόησης, μεταξύ αυτών και με την εμβληματική εκπαιδευτικό Ρόζα Ιμβριώτη-ψυχή του Παιδαγωγικού Φροντιστηρίου της Τύρνας η οποία ως γνωστόν συνέγραψε το έτερο αναγνωστικό της αντίστασης, "Τα αετόπουλα", που αφορούσε τους μικρότερους μαθητές, της γ' και δ' τάξης του δημοτικού σχολείου. Ο λαμπρός ΕΠΟΝίτης Χάρης Σακελλαρίου εξελίχθηκε και ο ίδιος σε σπουδαίο παιδαγωγό που μας κληροδότησε ένα πολυσχιδές πνευματικό έργο. 

Επιλέξαμε ένα επικό ποίημα του Χάρη Σακελλαρίου μέσω του οποίου υμνείται όλη η υπερηφάνεια και η παλικαροσύνη του απροσκύνητου λαού μας που είπε το αληθινό μεγάλο Ο Χ Ι στο φασισμό πολεμώντας για χρόνια σε πόλεις και βουνά και δίνοντας το αίμα του για τη Λευτεριά όταν οι καθεστωτικοί πολιτικάντηδες του συστήματος λούφαζαν σαν τα ποντίκια στο εξωτερικό ή συνεργούσαν ανοιχτά με τους ναζιστοφασίστες κατακτητές ως δωσίλογοι.  

Ιδού:

Μια σπιθαμή 

από το χώμα αυτό δεν δίνω

την λευτεριά μου δεν πουλώ

και σκλάβος δεν θα γίνω

ΟΧΙ φωνάζω στον εχθρό

κι ορθώνομαι λιοντάρι

τη λευτεριά μου όποιος μπορεί

ας έρθει να την πάρει

Στα χέρια μου τα ελεύθερα

το πιο παλιό ντουφέκι

γίνεται για το δίκιο μου 

βροντή κι αστροπελέκι

ΥΓ: Κάντε κλικ Ε Δ Ω για να δείτε πως τίμησαν οι αντάρτες του ΕΛΑΣ με τον Άρη τη δεύτερη επέτειο του ΟΧΙ στο Κρίκελλο της Ανταρτομάνας Ευρυτανίας!

Ευρυτάνας ιχνηλάτης

Εποχικά

Με το φακό του "Ευρυτάνα ιχνηλάτη"

Ένα όμορφο ηλιοβασίλεμα...

Έχω κλεισμένο στην καρδιά μου

ένα ηλιοβασίλεμα του χωριού

ένα όμορφο ηλιοβασίλεμα

σαν το χάδι της μάνας μου

ή σαν το κρυφό δάκρυ της αγάπης.

Έχω κλεισμένη στην καρδιά μου

μιάν απόκοσμη βραδυνή σιγαλιά

που την ταράζει μονάχα

το μακρυνό βούϊσμα ενός ποταμιού

καθώς τραβάει ασταμάτητα

το δρόμο του προς τη θάλασσα.

-Είχα πάντα την παραίσθηση

πως είναι φωνές ανθρώπων

που έρχονται ή πνίγονται...-

(Απόσπασμα από το εξαιρετικό έργο του Ευρυτάνα λόγιου Μιχάλη Σταφυλά με τίτλο "Ευρυτανία")

blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Τα "ξεφλουδίσματα"!

Μια ξεχωριστή γιορτή!

Από τον φίλο και συμπατριώτη μας Σεραφείμ Τσιουγκρή 

για το blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Πολύ πριν πέσει η νύχτα, οι ετοιμασίες για τη βραδιά που θα ακολουθούσε είχαν ξεκινήσει. Η νοικοκυρά του σπιτιού έστρωνε καταγής τις κουρελούδες, τα ξύλα ήταν στοιβαγμένα δίπλα στο τζάκι, ενώ τα τσουβάλια με το καλαμπόκι απιθωμένα κι αυτά στη γωνια, έτοιμα να αφεθούν στα έμπειρα χέρια των συγχωριανών. 

Ήταν η σειρά τους απόψε για "τα ξεφλουδίσματα"! Όπως γίνονταν τις προηγούμενες μέρες σε άλλα σπίτια, έτσι θα γίνει κι απόψε στο δικό τους σπιτικό.

Τα αλησμόνητα ξεφλουδίσματα ήταν μια παραδοσιακή ''τελετή'' που κάθε χρόνο αποτελούσε ένα ξεχωριστό γεγονός για τα χωριά της Ευρυτανίας. Το καλαμπόκι, που με κόπο και μεράκι καλλιεργούσε ο κάθε μεροκαματιάρης στο μικρό συνήθως χωράφι του, το μάζευαν και το αποθήκευαν για τη βραδιά που όλοι οι γείτονες θα μαζεύονταν για να το ξεφλουδίσουν παρέα, ώσπου να μείνει μόνο ο καρπός, έτοιμος να πάει για άλεσμα στο νερόμυλο του χωριού και να δώσει ένα γευστικότατο αλεύρι.

Η νοικοκυρά λοιπόν του σπιτιού αφού έσιαχνε το σπίτι κι άναβε το τζάκι (έχει πάντα κρύο στο χωριό τα βράδια του Οκτώβρη) ετοίμαζε και τα κάστανα, βραστά και ψητά. Μ' αυτά, μαζί με καμιά πίτα ή κάνα μεζεδάκι αν υπήρχε, και συνάμα με το δικό τους φετινό κρασί, θα πέρναγε η νύχτα για τους επισκέπτες. Μικρά παιδιά εμείς, ανάμεσά τους και εγώ, θυμάμαι σαν τώρα αυτές τις ετοιμασίες.... Ήταν μια ξεχωριστή βραδιά όχι μόνο για τους μεγάλους αλλά και για εμάς, αφού θα έρχονταν και άλλα παιδιά για παρέα. Γιορτή κανονική δηλαδή. Ο άντρας του σπιτιού έφερνε τα τσουβάλια με το καλαμπόκι και τ' άφηνε σε μια γωνιά, σε θέση τέτοια που να μπορούν όλοι να τα φτάνουν.

Έχοντας νυχτώσει για τα καλά άρχιζαν να καταφθάνουν οι γείτονες. Χωρίς πολλές κουβέντες στην αρχή, ξεκινούσε ο καθένας να παίρνει το καλαμπόκι και με μοναδική μαεστρία να το ξεφλουδίζει και να το τοποθετεί στα διπλανά άδεια τσουβάλια. Τις φλούδες τις συγκέντρωναν παραδίπλα, καθώς αυτές προορίζονταν ως τροφή για τα ζώα. Πολύ παλιότερα οι άντρες ξεδιάλεγαν και το πολύ λεπτό εσωτερικό μέρος του φύλλου που το χρησιμοποιούσαν για τσιγαρόχαρτο! Τίποτε δεν πήγαινε χαμένο εκείνες τις εποχές! 

Όλα τούτα γινόντουσαν γρήγορα, μιας και οι συγχωριανοί ήθελαν να βγάλουν την πολλή δουλειά πριν... η γλυκιά ζάλη του κρασιού αρχίσει να βαραίνει τα μέλη και το μυαλό. Εμείς τα παιδιά παρακολουθούσαμε τους μεγάλους και περιμέναμε με ανυπομονησία πότε θα άρχιζαν το τραγούδι ή τις ιστορίες.... για φαντάσματα!!! Πράγματι, τα βρασμένα κάστανα και τα άλλα τα ψημένα στο τζάκι, μαζί φυσικά με το κρασάκι, "βοηθούσαν" το γεροντότερο της παρέας να αρχίσει να σιγοτραγουδάει. Το τι επακολουθούσε μετά, μπορεί να το φανταστείτε: πρόσωπα φωτεινά, αγέρωχα, ρυτιδιασμένα από την σκληρή δουλειά, άρχιζαν το τραγούδι. Στιγμές μοναδικές, ένας από τους λίγους τρόπους διασκέδασης για τους ανθρώπους των χωριών εκείνα τα χρόνια.

Κι όσο περνούσε η βραδιά τόσο το κέφι ανέβαινε. Τα ξεφλουδίσματα των καλαμποκιών προχωρούσαν κανονικά, τα τσουβάλια άδειαζαν και με το τραγούδι αγαλλίαζαν οι φτωχές καρδιές. Σε κάποια στιγμή σε εμάς τα πιτσιρίκια τα βλέφαρα βάραιναν και τότε οι μανάδες μάς πήγαιναν για ύπνο. Μας έστρωναν στο πάτωμα για να μας σηκώσουν αργότερα όταν θα τελείωνε η δουλειά και το γλεντάκι. Γλυκές εποχές που δυστυχώς πέρασαν ανεπιστρεπτί. 

Σήμερα τα χωριά της Ευρυτανίας ερήμωσαν κι απέμειναν μονάχα λίγα γεροντάκια να θυμούνται με νοσταλγία τα χρόνια εκείνα. Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που έζησα, τότε σαν παιδί, αυτές τις στιγμές. "Τα ξεφλουδίσματα", όπως είπα και στην αρχή, ήταν μια ιδιόμορφη τελετή που ξεκινούσε από τα μέσα Οκτώβρη και έφθανε ως τα μέσα Νοέμβρη περίπου. Αυτό γινόταν κάθε χρονιά και μετά το ξεφλούδισμα του καλαμποκιού και την απαραίτητη αποξήρανση, ακολουθούσε το άλεσμα. Απ' αυτό το αλεύρι με το χαρακτηριστικό κίτρινο χρώμα οι νοικοκυρές παρασκεύαζαν το ψωμί (μπομπότα το λέγανε) και πίτες με γίδινο βούτυρο (ζυμαρόπιτες). Μοναδικές γεύσεις που  όταν τις γευθεί κάποιος δύσκολα τις ξεχνάει!

Καλά ξεφλουδίσματα συγχωριανοί έστω (πια) και στην φαντασία μας...

Ήταν μία νοσταλγική διήγηση από τον Σεραφείμ Τσιουγκρή - για το blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Μικροί ήρωες!

Αετόπουλα του ΕΛΑΣ σε πόζα - η φωτο είναι από τον "Κόκκινο Φάκελο"

Από την ένδοξη ΕΠΟΝ γεννήθηκε και το αντιστασιακό παιδικό κίνημα, τα περίφημα ΑΕΤΟΠΟΥΛΑ!!!

Τα θρυλικά πιτσιρίκια της Αντίστασης, ο ανθός της νιότης του λαού μας, μέσα από τις πολύμορφες θαρραλέες δράσεις τους και τους θαυμαστούς αγώνες τους, έδωσαν και τη δική τους πολύτιμη συμβολή στη συνολικότερη λαϊκή πάλη για την αποτίναξη του φασιστικού ζυγού και τo ευγενές όραμα της λαοκρατικής αναγέννησης!

Κι έτσι, τούτοι οι μικροί ήρωες με τα μεγάλα ιδανικά, με τη συγκλονιστική τόλμη, τις ανείπωτες θυσίες και το λαμπρό ήθος, αποτέλεσαν τρανό ιστορικό παράδειγμα για τις επόμενες γενιές, για όλα τα παιδιά του μέλλοντος που θα ποθούν και θα μάχονται για τη "ρήγισσα τη λευτεριά"!     

*****

Με ιδιαίτερη συγκίνηση σάς παρουσιάζουμε τον Ύμνο των Αετόπουλων!

Γράφτηκε την άνοιξη του 1943 στην καρδιά της Ελεύθερης Ελλάδας, στο αδούλωτο Καρπενήσι! 

Σε στίχους "Γρηγόρη" (Γεράσιμου Σταύρου). Στη συνέχεια μελοποιήθηκε σε μουσική Αλέκου Ξένου. 

Ο εν λόγω ύμνος συμπεριλήφθηκε και στο μετέπειτα αναγνωστικό της ΠΕΕΑ (έκδοση 1944) που προορίζονταν για τους μαθητές της γ' και δ' τάξης του δημοτικού σχολείου υπό τον τίτλο "ΤΑ ΑΕΤΟΠΟΥΛΑ"!

Ιδού:

Έχουμε τα φτερά τ' αϊτού

του λιονταριού τη χάρη

τη γρηγοράδα τ' αλαφιού

και την ορμή του Άρη.

Ζήτω τ' αετόπουλα, -όπλα, όπλα-

ζήτω τ' αετόπουλα, γειά χαρά.

Τους φασίστες  διώχνουμε -όπλα, όπλα-

λευτεριά η καρδούλα μας λαχταρά. 

Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Συστάσεις...

Τα υδάτινα φτερά του Μέγδοβα!

Το όμορφο μονότοξο γεφύρι της Βίνιανης!

Μηλιά Ευρυτανίας: ένα περιδέραιο στον κόρφο των βουνών μας!

Στα οροπέδια της σκληροτράχηλης Νιάλας!

Σαρακατσάνικες αντοχές στην καρδιά των Αγράφων!

"Εις το βουνό ψηλά εκεί..." - Στο διάσελο του Άι Νικόλα στα 1550 μ. !

"Play OFF"...  στα μοναχικά Καμάρια των Αγράφων!

Το πέτρινο προφίλ της "Ωραίας Κοιμωμένης" των Αγράφων!

Στο δρόμο προς τη Βλαχοπούλα υπό την υψηλή επιστασία της Λιάκουρας (2040) & της Φτέρης (2126)!

Το απόκρημνο ριζοσπήλι/κρησφύγετο του Κατσαντώνη πάνω από το Μοναστηράκι Αγράφων!

Καλπάζοντας προς την ελευθερία -  στη Βαλαώρα!

Με το φακό του "Ευρυτάνα ιχνηλάτη"

Πυξίδα μέσα στο χρόνο!

"Η ζωή ενός ανθρώπου αξίζει εκατομμύρια φορές περισσότερο απ’ όλη την περιουσία τού πλουσιότερου ανθρώπου στη γη."

(Comandante Che Guevara)

ΥΓ: Με αφορμή τα 50 χρόνια από τη δολοφονία του αθάνατου επαναστάτη!

blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Με τη ματιά ενός μοναχικού έλατου!

Η συνοδευτική του κειμένου φωτογραφία είναι του "Ευρυτάνα ιχνηλάτη"  (κάπου στα οροπέδια της Νιάλας)

Από ένα παλιό, άγνωστο και δυσεύρετο πλέον βιβλιαράκι, μισού και πλέον αιώνα (1965), που κοσμεί την προσωπική μας βιβλιοθήκη και φέρει τον τίτλο "Το Καλεσμένο Ευρυτανίας (η φύση-οι άνθρωποι-η προσπάθεια)", με συγγραφέα το μετεκπαιδ. διδάσκαλο στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Παναγιώτη Γ. Παππά, επιλέξαμε το παρακάτω χαρακτηριστικό απόσπασμα για "να αναπνεύσετε" ελευθερία και να νιώσετε την λυτρωτική ανάταση ψυχής μέσα από... τη ματιά ενός μοναχικού έλατου των ψηλών ευρυτανικών βουνοκορφών!

Ιδού : 

" (...) Στην κορφή του βουνού ένας μοναχικός έλατος. Πως αντέχει! Θωρεί συνέχεια τι γίνεται γύρω του. Κυάλι το μάτι του. Βλέπει όλη αυτή τη θάλασσα απ' τις ράχες, μια δω, άλλη εκεί. Μια μπρος, μια πίσω. Άλλη όρθια, πλαγιαστή η άλλη. Τσακισμένες, λοξές, ανάμελες. Πως αντέχει! 

Και τ' άλλα όπου θωρεί. Όλον αυτόν τον κόσμο αν υπάρχει βέβαια, που κτίζει σκάβει, ορθώνει, τρέχει, παιδεύεται, γκρινιάζει. Όλα αυτά. Τις τυραννίες του, τις έγνοιες του, το φευγιό του. 

Και το χειμώνα; Πως διάλεξε τέτοια θέση, πως βαστά να τον κτυπούν όλοι οι άνεμοι μικροί μεγάλοι. Κρύοι, παγεροί. Άγριοι, δυνατοί. Και όμως, όπως φαίνεται απ' το μπόι του, που καρφώνεται στον ανήφορο, αντέχει.

Σίμωσε τώρα, όλο φόρα και βιάση, κάποιο γεράκι. Λύγισε τις φτερούγες του, έτσι λικνιστά, όλο χωρατό, σαν έφθασε στον έλατο. Αναφουφούδιασε εκείνος στον αέρα και ανταπέδωσε το χαιρετισμό. Τον έζωσε. δυο, τρεις φορές και κατηφόρισε σφυρίζοντας στη ρεματιά. Ώρα καλή, αναδεύτηκε η κορφή του ελατιού και ορθώθηκε πάλι. 

Δεν λυγούν για πολύ σκέφθηκε ο έλατος. Για όνομα του Θεού! Πολλοί μας βλέπουν εδώ πάνω. Δεν κάνει, να προσκυνούμε. Και τότε γυρίζει η θύμηση στα περασμένα. Εμείς είμαστε πάντα απροσκύνητοι. Δω ψηλά, που καιρός, για τέτοια τσακίσματα. Δεν υπάρχει χρόνος, να δώσωμε κάποια κλίση στη μέση μας. 

Όταν κυττάς ψηλά δεν μπορείς να λυγάς. Όχι δε γίνεται. Σαν είσαι μάλιστα φυτεμένος στη Ρούμελη, πάνω σ' αυτές τις κακοτράχαλες κορφές, δεν πάνε στην καταγωγή τέτοια καμώματα.

Νοσταλγεί όλες ετούτες τις ράχες. Θέλει να ζούσε κοντά τους, να τις γύριζε όλες. Μα που ν' αφήσουν οι βαθιές ρίζες του. Να βρεθή κοντά τους, ν' ακούση την ιστορία τους. Ακόμα τού φαίνεται πως θ' ακούγονται τα κλέφτικα περπατήματα. Οι ψίθυροι των παληκαριών ενωμένοι με το θρόισμα της βελανιδιάς. Οι ορμήνειες, τα συνθήματα της κλεφτουριάς. Όλα αυτά τον καλούν. Του στέλνουν το κάλεσμά τους, μα κείνος δεν τα καταδέχεται, λέτε. Θα γυρίσωμε μεις τούτες τις ράχες για σένα έλατε κάποτε, μη το παίρνεις κατάκαρδα (...) "

blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"

Φωτο γραφίες

Με το φακό του "Ευρυτάνα ιχνηλάτη"

Ευλογία

«Δεν χαρακτηρίζαμε ποτέ την φύση "άγρια". Μόνο οι λευκοί άνθρωποι βλέπουν την φύση ως άγρια. Για εμάς η φύση ήταν ήρεμη και νιώθαμε ευλογημένοι που ζούσαμε μέσα σε αυτή.»

(Ινδιάνικο)

blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"