Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2022

Το γεράκι


Ο αείμνηστος Ευρυτάνας συγγραφέας Στέφανος Γρανίτσας (1880-1915) μάς συστήνει το γεράκι μέσα από το εξαιρετικό βιβλίο του με τίτλο : "Τα άγρια και τα ήμερα του βουνού και του λόγγου".

Ιδού:

-----------------------------

-----------------------------

ΤΟ ΓΕΡΑΚΙ

Αφού οι γυναίκες είναι πουλιά, φυσικά οι άνδρες έπρεπε να φιγουράρουν ως Γεράκια στα Δημοτικά τραγούδια. Αλλ’ ενώ προ παντός το πουλί αυτό κα­ταδιώκει την πέρδικα, η οποία κατ’ εξοχήν αντιπροσωπεύει την εύμορφην γυναίκα, η φιλαυτία των ανδρών εδιάλεξε τον αετό ως σύμβολον του γυναικοκυνηγιού.

Και στης Μαρίας την ποδιά

σφάζονται παλληκάρια.

Εγύρισε κι εκοίταξε της

Αϊ-Θυμιάς τον κάμπο

κι είδα ’ν’ Αετό που πήγαινε

μια Πέρδικα στα νύχια,

Ο Αετός κοιμήΘηκε

κι η πέρδικα του φεύγει.

-------------------

Νύχια μου και νυχάκια μου

και νυχοποδαράκια μου

την πέρδικα που πιάσατε

να μη τηνέ χαλάσετε.

Είναι καιρός να αποκατασταθή η αλήθεια και η αξιοπρέπεια των εραστών. Διότι, πιστεύσατέ το, όχι μόνον αληθές δεν είναι, ότι ο Αετός ασχολείται εις καταδίωξιν περδίκων, περιστερών και τρυγονιών, με τα οποία συμβολίζονται οι γυναίκες, αλλ’ ούτε αξιοπρεπές είναι να αυτοπαρομοιάζωνται οι άνδρες εις τας ερωτικάς των επιδρομάς μ’ ένα πουλί δόλιο, παμπόνηρο και άνευ γούστου.

ΤΙ θέλετε και δεν τρώει; Λαγούς, κατσίκια, αρνιά, χελώνες, φίδια, άλογα, δαμάλια. Γαντζώνει τα νύχια του στ’ αυτιά ενός βοδιού, όπως σας έλεγα άλλοτε, του φέρνει στα μάτια τα φτερά του ως χάμουρα, του τα κλείνει εντελώς και έπειτα το ραμφίζει στο μέτωπο, έως ότου εκείνο, φεύγον παλαβωμένο από τον πόνο, πέση και σκοτωθή από κανένα γκρεμνό. Άλλως τε περί γυναικός έχει την ιδέαν, ότι είναι το προχειρότερον πράγμα. Ενθυμείσθε στο τραγούδι των τριών Αετών πως παρηγορεί «ο τρίτος ο καλύτερος τους δύο άλλους.

Εσύ πουλί που μέθυσες,

ταχειά θα ξεμεθύσης.

Κι εσύ πουλί που χήρεψες,

άλλη γυναίκα παίρνεις.

Το Γεράκι όμως είναι ποίημα του αιθέρος. Φτερό γληγορώτερο, μάτι διαβολικώτερο, μετεωρισμό ωραιότερο, ορμήν ευθυτέραν δεν πολυείδεν ο ουρανός. Αφού σφενδονισθή στα ύψη, καρφώνεται εκεί σαν μαύρο άστρο. Τι κάνει; Σημαδεύει το θύμα του. Ο Λαός λέγει «την ζυγάρισε σαν Γεράκι». Η επιτυχία του Γερακιού είναι σ’ αυτό το ζυγάρισμα. Σημάδεψε τον στόχον του; Η ιστορία ενός πουλιού ετελείωσε. Πέφτει σαν βόλι επάνω του και είτε πέρδικα είναι είτε περιστέρι, κρέμεται πλέον στα νύχια του. Πρό­φθασε να παραμερίση το πουλί; Το Γεράκι είναι στη γη σκοτωμένο. Αλλά μόλον ότι βεβαιούν, ότι πολλά Γεράκια ευρέθηκαν σκοτωμένα, σπάνιον μόλα ταύτα πράγμα ν’ αποτύχη στο ζύγιασμά του.

Πολλοί νατουραλισταί λέγουν πως το Γεράκι ένεκα της ορμής του αυτής είναι διστακτικό να κυνηγά πουλιά στρωμένα στη γη. Κατ’ αυτούς το ρήμαγμα των ορνιθιών το κάνει ο πρωτεξάδελφός του, το Ξεφτέρι, το οποίον μάλιστα η φύσις, μισούσα φαίνεται τις κότες, το έκαμε σταχτί ώστε να μη διακρίνεται όταν πλησιάζη τις αυλές και τα κοτέτσια.

Αλλά, παρ’ όλην την συμπάθειαν, την οποίαν φυσικόν είναι να έχη κανείς για το τολμηρό αυτό πουλί, δεν είναι δυνατόν παρά να βλέπη κάποιαν υπερβολήν εις τον διάσημον γερμανόν νατουραλιστήν Νάουμαν, προσπαθούντα να αθωώση το Γεράκι απέναντι των ορνιθοτρόφων. Τουλάχιστον το ελληνικόν Γεράκι δεν είναι καθόλου ανεύθυνον για την κατάστασιν των αγροτικών ορνιθώνων. Δεν έχει βέβαια την μερίδα της Αλεπούς και του αλησμόνητου αποσπασματάρχου, αλλά πάντως θα είναι αρκετή η ζημιά που κάνει, ώστε να αναγκάζη τους χωρικούς να τα επικηρύσσουν συχνά.

Ή λοιπόν στη Γερμανία τα Γεράκια έχουν πολύ προαχθή, ή οι Γάλλοι έχουν δίκαιον λέγοντες, ότι ακόμη και την Γεωργικήν Χημείαν που έπιασαν στα χέρια τους οι Γερμανοί την εγέμισαν με ρωμαντι­σμόν, δίχως βέβαια να αρνούνται με τούτο ότι την προήγαγον και θετικώς. Και φαίνεται ότι έχουν δί­καιον οι Γάλλοι. Ο Νάουμαν βεβαιοί, ότι το τόσον άξιο και τολμηρό Γεράκι, άμα παραμερίση στον λόγγο να γευματίση καμιά πέρδικα ή κανένα τρυ­γόνι, φθάνουν κάτι πουλιά παρασιτικά, πουλιά που τα συγυρίζει η κλώσα, και του παίρνουν την τροφή του. Μόλις, λέγει, το πλησιάσουν, παράτα ό,τι έχει, αφήνει μια φωνή «κιαχ κιαχ» και σηκώνεται στον ουρανό.

Άλλος πάλιν νατουραλιστής, ο Παλλάς, σημειώνει ότι τα Γεράκια καταδιώκουν τα παπιά κολυμβώντας και ότι πολλάκις βουτούν στη θάλασσα και δεν ξανα­γυρίζουν. Τα ελληνικά Γεράκια δεν απεφάσισαν ακόμη να γίνουν θαλασινή Δύναμις. Ίσως περιμένουν να ιδούν τα αποτελέσματα της Τουρκίας και τότε να σκεφθούν αν είναι φρόνιμον ν’ απομακρύνεται κανείς από τα ήσυχα κοτέτσια.

blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης"


11 σχόλια:

ΕΥΡΥΤΑΝΑΣ ΙΧΝΗΛΑΤΗΣ είπε...


Η συνοδευτική φωτογραφία είναι από το διαδίκτυο και ανήκει στον δημιουργό της.

Φυσιολάτρης! είπε...

"Το Γεράκι όμως είναι ποίημα του αιθέρος."

Ο..............μοναδικός Γρανίτσας!!!!!!!!!!

PHOTO ΤΙΤΛΟΙ είπε...

Aγαπημένος συγγραφέας.

Ανώνυμος είπε...

Πρέπει να προστατεύσουμε τη φύση και κάθε ον που υπάρχει σε αυτή
Σ.Μ.

Giannis Pit. είπε...

Η άγρια φύση με την ομορφιά της αλλά και με τη λαϊκή παράδοση από κοντά της.
Καλησπέρα αγαπητέ "Ευρυτάνα", καλή σου βδομάδα.

doctor είπε...

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ ΦΙΛΤΑΤΕ ΙΧΝΗΛΑΤΗ.

Μαρία Κανελλάκη είπε...

Με πολλά κρυφά νοήματα το διήγημα του Γρανίτσα. Αποδίδει με ευφυέστατο τρόπο το συμβολισμό του άντρα ως "γεράκι", με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Χαίρομαι που ανακαλύπτουμε τέτοια κείμενα-διαμάντια μέσα απ' τις αναρτήσεις σου, Ευρυτάνα!

Άρης Άλμπης είπε...

Γλαφυρός Γρανίτσας· υμνεί τη Φύση με πολλούς τρόπους.
Και κατά κανόνα διανθίζει τα γραπτά του με εύστοχους υπαινιγμούς περί τα ανθρώπινα.
Στον επίλογο του σημερινού κειμένου προχωρεί και σε άμεσο πολιτικό υπαινιγμό για την καθυστέρηση της ανάπτυξης του ελληνικού πολεμικού ναυτικού, τα χρόνια πριν τους βαλκανικούς πολέμους.

Αστοριανή είπε...

...αν ξέρατε ότι εδώ ( ΝΥ, μάλλον Βόρεια Αμερική...

υπάρχουν χιλιάδες κοράκια, κυκλοφορουν κοντά ή γύρω από εστιατόρια... γενικά δεν πειράζουν κανέναν , μόνο όταν πετούν ολα μαζί, σαν μαύρο σύννεφο, κάπως σε τρομάζει η εικόνα...

Χαιρετισμούς σε όλους σας.

Αστοριανή

ΝΥ

άγριο κυκλάμινο είπε...

Δεν το συζητάω καν. Το βιβλίο του Γρανίτσα πρέπει να υπάρχει σε κάθε βιβλιοθήκη. Είναι ΜΟΝΑΔΙΚΟ!!!!

ΕΥΡΥΤΑΝΑΣ ΙΧΝΗΛΑΤΗΣ είπε...

Ευχαριστούμε για τις επισκέψεις και τα σχόλια.